Hafız Esad

Hafız Esad

Suriye Devlet Başkanı
Görev süresi 22 Şubat 1971 - 10 Haziran 2000
Başbakan	Abdül Rahman Kleifawi Mahmud el Eyyübi Muhammed Ali el Halebi Abdül Rauf el Kasım Mahmud Zuabi Muhammed Mustafa Mero
Yerine geldiği	Ahmed el Hatib
Yerine gelen	Beşar Esad
Suriye Başbakanı
Görev süresi 21 Kasım 1970 - 3 Nisan 1971
Başkan	Ahmed el Hatib
Yerine geldiği	Nureddin el Atasi
Yerine gelen	Abdül Rahman Kleifawi
Kişisel bilgiler
Doğum	6 Ekim 1930(1930-10-06) Kardaha, Lazkiye, Fransız Suriye Mandası
Ölüm	10 Haziran 2000 (69 yaşında) Şam, Suriye
Partisi	Arap Baas Hareketi (1946–1947) Arap Sosyalist Baas Partisi (1947–1966) Şam merkezli Baas Partisi (1966–2000) (Ulusal İlerici Cephe)
Eşi	Enise Mahluf
Dini	İslam
İmzası
Askerî hizmeti
Bağlılığı	Suriye
Branşı	Suriye Hava Kuvvetleri
Hizmet yılları	1955-1972
Rütbesi	General

Hafız Esad veya Hafız Esed^[1] (Arapça: حافظ الأسد, d. 6 Ekim 1930, Kardaha - 10 Haziran 2000, Şam), Suriyeli asker ve siyasetçi. 1971-2000 arasında Suriye devlet başkanı olarak görev yaptı.

Askeri kariyeri

1955 yılında Humus Askeri Akademisi'ni pilot subay olarak bitirdi. 1958'de havacılık eğitimini geliştirmek için SSCB'ye gönderildi. Daha sonra bir hava filosunun komutanlığına getirildi. Suriye'nin, Birleşik Arap Cumhuriyeti'nden çekilmesine karşı çıktığı için, 1961 yılında Silahlı Kuvvetlerden ihraç edildi. Baas Partisi'nin askeri kanadında kilit bir görev üstlendi ve 1963 yılında gerçekleştirilen darbede önemli rol oynadı. 1965 yılında Hava Kuvvetleri komutanlığına getirildi, ardından Şubat 1966'da Savunma Bakanı oldu. 1969-1970 yılları arasında Baas Partisi'nin sivil ve askerî kanatları arasında baş gösteren iktidar mücadelesinde etkin biçimde yer aldı. Bu çatışmayı doruğa çıkaran Ürdün'deki iç savaşa müdahalenin ardından, 13 Kasım 1970 tarihinde kansız bir askeri darbeyle iktidarı ele geçirdi. Mart 1971'de yapılan halk oylamasıyla da devlet başkanı seçildi.

Siyasi kariyeri

Baas Partisi genel sekreterliğini de üstlendi. Öteki Arap devletleriyle ilişkileri geliştirerek Suriye'yi Arap Dünyası içinde itildiği yalnızlıktan kurtarma yönünde adımlar attı. İsrail karşıtı sıkı politikalarıyla^[2] bölgesel bir siyasi lider olarak öne çıktı. Bununla birlikte Irak'taki Baas yönetimiyle çatışma politikasını sürdürdü. Ekim 1973'te İsrail'e savaş açan Mısır'ın yanında yer aldı ama savaştan sonra izlenecek politikalar konusunda Mısır yönetimiyle de görüş ayrılığına düştü.

Sonraki yıllarda SSCB ile ilişkilerini geliştirdi. 1980'de SSCB ile imzalanan yirmi yıllık dostluk ve işbirliği antlaşmasını, 1982'de SSCB'den silah ve teknik yardım almayı öngören bir başka antlaşma izledi. 1984'te bu ülkeye yaptığı geziyle ikili ilişkileri daha da ileriye götürdü.

Filistin Kurtuluş Örgütü'ne geniş destek verdi; ancak FKÖ yönetimiyle ortaya çıkan anlaşmazlık üzerine, bu örgüt içinde Suriye'ye bağlı yeni örgütler oluşturmaya çalıştı. 1991'de FKÖ lideri Yaser Arafat'la ilişkilerini düzeltti.

1976'da birçok Arap ülkesinin muhalefetine karşın, Lübnan'daki iç savaşı sona erdirmek amacıyla askeri müdahalede bulundu. Altı yıl boyunca Lübnan'ın büyük bir bölümünü işgal altında tutan Suriye birlikleri, İsrail'in 1982'de Lübnan'a girmesi üzerine kuzey ve kuzeydoğudaki eski mevzilerine çekildi.

1979'daki ittifak girişiminin sonuçsuz kalmasından sonra Irak'la yeniden başlayan çekişme, 1982'de Suriye-Irak sınırının ve Suriye'den geçen Irak'a ait petrol boru hattının kapatılmasına yol açtı. Bunun üzerine Esad yönetimi, İran-Irak Savaşı'nda Irak'a karşı İran'ı destekledi. Esad 1984 yılında iktidarı için bu kez de kardeşi ile mücadele etmek zorunda kaldı ve kardeşinin darbe girişimi başarısız oldu. Tüm bu olaylarda insan hakları örgütleri Esad'ı şiddet kullanmakla ve baskı yapmakla suçladılar. 1991'deki Körfez Savaşı sırasında Irak'a karşı uluslararası koalisyon güçlerini desteklemesi onu Ortadoğu'daki en güçlü Arap önder durumuna getirdi.

Hiçbir zaman siyasi olarak tanımadığı ve Siyonist varlık olarak nitelendirdiği İsrail ile uzlaşmaya dayalı barış girişimlerine karşı takındığı katı tutumu 1980'lerin ortalarında bir ölçüde yumuşatarak Batılı ülkelerle diyalog kurmaya önem verdi. 1990'larda Sovyet desteği kesildikten sonra ABD'nin de baskısıyla Golan Tepeleri'ni geri almak için yapılan görüşmeler sonuçsuz kaldı.

Suriye yönetimi Türkiye ile yaşadığı su sorunu ile alakalı olarak PKK'ya verdiği destekten dolayı özellikle 1990'lı yılların sonlarında bu ülkeyle ilişkiler gittikçe gerginleşti.

Parti ve devlet yönetimindeki kişisel denetimini sürdürdü. 1978, 1985, 1991 ve 1999'da dört kez daha devlet başkanlığına seçildi. 2000 yılının Haziran ayında akciğer kanserinden öldü.

Hama Katliamı

Ülke içinde özellikle Müslüman Kardeşler'in muhalefetiyle karşılaştı. Müslüman Kardeşler'in Hama'da bulunan üyelerini ele geçirme gerekçesiyle Suriye Ordusu, 2 Şubat 1982'de Hama'ya saldırdı ve farklı kaynaklara göre 7 ilâ 35 bin arasında sivil Hamalı ordu ateşiyle öldürüldü. Bu olay Hama Katliamı olarak bilinir.^[3]^[4]

Kaynakça

↑ http://www.gazeteciler.com/haber/esad-m-esed-mi-polemiinde-son-noktay-aa-koydu/206930
↑ Anthony H. Cordesman & Jennifer Moravitz, The Israeli-Palestinian War: Escalating to Nowhere, Greenwood Publishing, s. 237
↑ globalsecurity.org
↑ New York Times gazetesinin haberi.

Siyasi görevi
Önce gelen: Ahmed el Hatib	Suriye Devlet Başkanı 1971-2000	Sonra gelen: Beşar Esad

Önce gelen: Nureddin el Atasi	Suriye Başbakanı 1970-1971	Sonra gelen: Abdül Rahman Kleifawi

Suriye Devlet Başkanları

Fransız Mandası	Suphi Bereket François Pierre-Alype^GDB Ahmed Nami Tacüddin el Hasani^GDB Léon Solomiac^GDB Muhammed Ali el Abid Haşim el Atasi Behiç el Hatib Halid el Azim^GDB Tacüddin el Hasani Cemil el Ulşi^GDB Ata el Eyyübi Şükrü el Kuvvetli

Suriye Cumhuriyeti	Şükrü el Kuvvetli Hüsnü Zaim Sami el Hinnavi^GDB^† Haşim el Atasi Fevzi Selu Edip Çiçekli^GDB^† Me'mun el Kuzbari^GDB^† Haşim el Atasi Şükrü el Kuvvetli

Birleşik Arap Cumhuriyeti	Cemal Abdül Nasır

Suriye Arap Cumhuriyeti	Me'mun el Kuzbari^GDB İzzet en Nus^GDB^† Nazım el Kutsi Luay el Atasi Emin el Hafız^† Nureddin el Atasi^† Ahmed el Hatib^GDB Hafız Esad Abdülhalim Haddam^GDB Beşşar Esad

^GDB: Geçici Devlet Başkanı ^†: Askeri

Suriye başbakanları

Suriye Krallığı (1920)	Rida el Rikabi Haşim el Atasi^* Alaadin el Durubi Başa Cemil el Ulşi

Fransız Suriye Mandası (1920-1946) İlk başbakan 1932'de	Haki el Azim Taceddin el Hasani Ata el Eyyübi Cemil Merdam Bey Lütfi el Haffar Nasuhi el Bukhari boş, 1939-41 Halid el Azim Hasan el Hakim Hüsnü el Barazi Cemil el Ulşi Sadullah el Cabiri Faris el Huri Sadullah el Cabiri

Suriye Cumhuriyeti (1946-1958)	Sadullah el Cabiri Halid el Azim^* Cemil Merdam Bey Halid el Azim Hüsnü Zaim Muhsin el Barazi Haşim el Atasi Nazım el Kudsi Halid el Azim Nazım el Kudsi Halid el Azim Hasan el Hakim Zeki el Hatib Maruf el-Devalibi Fevzi Selu Edip Çiçekli Sabri el Asali Said el Gazi Faris el Huri Sabri el Asali Said el Gazi Sabri el Asali

Birleşik Arap Cumhuriyeti (1958-1961)	Nasır

Suriye Arap Cumhuriyeti (1961-günümüz)	Me'mun el Kuzbari İzzet el Nus Maruf el Devalibi Beşir el Azma Halid el Azim Selahaddin el Bitar Emin el Hafız Selahaddin el Bitar Emin el Hafız Yusuf Züveyyin Selahaddin el Bitar Yusuf Züveyyin Nureddin el Atasi Hafız Esad Abdül Rahman Khleifawi Mahmud el Eyyübi Abdül Rahman Khleifawi Muhammed Ali el Halebi Abdül Rauf el Kasım Mahmud Zuabi Muhammed Mustafa Miro Muhammed Naci el Utri Adil Sefer Riyad Ferid Hicab Ömer İbrahim Ğalavanci* Vail Nadir el Halki

^* Geçici

This article is issued from Vikipedi - version of the 1/9/2017. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.