Girolamo Priuli

Girolamo Priuli
Girolamo Priuli portresiRessam:Tintoretto

Venedik Cumhuriyeti Doçesi (83.) Doge di Venezia
Hüküm süresi	1 Eylül 1559 – 4 Kasım 1567 8 yıl 2 ay 3 gün
Önce gelen	Lorenzo Priuli
Sonra gelen	Pietro Loredan

Eş(leri)	Elena Diedo
Çocukları	1 erkek çocuk
Babası	Alvise Priuli
Annesi	Chiara Lion
Doğum	1486 Venedik
Ölüm	4 Kasım 1567 (yaş: 80) Venedik
Defin	San Salvador Kilisesi, Venedik

Priuli Sülalesi arması

Girolamo Priuli (d. 1486, Venedik - ö. 4 Kasım 1567, Venedik).1 Eylül 1559 – 4 Kasım 1567 dōneminde Venedik Cumhuriyeti "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 83'inci dükadır. Kucuk kardesi olan Doçe Lorenzo Priuli'nin ölümünden sonra yapılan seçimden sonra 1 Eylül 1559'da tahta çıktı. 8 yıl 2 ay 3 gün süren Venedik Cumhuriyeti "Doçe"'lik saltanatından sonra 4 Kasım 1567'da 80 yaşında Venedik'te öldü.

Girolamo Prioli önceki Doçe olan küçük kardeşi Lorenzo'ya nisbetle daha az kültürlü ve sosyal bakımdan daha az sevilgen bir kişi idi ve daha az belagat sahibi idi. Doçeliği başında halk tarafından pek az sevilmekte idi. Fakat zaman geçtikçe Doçelik görevine karşı gösterdiği yorulmak bilmez gayretler halk tarafından anlaşılması ile kendini Venedik halkına gittikçe sevdirmeye başladı. Doçelik dönemi genel olarak barış ve refahlık içinde geçti. Ancak Avrupa'da Orta Çağlar ve Renosans dönemlerinde olağan olarak ortaya bazı doğa felaketleri yine ortaya çıktı ve ayrıca alışılagelmiş hastalık salgınlar zaman zaman Venedik halkının yine başına geldi. Doçelik döneminde gayriolağan hadiseler ortaya çıkmadığı için devletin geleneksel olan vergi ve diğer devlet gelirleri fazlalıkları Venedik şehrinin daha süslü görünüş verilmesi için imar işleri için ve Venedik devlet donanması ve ordusunun güçlendirilmesi için harcandı.

Hayatı

Doçe olmadan önce

Girolamo Priuli 1486da Venedik'te Alvise Priuli ve Chiara Lion'ın büyük oğlu olarak doğdu.

Ticaret kariyerini seçip gayet becerikli ve usta bir tüccar olduğunu gösterdi. Gençliğinde gayet kolaylıkla iyi para yapıp bir büyük bir servet biriktirmeyi başarmıştı. Venedik'in başta gelen bir tüccarı olduğu kabul edilmese bile şehrin iş hayatında ön planda gelen tacir kişilerden biri olduğunu şehrin iş dünyası mensuplarına çabucak ve açıkça göstermiş idi.

Elena Diode ile evlilik yapmıştı ve bu evlilikten tek 1 erkek çocukları olmuştu.

Girolamo Priuli bir kariyer olarak devlet görevi almayı hayatının en önemli kararı olarak görmemekte ve bu türlü görev yapmaya hiç gıpta etmemekteydi. Yapabileceği yüksek devlet görevlerinin de yaşamı için hic önemli saymamakta idi. Buna rağmen Venedik devlet idaresinde dükalıktan sonra ikinci önemli ve şerefli olduğu kabul edilen "San Marco Prokuratörlüğü (Başsavcılık)" kendine büyük bir şeref bahşedilir gibi verilmesi teklif edilince böyle büyük bir şerefi bile kabul edemeyeceğini bildirip bu devlet görevini üzerine almayı reddetmişti.

Doçelik dönemi

San Salvador Kilisesi'nde her ikisi de Doçe olan Girolamo Friuli ve küçük kardeşi Lorenzo Priuli için anıt-mezar

Küçük kardeşi Lorenzo Priuli doçe olarak 17 Ağustos 1559'da vefat etti. "Doçe Seçmenler Konseyi" toplanıp yeni doçeyi seçmeye hazırlandı. Bu ölüm ve yeni doçe seçimi gereği Girolamo'ya bir sürpriz olarak geldi. Konseydeki oylamaların ilk kısmında, Girolamo'nun önemli devlet görevlerini reddetettiği iyi bilindiği ve zaten doçe kardeşinin de pek başarılı bir doçe olmadığı bilindiği için, onun bir favori aday olarak seçilmesinin pek olası olmadığı ortaya çıktı. Fakat sonraki oylamalarda önceden daha uygun görülen adaylar elimine edildi ve aday olarak Girolamo taraftar kazanmaya başladı. Önceki Venedik doçesi olan küçük kardeşi Lorenzo Priuli doçe seçileciği zaman günün törelerine göre küçük kardeşi bu görevi üzerine almak için sembolik olarak ağabeyi Girolamo'nun izini alması gerekmişti. Bu nedenle bu sefer Girolamo kendisinin sırası geldiğini düşünerek bu görevi reddetmekten kaçınması gerekti. Böylece "Doçe Seçmenler Konseyi" 1 Eylül 1559'da yapılan son oylamasında Girolamo Priuli doçe seçildi ve Venedik Cumhuriyeti doçelik tahtına oturdu.

Bu iki özkardeşin Venedik Cumhuryeti doçesi olarak birbirlerine halef-selef olmalarının ilk örneği olmuştu.

Girolamo'nun sekiz küsur yıl süren doçelik hükümet dönemi sırasında önemli kaydedeğer uluslararası olaylar hiç çıkmadı. Venedik barış ve rafah içinde ticaret hayatına devam etti. Tek önemli uluslararası gelişme papanın Katolik Kilisesi'ni reform etmek için çağırdığı; 1545'de itibaren (1549-1551 ve 1552-1562 dönemlerinde verilen aralıklarla) devam eden ve Protestanlara karşı Katolik Karşı Reformasyon sürecini başlatan Trento Konsili'nin 1563'de sona ermesi oldu.

Venedik şehrinin bir senbolu haline gelmiş olan siyah renkli ve özel şekilli kayık olan gondollar Giralamo Priuli doçelik döneminde şehir kanallarında taşıma için kullanılmaya başlandı.

Venedik'de barış ve refah içinde geçen bu 8 yılda şehir, mimar Jacopo Sansovino tasarımı ile yapılan birçok yeni yapılar ile sanki yeniden süslendi.

Girolamo Priuli 4 Kasım 1567'de 80 yaşında iken geçirdiği bir inme sonucu hayatını kaybetti.

Mezarı Venedik San Salvador Kilisesi içinde 1578 ile 1582de mimar Cesare Franco'nun tasarlamasına göre yaptırılan görkemli bir anıt-mezarda bulunmaktadır. Bu anıt-mezar kendinden daha önce doçe olmuş olan küçük kardeşi Lorenzo Priuli'nin de mezarını ihtiva etmektedir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Bu madde kısmen İtalyanca Wikipedia "Girolamo Priuli" maddesi kaynaklıdır (İtalyanca)

Dış kaynaklar

Norwich, John Julius (1999) A History of Venice. New York: Vintage Books, ISBN 0-679-72197-5 (İngilizce)
da Mosto, Andrea (1983), Dogi di Venezia nella vita pubblica e privata. Floransa:A. Martello (İtalyanca)
Dumler, Helmut (2001), Venedig und die Dogen. Düsseldorf:Artemis & Winkler ISBN 978-3538071162 (Almanca)

Resmî unvanlar
Önce gelen: Lorenzo Priuli	Venedik Doçesi 1559 – 1567	Sonra gelen: Pietro Loredan

Venedik Doçeleri

Bizanslılar Dönemi (697–737)

Paolo Lucio Anafesto (697–717) • Marcello Tegalliano (717–726) • Orso Ipato (726–737)

Magistri Militum Rejimi (738–742)

Domenico Leoni • Felice Cornicola • Teodato Ipato • Gioviano Cepanico • Giovanni Fabriciaco

Dukalık Dönemi (742–1148)

VIII. yüzyıl	Teodato İpato(742–755) • Galla Lupanio(755–756) • Domenico Monegario(756–764) • Maurizio Galbaio (764–787) • Giovanni Galbaio(787–804)

IX. yüzyıl	Obelerio degli Antenori†(804–811) • Angelo Participazio (811–827) • Giustiniano Participazio (827–829)• I. Giovanni Participazio (829–837)• Pietro Tradonico (837–864)• I. Orso Participazio (864–881)• II. Giovanni Participazio*((864–881))(887-888) • I. Pietro Candiano (887) • Pietro Tribuno(888–912)

X. yüzyıl	II. Orso Participazio(912–932) • II. Pietro Candiano (932–939) • Pietro Participazio(939–942) • III. Pietro Candiano (942–959)• IV. Pietro Candiano†(959–976) • I. Pietro Orseolo♦(976–978) • Vitale Candiano♦(978–979) • Tribuno Memmo • (979–991) • II. Pietro Orseolo (991–1009)

XI. yüzyıl	Ottone Orseolo(1009–1026) • Pietro Centranico(1026–1032) • Domenico Flabanico(1032–1043) • I. Domenico Contarini(1043–1071) • Domenico Selvo*(1071–1084) • Vitale Falier(1084–1096) • I. Vitale Michiel(1096–1102) •

XII. yüzyıl	Ordelafo Faliero(1102–1117) • Domenico Michele(1117–1130) • Pietro Polani(1130–1148)

*tahttan indirilme † idam edilme veya suikastle ölüm ‡ savaşta ölüm ♦ tahttan feragat etme

Cumhuriyet Dönemi (1148–1797)

XII. yüzyıl	Domenico Morosini(1148–1156) • II. Vitale Michiel(1156–1172) • Sebastiano Ziani(1172–1178) • Orio Mastropiero(1178–1192) • Enrico Dandolo(1192–1205)

XIII. yüzyıl	Pietro Ziani(1205–1229) • Jacopo Tiepolo(1229–1249) • Marino Morosini (1249–1252) • Renier Zen(1252–1268) • Lorenzo Tiepolo(1268–1275) • Jacopo Contarini(1275–1280) • Giovanni Dandolo(1280–1289) • Pietro Gradenigo(1289–1311)

XIV. yüzyıl	Marino Zorzi(1311–1312) • Giovanni Soranzo(1312–1328) • Francesco Dandolo(1328–1339) • Bartolomeo Gradenigo (1339–1342) • Andrea Dandolo(1342–1354) • Marin Falier†(1354–1355) • Giovanni Gradenigo(1355–1356) • Giovanni Dolfin(1356–1361) • Lorenzo Celsi(1361–1365) • Marco Cornaro(1365–1367) • Andrea Contarini(1367–1382) • Michele Morosini (1382–1382) • Antonio Venier(1382–1400)

XV. yüzyıl	Michele Steno(1400–1413) • Tommaso Mocenigo(1413–1423) • Francesco Foscari*(1423–1457) • Pasquale Malipiero(1457–1462) • Cristoforo Moro(1462–1471) • Niccolò Tron(1471–1473) • Niccolò Marcello(1473–1474) • Pietro Mocenigo(1474–1476) • Andrea Vendramin(1476–1478) • Giovanni Mocenigo(1478–1485) • Marco Barbarigo(1485–1486) • Agostino Barbarigo(1486–1501)

XVI. yüzyıl	Leonardo Loredan(1501–1521) • Antonio Grimani(1521–1523) • Andrea Gritti(1523–1538) • Pietro Lando(1538–1545) • Francesco Donato(1545–1553) • Marcantonio Trevisan (1553–1554) • Francesco Venier(1554–1556) • Lorenzo Priuli(1556–1559) • Girolamo Priuli(1559–1567) • Pietro Loredan(1567–1570) • I. Alvise Mocenigo(1570–1577) • Sebastiano Venier(1577–1578) • Niccolò da Ponte(1578–1585) • Pasquale Cicogna(1585–1595) • Marino Grimani(1595–1606)

XVII. yüzyıl	Leonardo Donato(1606–1612) • Marcantonio Memmo(1612–1615) • Giovanni Bembo(1615–1618) • Nicolò Donato(1618–1618) • Antonio Priuli(1618–1623) • Francesco Contarini(1623–1624) • I. Giovanni Cornaro(1624–1630) • Nicolò Contarini(1630–1631) • Francesco Erizzo(1631–1646) • Francesco Molin(1646–1655) • Carlo Contarini (1655–1656) • Francesco Cornaro (1656–1656) • Bertuccio Valier (1656–1658) • Giovanni Pesaro (1658–1659) • II. Domenico Contarini (1659–1674) • Nicolò Sagredo (1674–1676) • Alvise Contarini (1676–1683) • Marcantonio Giustinian (1683–1688) • Francesco Morosini(1688–1694) • Silvestro Valier(1694–1700) • II. Alvise Mocenigo(1700–1709) •

XVIII. yüzyıl	II. Giovanni Cornaro(1709–1722) • III. Alvise Mocenigo(1722–1732) • Carlo Ruzzini(1732–1735) • Alvise Pisani(1735–1741) • Pietro Grimani(1741–1752) • Francesco Loredan(1752–1762) • Marco Foscarini(1762–1763) • IV. Alvise Mocenigo1763–1779) • Paolo Renier(1779–1789) • Ludovico Manin*(1789–1797)

† Marino Falier (1354–55) vatana ihanet ile suçlanmış, yargılanmış ve idam edilmiştir. * Francesco Foscari (1423–57)Onlar Konseyi tarafından Doçe'likten hal edilmiştir. * Ludovico Manin Fransa Devrimi İtalya ordusu komutanı Napolyon Bonaparte tarafından tahttan indirilip Venedik Cumhuriyeti ortadan kaldırılmıştır.

This article is issued from Vikipedi - version of the 12/10/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.