Kızıl kurt
 Korunma durumu: Doğada tükenmiş (EW) | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||
| Bilimsel sınıflandırma | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| | ||||||||||||||||||
| Canis rufus (Audubon and Bachman, 1851) | ||||||||||||||||||
| Dış bağlantılar | ||||||||||||||||||
|
Kızıl kurt (Canis rufus, hatalı adlandırılması ile Canis niger), köpekgiller (Canidae) familyasından Kuzey Amerika'da yaygın olan bir Canis türü. Bayağı kurt ile çok yakın akrabadır.
Özellikleri
Kuzey Amerika'da bayağı kurdu bu kurttan daha iyi ayırt edebilmek için bayağı kurda "Gray Wolf" (Boz kurt) denir. Kızıl kurt ondan daha küçüktür. Uzunluk 80 cm (+ 35 cm kuyruk), ayakta dururken 75 cm boy ve 25 kg ağırlık, ortalama ölçüleridir. Erkekler dişilerden %10 civarında daha büyük olurlar.
Aynı gri kurtların hep gri renk olmadığı gibi kızıl kurtlar da hep kızıl renk olmazlar. Çoğunlukla tarçın kırmızısı renklileri görülür, ama bej-gri ve siyahımsı renklilerine de rastlanılır. Bu demektir ki; sırf renge bakılarak kızıl ve gri kurdu birbirinden ayırt etmek güvenilir bir ipucu değildir. Bu yüzden kızıl kurdun çok daha zarif olan vücut yapısına dikkat etmek gerek. Ayrıca kızıl kurdun ağzı daha ince ve kulakları biraz daha büyük olur.
Yayılımı ve yaşam alanı
Kızıl kurt eskiden ABD'nin tüm Güneydoğusunda yaygındı. Aşırı avlama sonucu 1980 yılına kadar neredeyse tamamen ortadan kaybolmuş ve sadece Teksas ve Lousiana eyaletlerinde az miktarda kalmıştı. Günümüzde artık tekrar yayılması için çaba gösterilmektedir.
Aşırı avlanmanın diğer bir neticesi olarak, kızıl kurtlar yaşam alanlarını değiştirip, insanların ulaşamadığı bataklıklarda ve insanların uğramadığı dağlık bölgelerde yaşamaya başlamışlardır. Eskiden daha çok ormanlarda ve kırlarda rastlanırdı.
Yaşam şekli
Kızıl kurt, bayağı kurttan daha küçük olduğu için avladığı hayvanlarda daha küçüktür. En çok rakunlar, tavşanlar ve kemiriciler ile beslenir. Geyik gibi büyük hayvanlara, ancak hasta ya da yaralı oldukları zaman saldırmaya cesaret eder. Ayrıca leş ile de beslenir.
Geceleri sürü halinde ava çıkarlar. Sürünün başı bir alfa çiftidir. Bu çiftin dışında sürünün hiçbir üyesi yavru yapmaz. Bir gebelikte 3-12 adet yavru dünyaya gelir. Kızıl kurdun ulumasıda bayağı kurtta olduğundan farklıdır. Uluması daha sessizdir.
Sınıflandırılması hakkında tartışmalar
Kızıl kurdun gerçekten ayrı bir tür olup olmadığı hakkında farklı fikirler vardır. Uzun süre kurdun bir alt türü olarak sınıflandırılmıştır. 1968 yılında ilk kez bir zoolojik kitabta (J.L. Paradiso, "Canids recently collected in east Texas, with comments on the taxonomy of the red wolf") ayrı bir tür olarak tarif edilmiş, ve bu fikir birçok diğer bilimciler tarafından doğru bulunmuştur.
1991 yılında yapılan genetik araştırmalar ama kızıl kurdun hem bayağı kurttan hem de kır kurdundan gen özellikleri taşıdığı ortaya çıkarmıştır. Bu yüzden bazı bilimciler kızıl kurdun, kurt ile kır kurdu karışımından oluşmuş bir melez olduğunu savunmaya başlamışlardır.
Diğer bir teze göre kızıl kurtlar, sayıları çok azaldığı ve bu yüzden uygun bir eş bulamadıkları için, kurt ve kır kurtları ile çiftleşmek zorunda kalmışlar ve bu yüzden bu türlerin genlerini taşımaya başlamışlardır.
Dış bağlantılar
Bu şablon nesli tükenmiş türleri içermemektedir.
| Alopex | Kutup tilkisi (A. lagopus) |
|---|---|
| Otocyon | İri kulaklı tilki (O. megalotis) |
| Urocyon | Boz tilki (U. cinereoargenteus) • Ada boz tilkisi (U. littoralis) |
| Vulpes | Kızıl tilki (V. vulpes) • Bengal tilkisi (V. bengalensis) • Afgan tilkisi (V. cana) • Güney Afrika tilkisi (V. chama) • Korsak tilkisi (V. corsac) • Tibet tilkisi (V. ferrilata) • Cüce tilki (V. macrotis) • Soluk tilki (V. pallida) • Kum tilkisi (V. rueppelli) • Ova tilkisi (V. velox) • Çöl tilkisi (V. zerda) |
| Atelocynus | Kısa kulaklı tilki (A. microtis) |
|---|---|
| Canis | Kurt (C. lupus) • Kızıl kurt (C. rufus) • Kır kurdu (C. latrans) • Altın çakal (C. aureus) • Kara sırtlı çakal (C. mesomelas) • Çizgili çakal (C. adustus) • Habeş kurdu (C. simensis) |
| Cerdocyon | Yengeç yiyen tilki (C. thous) |
| Chrysocyon | Yeleli kurt (C. brachyurus) |
| Cuon | Asya yaban köpeği (C. alpinus) |
| Dusicyon | Falkland tilkisi (D. australis) |
| Lycaon | Afrika yaban köpeği (L. pictus) |
| Nyctereutes | Rakun köpeği (N. procyonoides) |
| Pseudalopex | And tilkisi (P. culpaeus) • Arjantin gri tilkisi (P. griseus) • Darvin tilkisi (P. fulvipes) • Pampa tilkisi (P. gymnocercus) • Peru çöl tilkisi (P. sechurae) • Brezilya dövüş tilkisi (P. vetulus) |
| Speothos | Çalı köpeği (S. venaticus) |