Gülendam dağ çayı
 Korunma durumu: Asgari endişe (LC) | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bilimsel sınıflandırma | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| | ||||||||||||||
| Sideritis gulendamiae H. Duman & Karavelioğulları | ||||||||||||||
| Dış bağlantılar | ||||||||||||||
|
Gülendam dağ çayı (Sideritis gulendamiae), ballıbabagiller (Lamiaceae) familyasından Sideritis cinsinden dağ çayı türü.
Temmuz 1993 ve 1995 de Eskişehir'de Sivrihisar ve Mihalıççık yakınlarından toplanan örneklerden tanımlanmıştır.
Morfoloji
Gövdesi dört köşeli ve yoğun yünsü örtü tüylüdür. Bitki beyazımsı renkte, basit veya dallanmış olup, yoğun, basık, beyaz-yünsü görünüşlü tüy örtüsüne sahiptir. Taban yaprakları rozet şeklinde ve çok sayıdadır. Orta gövde yaprakları genellikle şerit biçiminde, çiçek durumu basit ya da dallanmış vertisillastrumlardan ()oluşmuştur. Brakteler dairemsiden yüreksiye kadar değişen şekillerdedir. Çanak tüpsü, dişleri kısa üçgen-mızraksı, çanak sarı renkte, dudak kenarlarında kahverengi çizgili, meyve üçgen-yumurtamsıdır.
Habitat ve yayılımı
Endemik olarak dünyada yalnızca Türkiye'de Eskişehir ilinde bulunur. 880–950 m yükseklikteki dağ ve tepelerde, alçı taşlı ve marnlı bozkırlarda yetişir.
İnsan besini olarak kullanımı
Kurutulmuş çiçek ve yapraklı sapları yöre halkı tarafından ada çayı gibi demlenerek tüketilir.
Adlandırma
Adı, bitki morfolojisi ve anatomisi ile sistematik botanik uzmanı Prof. Dr. Gülendam Tümen'e ithafen verilmiştir.
Kaynakça
- Ayla Kaya, Fatih Satıl, Gülendam Tümen ve K. Hüsnü Can Başer (2002), Türkiye'de yeni bir endemik tür: Sideritis gulendamiae H. Duman & F. A. Karavelioğulları (Labiatae), 14. Bitkisel İlaç Hammaddeleri Toplantısı, Bildiriler, 29-31 Mayıs 2002, Eskişehir.