Hollanda Doğu Hindistan Şirketi

Vereenigde Oost-Indische Compagnie
Tür Kamu şirketi
Kader İflas
Kuruluş 20 Mart 1602 (1602-03-20)[1]
İflas 17 Mart 1798 (1798-03-17)
Şehir Doğu Hindistan Evi, Amsterdam, Hollanda
Ülke Hollanda Cumhuriyeti
Alan Ticaret

Hollanda Doğu Hindistan Şirketi, (Hollandaca: Vereenigde Oost-Indische Compagnie (VOC): Birleşik Doğu Hindistan Şirketi) Genel Hollanda Devletleri'nde sömürge gerçekleştirmek üzere 1602 yılında kurulmuş, Asya'da 21 yıl boyunca tekel faaliyetleri yürütmüş imtiyazlı bir şirkettir. Genellikle dünyanın ilk çokuluslu şirketi olduğu kabul edilir.[2] Ayrıca hisse senedi çıkartan ilk şirkettir.[3] Şirket tartışmalı bir şekilde; savaşa girme yeteneğine sahip, para basabilen, anlaşmalar müzakere eden,[4] koloniler kurmaya yetkili, insanlara ceza verip hapsedebilen ya da mahkûmları çalıştırabilecek yarı resmi yetkilere sahip ilk büyük şirket oldu.[5]

İstatistiksel olarak, VOC Asya'daki ticari rakiplerinin tümünü geride bıraktı. 1602 ve 1796 yılları arasında, 4.785 VOC gemisinde yaklaşık bir milyon Avrupalı, Asya ile yapılan ticarette çalıştı. Bu çalışmaların sonucunda Asya ticari mallarının 2,5 milyon tondan fazla kısmını taşıdı. Buna karşılık, en yakın rakibi olan İngiliz (daha sonra Britanya) Doğu Hindistan Şirketi 2690 gemiyle, 1500 ile 1795 yılları arasında sadece 882.412 kişi ile bu ticareti yapmış ve VOC tarafından taşınan malların sadece beşte birini taşımıştı. VOC 17. yüzyılda baharat ticaretinden büyük karlar elde etmiştir.[6]

1602 yılında kurulan ve baharat ticaretinden kâr etmek isteyen VOC, Baharat adalarında Batavia (günümüzde Cakarta) adında aynı zamanda bir liman olan başkenti kurdu. Sonraki iki yüzyıl içinde ise şirket ticaret üssü olarak kullanmak amacıyla kentin çevresindeki toprakları ve buna ek limanları kendi çıkarlarını güvence altına almak amacıyla satın aldı.[7]

18. yüzyılın sonlarında iç yolsuzluklar ile boğuşan şirket iflas etti, 1800 yılında ise tam olarak dağıldı. Sahip olduğu mallar Hollanda Batavian Cumhuriyeti hükumeti tarafından devralındı. VOC toprakları iflasının ardından, Hollanda Doğu Hint Adaları haline geldi, Endonezya takımadalarının tamamını kapsayacak şekilde 19. yüzyıl boyunca genişletildi ve 20. yüzyılda bu topraklarda Endonezya oluştu.

Yaklaşık olarak 1750 yıllarında Amsterdam'da Hollanda Doğu Hindistan Şirketi'ne ait tersane

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ↑ "Hollanda Birleşik Doğu Hindistan Şirketi ('VOC')". Canon van Nederland. 14 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141114215916/http://www.entoen.nu:80/voc/tr. Erişim tarihi: 19 Mart 2011. (Türkçe)
  2. ↑ http://www.kb.nl/dossiers/geschiedenis/dossier-voc-1602-1799 Hollanda Ulusal Kütüphanesi'nde VOC (Flemenkçe)
  3. ↑ Mondo Visione web sitesi: Chambers, Clem. "Who needs stock exchanges?" Borsa El Kitabı. -- son erişim 16 Nisan 2012.(İngilizce)
  4. ↑ Ames, Glenn J. (2008). The Globe Encompassed: The Age of European Discovery, 1500-1700. s. 102–103.(İngilizce)
  5. ↑ "Slave Ship Mutiny: Program Transcript". Secrets of the Dead. PBS. 15 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140415010629/http://www.pbs.org:80/wnet/secrets/transcripts/slave-ship-mutiny-program-transcript/755/. Erişim tarihi: 16 Nisan 2012.(İngilizce)
  6. ↑ Van Boven, M. W.. "Towards A New Age of Partnership (TANAP): An Ambitious World Heritage Project (UNESCO Dünya Belleği – form belgesi, 2002)". VOC Arşivleri Eki 2, s.14. 25 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141125063234/http://portal.unesco.org/ci/en/files/22635/11546101681netherlands_voc_archives.doc/netherlands%2Bvoc%2Barchives.doc.
  7. ↑ Ricklefs, M.C. (1991). A History of Modern Indonesia Since c.1300, 2nd Edition. Londra: MacMillan. s. 110. ISBN 0-333-57689-6.
This article is issued from Vikipedi - version of the 12/27/2015. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.