Haccac
Sakifli Yusuf oğlu el-Haccac (Arapça: الحجاج بن يوسف الثقف, d. 661, ö. 714), Emevîlerin Irak valisi.
661'de Taif'te doğdu. Sakif kabilesine mensuptu ve bu kabilenin Emevî hanedanıyla ilişkileri oldukça iyiydi. Ancak Emevî halifesi II. Muaviye'nin ölümünden sonra Abdullah bin Zübeyr halifeliğini ilan etti ve tüm Arap yarımadası -ve bu arada Taifliler de- Abdullah bin Zübeyr'e biad etti. Bunun üzerine Haccac ve kabilesi Taif'i terk ederek Suriye'ye yerleşti.[1]
Haccac, Taif'ten ayrılana dek öğretmenlik yaptı. Hitabetinin ileri düzeyde oluşu da buna bağlanmaktadır.
Siyasi Hayatı
II. Muaviye'nin yerine, Mervan bin hakem Emevî halifesi oldu ve Abdullah bin Zübeyr'in üzerine bir ordu gönderdi. Haccac siyasi hayatına, ilk defa bu orduda görev alarak başladı.
Mervan bin Hakem'in ölümü üzerine halife olan Abdülmelik, Haccac'ı Irak ve Hicaz valiliğine atadı. Ancak Hicaz halkı Abdullah bin Zübeyr'in halifeliğini kabul etmişti. Haccac, bu duruma son vermek için bir ordu kurdu. Ordusuyla Taif'e girdi ve arkasından Mekke'ye yürüdü. Arafat'ta Abdullah bin Zübeyr'in ordusunu mağlup ederek Mekke'yi kuşattı. Haccac, 7 ay boyunca Mekke'yi kuşatma altında tuttu. Bu sürede şehri mancınıklarla vurdu ve Kabe'yi yıktı.[2]
Kuşatmanın sonunda Abdullah bin Zübeyr öldürüldü ve Mekke alındı. Haccac daha sonra Kâbe'yi yeniden inşa ettirdi.
Sonraki yıllarda Haccac'ın valilik yetkileri daha da genişletildi. Bu dönemde Haccac, Emevi muhaliflerini bertaraf etmeye yönelik ciddi girişimlerde bulundu. Özellikle Şiiler'e ve Hariciler'e yönelik tutumu, Emeviler'e olan bağlılığını fazlasıyla ortaya koyar.
Haccac, 714 yılında ardında büyük bir nefret seli bırakarak öldü. Valiliği sırasında çok fazla kan döküldü. Kâbe'yi yıktırması, Abdullah bin Zübeyr, Said bin Cübeyr ve Enes bin Malik gibi sahabelere karşı takındığı tutum çok eleştirildi. Bu sebeplerden ötürü İslam aleminde adı,"Haccac-ı Zalim" şeklinde kullanılageldi.[3]
Kaynaklar
- ↑ Emevi Devlet Otoritesinin Teisisi... Sebahattin Çelik, Celal Bayar Üniversitesi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2008
- ↑ Haccac bin Yusuf Ali Delice, Cumhuriyet Üniversitesi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2008
- ↑ Haccac- Zalim Sorularlarisaleinur.com Erişim tarihi: 19 Ağustos 2008