Kafkasya Türkmenleri
Toplam nüfus | |
---|---|
13.900 (2002) | |
Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
Diller | |
Kafkasya Türkmencesi, Rusça | |
Din | |
Sünni İslam | |
İlgili etnik gruplar | |
Türkmenler, Nogaylar, Kumıklar |
Kafkasya Türkmenleri ya da Kafkas Türkmenleri, Kafkasya Oğuzları, Hazar Ötesi Türkmenleri, Stavropol Türkmenleri (kendilerince Türkmen, Түркмен, Türkpen[1]; Rusça трухмены truhmenı, cтавропольские туркмены stavropol'skiye turkmenı, северокавказсккие туркмены severokavkazskiye turkmenı), Rusya Federasyonunda Stavropol Krayının Turkmenskiy ile Neftekumskiy rayonlarında yaşayan Türkmenlerin bir kolu olan Türk halkı. Sünni Müslümandırlar.[2]
Tarih
Asılları Mangışlak Yarımadasından göç eden Çovdur, İğdir ve Söyüncacı boylarından Türkmenistan Türkmenlerine dayanır.[3] 17-18. yüzyılda Kalmuk Moğolları Aşağı Volga bölgesine gelerek hem buradaki Nogayların Kuzey Dağıstan'a doğru inmelerine sebep olmuşlar hem de beraberinde bugünkü Kafkasya Türkmenlerinin atalarını oluşturan bir Türkmen kabilesi getirmişlerdir.[4]
Nüfus
2002 nüfus sayımına göre Kafkasya Türkmenleri ile Astrahan Oblastı'na bağlı Atal (Атал) köyündeki İğdir boyundan Atal Türkmenleri (Аталың түркменлери) dahil Rusya'daki Türkmenlerin [Туркмены (трухмены, тюрк с языком туркменским)] toplam sayısı 33.053 kişidir.[5]
Rusya’da 1897 yılında yapılan ilk genel nüfus sayımından iki yıl önce "Rusya İmparatorluğu’nda Yaşayan Halkların Alfabetik Listesi" başlığıyla bir ön çalışma yapılmış. 1895 yılında Petersburg’ta yayınlanan bu listede Rusya halklarının değişik yayınlarda yer alan ve farklı yıllara ait nüfus bilgileri derlenerek dilleri, dini inançları ve yaşadıkları bölgeyle ilgili kısa bilgiler verilmiştir. Buna göre Kafkasya Türkmenlerinin (Трухмяне) 1892 yılındaki nüfusu 19.000 kişidir.[6]
Rusya İmparatorluğunun 1897 yılındaki Stavropol Vilayeti (kabaca günümüzdeki Stavropol Krayı) etnik nüfusu dağılımı:[7]
Toplam | 873,301 | 100% |
---|---|---|
Ruslar | 482,495 | 55,2% |
Ukraynalılar | 319,817 | 36,6% |
Nogaylar | 19,651 | 2,3% |
Kafkasya Türkmenleri | 14,896 | 1,7% |
Kalmuklar | 10,814 | 1,2% |
Almanlar | 8,601 | 1% |
Ermeniler | 5,385 | 0,6% |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ↑ http://www.eki.ee/books/redbook/trukhmens.shtml
- ↑ Stavropol Türkmen Türkleri
- ↑ Курбанов А. В. «Ставропольские туркмены. Историко-этнографические очерки.» СПб: Изд. отд. Языкового центра СПб ГУ, 1995.
- ↑ Peler, Gökçe Yükselen Abdurrazak, “Kafkasya’da Türk Lehçelerinin Fonksiyonları”. Kafkaslar El Kitabı. Karadeniz Araştırmaları Merkezi.
- ↑ Итоги Всероссийской переписи населения 2002 г. Том 4 — Национальный состав и владение языками, гражданство. Таблица «Национальный состав населения» (текст: в браузере
- ↑ “Алфавитный список народов, обитающих в Российской Империи”, Демоскоп Weekly, № 187 - 188, 24 января - 6 февраля 2005 ve buradan alınma olarak: Papşu, Murat. Rusya İmparatorluğu’nda Yaşayan Halkların Alfabetik Listesinde Kafkasyalılar
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/emp_lan_97_uezd.php?reg=441