Bellatrix

Koordinat: 05s 25d 07,86325sn; +06º 20' 58,9318″

Bellatrix (γ Orionis)
Avcı takımyıldızı'nın sınırlarını ve yıldızların konumlarını gösteren diyagram


γ Orionis'in konumu (kırmızı daire içinde)
Gözlem verisi
Dönem J2000.0
Takımyıldız Avcı
Bahar açısı (α) 05s 25d 07,86325sn[1]
Yükselim (δ) +06° 20′ 58,9318″[1]
Galaktik enlem -15,95317076[2]°
Galaktik boylam 196,92782232[2]°
Görünür parlaklık  (V) 1,64[1]
Görünür parlaklık  (B) 1,42[1]
Görünür parlaklık  (J) 2,15[1]
Sınıflandırma
Tayfsal sınıf
B2III[1]
U-B Renk ölçeği -0,87[3]
B-V Renk ölçeği -0,22[3]
R-I Renk ölçeği -0,22[3]
Değişen yıldız türü şüpheli[4]
Gökölçümsel nitelikleri
Dikey hız (Rv) 18,2 ± 0,9[1] km/sn
Iraklık açısı (π) 12,92 ± 0,52[5] mys
Uzaklık250 ± 10 Iy
(77 ± 3 pc)
mutlak parlaklık (V) -2,72
Özdevinim nitelikleri
Bahar açısı payı (μ) -8,11 ± 0,50[5] mys/y
Yükselim payı (μ) -12,88 ± 0,35[5] mys/y
Fiziksel özellikler
Kütle (m) 8,4+0,3−0,1[6] M⊙
Yarıçap (r) 6[7] R⊙
Aydınlatma gücü 6429,66[2] L⊙
Yüzey kütleçekimi (log g) 3,60[8] cgs
Etkin sıcaklık 22.000[8] K
Metallik [Fe/H] –0,25[9]
Dönüş 46 ± 8[8]
Tahmini yaş 20+2−4 milyon[6] y
Katalog belirtmeleri
Bellatrix • Amazon Star • Al Najid • γ Ori • 24 Ori • HR 1790 • BD +06° 919 • HD 35468 • SAO 112740 • FK5 201 • HIP 25336

Bellatrix, ya da Gama Orionis (γ Ori / γ Orionis), Orion (Avcı) Takımyıldızı'ndaki en parlak 3. ve ayrıca, gökyüzündeki en parlak 27. yıldızdır.

Gözlem tarihi

1963 yılından bu yana Gama Orionis ve bir dizi parlak yıldız, parlaklık standardı olarak kullanılmıştır. Gama Orionis'in görünen parlaklığı 1,64 kadir olarak belirlenmiştir ve bu değer, diğer yıldızların değişkenliğini belirlemek amacıyla kullanıldı. Ancak, 1988 yılında tüm-gökyüzü ışık ölçüm araştırması yapıldığı zaman, bu yıldızın kendisinin değişken olabileceği belirtilmiştir. Görünen parlaklığı, 1,59 ile 1,64 kadir aralığında değişmektedir.[4][10]

Özellikler

Bellatrix (solda), Güneş (ortada) ve Algol B'nin (sağda) büyüklüklerinin kıyaslanması. Buradan, Bellatrix'in Güneş'ten ne kadar büyük olduğu rahatlıkla görülebilir.

Gama Orionis, Güneş'ten 8,4 kat daha fazla olan kütlesiyle büyük bir yıldızdır ve yaşı 20 milyon yıl[6] olarak tahmin edilmektedir. Dış zarfın etkin sıcaklığı 22.000 K[8] olan yıldız, Güneş'ten çok daha sıcaktır. Bu yüksek sıcaklık, bunun gibi B-tipi yıldızlarda mavi-beyaz olan rengin oluşmasını sağlar.[11] Yıldızın ölçülen açısal çapı 0,72 ± 0,04 mili yay-saniye'dir.[12] Dünya'ya olan mesafesi 250 ışık yılıdır (77 pc)[13] ve yarıçapı Güneş'ten altı kat daha fazladır.[7][14]

Bellatrix'in Orion OB1 Birliği üyesi olduğu ve "Orion kuşağı" yıldızları olan; ζ Ori (Alnitak), ε Ori (Alnilam) ve δ Ori ile birlikte, uzayda ortak bir hareketi paylaştığı düşünülmekteydi. Ancak artık Gama Orionis'in grubun geri kalanından bize çok daha yakın olduğu bilinmektedir.[14] Herhangi bir eşlik eden yıldız varlığı bilinmemektedir.[15] 2011 yılında, Bellatrix'le aynı özdevinimi paylaşan yakın yıldız arama çalışmaları başarısızlıkla sonuçlandı. Tüm arka plan yıldızları arasında, üç tane yakın aday bulunmuştur.[6]

Etimoloji ve kültürel önemi

Bellatrix ismi, Latincede "Kadın Savaşçı" demektir ve ilk olarak Ebu Maşer el-Balki ve Sevilleli John'un (John of Seville) çalışmalarında ortaya çıkmıştır. Adı aslında Capella'da ifade edilmişti fakat Viyana gökbilimciler okulu tarafından 15.yy'da Gama Orionis olarak aktarılmıştır ve Alfonsine tabloları'nın çağdaş yeni basımlarında ortaya çıkarılmıştır.[16] Arapça adlarından olan Al Najid "Fatih" anlamına gelir ve Uluğ Bey tarafından da kullanılmıştır.[17] Bellatrix, göksel navigasyon için kullanılan Orion'un dört seyrüsefer yıldızından birisidir.[18]

J. K. Rowling, Harry Potter'daki ölüm yiyenlerden birinin ismini (Bellatrix Lestrange) bu yıldızdan almıştır.

Astroloji'de Bellatrix, 20° 16' İkizler burcundadır. Mars ve Merküri karakterindedir. Para için evliliği, devamı olmayan şan ve şöhreti, sonradan yaşanacak yıkımları, iflas ve felaketleri, büyük tehlikeleri anlatır. Güneş veya Ay ile birleştiğinde kaza sonucu kör olmayı işaret eder.[19]

Kaynakça

  1. 1 2 3 4 5 6 7 NAME BELLATRIX -- Variable Star SIMBAD
  2. 1 2 3 Extended Hipparcos Compilation (XHIP) (Anderson, 2012)
  3. 1 2 3 VizieR Bright Star Catalogue, 5th Revised Ed. (Hoffleit+, 1991)
  4. 1 2 alcyone.de - Combined General Catalogue of Variable Stars (suspected variables) (Kholopov+ 1998)
  5. 1 2 3 Ashland Astronomy Studio - Bellatrix (HIP 25336)
  6. 1 2 3 4 Janson, Markus ve diğ. (Ağustos 2011), "High-contrast Imaging Search for Planets and Brown Dwarfs around the Most Massive Stars in the Solar Neighborhood", The Astrophysical Journal 736 (2): 89, arXiv:1105.2577, Bibcode 2011ApJ...736...89J, DOI:10.1088/0004-637X/736/2/89
  7. 1 2 Lang, Kenneth R. (2006), Astrophysical formulae, Astronomy and astrophysics library, 1 (3 bas.), Birkhäuser, ISBN 3-540-29692-1, http://books.google.com/books?id=OvTjLcQ4MCQC&pg=PA41
  8. 1 2 3 4 Lefever, K. ve diğ. (Haziran 2010), "Spectroscopic determination of the fundamental parameters of 66 B-type stars in the field-of-view of the CoRoT satellite", Astronomy and Astrophysics 515: A74, arXiv:0910.2851, Bibcode 2010A&A...515A..74L, DOI:10.1051/0004-6361/200911956
  9. ↑ Massarotti, Alessandro ve diğ. (Ocak 2008), "Rotational and Radial Velocities for a Sample of 761 HIPPARCOS Giants and the Role of Binarity", The Astronomical Journal 135 (1): 209–231, Bibcode 2008AJ....135..209M, DOI:10.1088/0004-6256/135/1/209
  10. ↑ Krisciunas, K. (Mayıs 1994), "Further Photometry of alpha Ori and gamma Ori", Information Bulletin on Variable Stars 4028: 1, Bibcode 1994IBVS.4028....1K
  11. ↑ "The Colour of Stars", Australia Telescope, Outreach and Education (Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation), December 21, 2004, http://outreach.atnf.csiro.au/education/senior/astrophysics/photometry_colour.html, erişim tarihi: 16 Ocak 2012
  12. ↑ Richichi; Percheron, I.; Khristoforova, M. (Şubat 2005), "CHARM2: An updated Catalog of High Angular Resolution Measurements", Astronomy and Astrophysics 431: 773–777, Bibcode 2005A&A...431..773R, DOI:10.1051/0004-6361:20042039
  13. ↑ van Leeuwen, F. (November 2007). "Validation of the new Hipparcos reduction". Astronomy and Astrophysics 474 (2): 653–664. arXiv:0708.1752. Bibcode 2007A&A...474..653V. DOI:10.1051/0004-6361:20078357.
  14. 1 2 Kaler, James B., "BELLATRIX (Gamma Orionis)", Stars (University of Illinois), http://stars.astro.illinois.edu/sow/bellatrix.html, erişim tarihi: 27 Aralık 2012
  15. ↑ Eggleton, P. P.; Tokovinin, A. A. (Eylül 2008), "A catalogue of multiplicity among bright stellar systems", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 389 (2): 869–879, arXiv:0806.2878, Bibcode 2008MNRAS.389..869E, DOI:10.1111/j.1365-2966.2008.13596.x
  16. ↑ Kunitzsch, Paul (1986). "The Star Catalogue Commonly Appended to the Alfonsine Tables". Journal for the History of Astronomy 17 (49): 89–98. Bibcode 1986JHA....17...89K. http://adsabs.harvard.edu/full/1986JHA....17...89K.
  17. ↑ Özel, M. Emin; Saygaç, Talat (1987). Gökyüzünü Tanıyalım. Tübitak. s. 178. ISBN 9754730723.
  18. ↑ Bennett, George G. (2011), Complete On-Board Celestial Navigation 2011-2015, DoctorZed Publishing, ss. 172, ISBN 0-9870924-0-5, http://books.google.com/books?id=cLHeY3bbLbMC&pg=PA172&lpg=PA172
  19. ↑ bilinmeyen.com - Astroloji´de yıldızlar ve anlamları
This article is issued from Vikipedi - version of the 9/14/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.