Göle
| Göle | |
| — İlçe — | |
 |
|
 |
|
 |
|
| Koordinatlar: 40°48′K 42°37′D / 40.8°K 42.617°D | |
| Ülke | Türkiye |
|---|---|
| İl | Ardahan |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Yönetim | |
| - Kaymakam | Zafer Oktay |
| - Belediye başkanı | Akın İsmailoğlu (AK Parti) |
| Yüzölçümü [1] | |
| - Toplam | 1.399 km2 (540,2 mi2) |
| Rakım | 2.030 m (6.660 ft) |
| Nüfus (2015)[2] | |
| - Toplam | 26,254 |
| - Kır | 20,221 |
| - Şehir | 6,033 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| Posta kodu | 75700 |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | 75 |
| İnternet sitesi: www.gole.bel.tr Göle Belediyesi YerelNET | |
Göle (Osmanlıca: مرده نيک / Merdenik[3], Kola (კოლა) Gürc.) Ardahan'ın en büyük ilçesidir.
Tarihçe
Göle, 1551'de Erzurum'a, 1579'da Kars eyaletine bağlanmıştır. 1830'da merkezi Dedeşen köyü olarak Çıldır Sancağı'na, 1866'da bucak merkezi statüsüyle Ardahan kazasına bağlanmıştır. 1878'de Rus işgalinden sonra ise, kaza merkezi Merdinik köyü (şimdiki ilçe merkezi) olmuştur.İlçe; Kazım Karabekir Paşa kuvvetleri ve milislerce 30 Eylül 1920'de Rus işgalinden kurtarılmış ve kırk yıl süren esaret altından çıkmıştır. Bu tarihten 1992 yılına kadar Kars iline bağlı bir ilçe olan Göle, 1992 yılında Ardahan iline bağlanmıştır.
Göle ilçe merkezinde belediye teşkilatı 1926'da kurulmuştur. Son olarak, 27 Mayıs 1992 tarihinde 3806 sayılı kanun ile Ardahan iline bağlanmıştır.
Coğrafya
İlçenin sınırları kuzeyinde Ardahan ili, güneyinde Kars'ın Selim ilçesi, doğusunda Kars'ın Susuz ilçesi, kuzey batısında Erzurum'un Olur ilçesi, güney doğusunda Kars ili, güney batısında Erzurum'un Şenkaya ilçesi ile çevrilidir. İl merkezine olan uzaklığı 45 km dir.
İlçe merkezi ortalama rakımı 2038 metre olan düz bir alana kurulmuştur. Köyler ise kısmen düz ve kısmen de engebeli arazi üzerine yerleşmiştir. İlçenin toplam yüzölçümü 1420 Km2’dir. Arazinin bir kısmı orman örtüsü ile diğer kısımları ise çayır ve mera ile kaplıdır. Ardahan ormanlarının yaklaşık %65'i Göle ilçesinde bulunmaktadır. İlçenin her tarafı yeşil olduğu için Yeşil Göle adını almıştır. Kışları uzun, çok sert ve soğuk, yazları ise ılık ve yağışlı geçen karasal iklime sahiptir. Kış aylarında soğukluk -30 ya da 35 dereceye kadar düşer. Çok sert geçen kış aylarında yağan karın kalınlığı en az bir metreye ulaşır. Göle ovası, çukurluğu nedeniyle kış boyunca kimi zaman sisli günler geçirir. Yaz aylarında ise sıcaklık 25-30 dereceye kadar yükselir.
Demografik yapı
Göle kültürlü bir nüfüs yapısına sahip farkli etnikleri bünyesinde bulundurur. Bunlar Kürtler, Acemler, Yerliler, Terekemeler, Türkmenler v.b. olarak sıralandırılabilir. Göle, nüfus ve yüzölçümü bakımından Ardahan'ın en büyük ve en önemli ilçesidir.
Nüfus
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 2000[4] | 37.814 | 10.478 | 27.336 |
| 2007[5] | 32.134 | 7.438 | 24.696 |
| 2008[6] | 32.578 | 7.588 | 24.990 |
| 2009[7] | 30.912 | 6.231 | 24.681 |
| 2010[8] | 29.897 | 6.406 | 23.491 |
| 2011[9] | 30.727 | 7.833 | 22.894 |
| 2012[10] | 29.968 | 7.359 | 22.609 |
| 2013[11] | 28.032 | 6.094 | 21.938 |
| 2014[12] | 27.142 | 6.050 | 21.092 |
| 2015[13] | 26.254 | 6.033 | 20.221 |
Ekonomi
İlçe ekonomisi genelde hayvancılığa dayanmaktadır. İlçe, bölgenin en önemli canlı hayvan yetiştirme merkezlerindendir. Hayvan besiciliği ve mandıracılığı olmak üzere iki kısımda gerçekleştirilmektedir. Ayrıca hayvancılığın ve tarımın gelişmesi için ilçede "İnekhane"de denilen Göle Tarım İşletmesi kurulmuştur. Tarımsal faaliyetlerde arpa, buğday, yulaf, patates ekimi yapılmaktadır. Büyükbaş hayvancılığın yanı sıra küçükbaş hayvancılık ile tavuk, hindi, kaz, ördek gibi kümes hayvanları da yetiştirilmektedir, ayrıca arıcılık da yapılmaktadır.
Ticaret alanında ise alışveriş merkezleri, bakkal, market, marangoz, tamir atölyeleri,internet cafeler, kahvehaneler ve altısı fabrika düzeyinde sanayi tesisleri olmak üzere onlarca mandıra hizmet vermektedir.İlçe, hayvancılık ve ormancılıkta bölgesinin merkezi konumundadır.Hayvancılık alanında Tarım İşletmesi,ormancılık alanında ise Orman İşletmesi hizmet vermektedir. Göle'nin sahip olduğu iktisadi güç, Ardahan da dahil olmak üzere, ile bağlı ilçelerin hepsinden büyüktür. Bu yönüyle Göle, Ardahan ilinin ticaret merkezidir.
Turizm
İlçe turizm açısından önemli bir potansiyele sahip olup, yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekecek görmeye değer tarihi eserleri bulunmaktadır. Bunlar arasında, Dedeşen köyünde yer alan türbe, camii, kümbet, Kalecik köyündeki Kalecik Kalesi, Uğurtaşı köyü kalesi bulunmaktadır. Yavuzlar, Çakıldere, Günorta, Uğurtaşı, Yiğitkonağı ve adını sayamadığımız birçok köyümüzde kilise ve şapel kalıntıları bulunmaktadır.
Köprülü (korevenk) beldesinde Ziyaret Tepesi denilen ve eskiden büyük bir Ermeni Manastırı'nın olduğu Tepeden beldenin ortasına çıkan yaklaşık 2 km uzunluğunda bir tünel bulunmaktadır. Keza Köprülü Beldesinde Aşık Kerem'in yaslanıp saz çaldığı basının direkleri oturduğu yerin ve sazinin baş kısmının izi olduğu söylenen Kerem'in Taşı denen bir kaya mevcuttur. Maalesef defineciler bu taşı da yerinden aşagi yuvarlamışlar.
1995 yılından bu yana ise gurbet-sıla kaynaşmasını sağlamak adına Ulusal anlamda her yıl Kaşar Festivali yapılmaktadır. Bu festival ilçeye ayrı bir canlılık getirmektedir.
Kaynakça
- ↑ 2/11
- ↑ "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFDpmqmN. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ↑ Tahir Sezen, Osmanlı Yer Adları (Alfabetik Sırayla), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Yayın Nu 21, Ankara, p. 361.
- ↑ "2000 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu1SvCWP. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2007 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu3ISROg. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2008 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuCUYeiy. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2009 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuEVy29U. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2010 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuGAKOAT. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2011 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuHMiPa2. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2012 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6EZyaMa7a. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ↑ "2013 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6NPVahWXM. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ↑ "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFDpmqmN. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ↑ "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
Dış bağlantılar
| ||||||||||