Abdullah bin Zübeyr
Abdullah bin Zübeyr | |
---|---|
Doğum |
Mayıs 624 Medine |
Ölüm |
692 Mekke |
Abdullah bin Zübeyr (Arapça: عبد الله بن الزبير; d. 624 - ö. 692), sahabelerden Zübeyr bin Avvam ile halifelerden ilki olan Ebu Bekir bin Kuhafe'in kızı Esma bint Ebu Bekir'in oğlu, İslam peygamberi Muhammed bin Abdullah'ın eşlerinden biri olan Ayşe bint Ebu Bekir'in yeğenidir.
Hayatı
Beni Esed kabilesine mensup olan Abdullah bin Zübeyr henüz gençliğinden itibaren İslam Ordusu ile Bizans ve Sasani İmparatorluğu'na karşı yapılan birçok savaşa katıldı. Yine, Tunus bölgesine düzenlenen bir seferde (647 veya 649), Roma bölge valisi olan Gregory'i öldürerek zaferin kazanılmasında önemli bir rol oynadı.
Cemel Savaşı'nda teyzesi Ayşe bint Ebu Bekir ve babası Zübeyr bin Avvam'ın yanında, Ali'ye karşı savaşmıştır.
I. Yezid dönemi ve Emeviler'e karşı ayaklanması
Abdullah bin Zübeyr, kendisi gibi I. Yezid'e biat etmeyen Hüseyin bin Ali'nin Kerbela'da aile efradıyla birlikte öldürülmesinin ardından, hilafetini ilan etti ve Mekke, Medine ve Hicaz halkı ona biat etti.
Halkın Emeviler'e karşı tutumunu ve otorite boşluğunu akıllıca kullanarak hükmettiği alanı, Arabistan'ın güneyi, Irak, Suriye'nin büyük bölümü, Mısır'ın bir bölümü olmak üzere genişletti. Bunun üzerine Yezid, Mekke ve Medine üzerine bir ordu gönderdi. Abdullah bu orduya karşı Mekke'yi 3 ay boyunca savundu. Yezid'in ölüm haberi gelince de Emevi ordusu kuşatmayı kaldırarak Şam'a dönmek zorunda kaldı.
II. Muaviye ve I. Mervan dönemleri
II. Muaviye, hüküm sürdüğü 683-684 yılları arasında, II. Muaviye savaş ve yeniden Hicaz'a hücum taraflısı değildi ve sadece 40 gün halifelik yaptıktan sonra tahtından ve halifelikten feragat etti. Başa geçen I. Mervan hüküm sürdüğü kısa dönemde (684-685) Mısır ve Suriye'yi hakimiyeti altına aldı. Hariciler'in de bu dönemde, Irak merkezli bir isyan çıkarmalarıyla birlikte, Abdullah'ın hükûmeti Hicaz bölgesine sıkıştı.
Abdülmelik Dönemi
Abdullah bin Zübeyr, 685 yılında tahta çıkıp halife olan Abdülmelik bin Mervan'ın Haccac bin Yusuf komutasındaki ordusuyla yaptığı savaşı kaybetti ve 692 yılında bu savaşta öldürüldü.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Kerbela ve İmam Hüseyin'in Kıyamı Üzerine. 1998. İstanbul: Tüba Yay.
- risale-i nur.org, Abdullah bin Zübeyr Maddesi. 9 Ağustos 2008 tarihinde erişilmiştir.
Abdullah bin Zübeyr Benu Esad | ||
Sünni İslam unvanları | ||
---|---|---|
Önce gelen I. Muaviye |
İslam Halifesi 684 - 692 |
Sonra gelen Abdülmelik bin Mervan |
|