Karekin Haçaduryan

Patrik Hazretleri I. Karekin Haçaduryan
Konstantinopolis Ermeni Patriği
Özgün adı	Գարեգին Ա Խաչատուրյան
Kilise	Ermeni Apostolik Kilisesi
Makam	İstanbul Ermeni Patrikhanesi
Atanış	1951
Dönem bitişi	1961
Öncül	I. Mesrob Naroyan
Ardıl	I. Şınorhk
Doğum adı	Haçik Haçaduryan
Doğum	6 Kasım 1880 Trabzon, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm	22 Haziran 1961 İstanbul, Türkiye
Kabri	Şişli Ermeni Mezarlığı
Mezhep	Ermeni Apostolik

I. Karekin Haçaduryan (Ermenice: Գարեգին Ա Խաչատուրյան, doğum adıyla Haçik, d. 6 Kasım 1880, Trabzon - ö. 22 Haziran 1961, İstanbul), 81. İstanbul Ermeni Patriği ve Türkiye Ermenileri Ruhani Başkanı

Trabzon'da Ermeni İlkokulu'nda, daha sonra ise Venedik Mıkhitarist rahipleri topluluğunun okulunda öğrenim gördü. 1896'da Venedik'teki Katolik mezhebine ait Murad-Rafaelyan Ermeni Okulu'na kaydoldu. 1898'de lise öğrenimini yarım bırakarak İstanbul'a döndü ve İzmit'teki Armaş (bugün Akmeşe) Ruhban Okulu'na girdi. 20 Mayıs 1901'de Episkopos Yeğişe Turyan tarafından rahip takdis edilerek "Karekin" adını aldı. 1903'te İstanbul'a dönerek Beşiktaş, Hasköy ve Gedikpaşa Ermeni kiliselerinde vazilik yaptı. 1906'da Sis'teki (bugün Kozan) ruhban okulu müdürlüğüne atandı. 1907'de Maraş'taki Getronagan Okulu müdürlüğüne getirildi. Mayıs 1909'de İstanbul'a dönerek, dinsel içerikli Dacar (Mabet) dergisini yayımladı. Daha sonra Armaş Ruhban Okulu ikinci müdürlüğüne çağrıldı. 1912'de Arapkir Ermenileri ruhani önderliğine seçildi. 1913'te tekrar İstanbul'a döndü. Nisan 1914'te Konya Ermenileri ruhani önderi oldu.

Ağustos 1915'te Kudüs'e giderek oradaki ruhban okulunda öğretim görevlisi olarak çalıştı ve Ruhani Meclis üyeliğinde bulundu. Bu görevleri sırasında Hıristiyan Ermeniler arasında yayılışı konulu kapsamlı bir eser hazırlamaya başladı. Yıllar sonra yayımlanan bu eserin adı Aşkharhi Luysın İ Hays'dır (Dünyanın Işığı Ermeniler Arasında). I. Dünya Savaşı'nın bitiminde İstanbul'a döndü.

1919'da Trabzon Ermeniler Ruhani Önderliği Kaymakamlığı makamına seçildi. 1 Temmuz 1922'de tüm dünya Ermenileri Patriği V. Kevork (Surenyan) tarafından Trabzon Bölgesi üzerine episkopos takdis edildi. 1923'te İstanbul'a geldi. Ruhani önder kaynakamlığı görevi ile yedi ay Bağdat'ta bulunduktan sonra İstanbul'a dönerek Galata Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi vaizliği ve Kadıköy Surp Takavor Kilisesi vazi vekilliği görevlerini üstlendi. Getronagan Okulu'nda Ermeni dili, edebiyat ve din bilgisi, Nor Tıbrotz'ta ise klasik Ermenice dersleri verdi.

1927'de bulunduğu İstanbul Ermenileri Patrikliği Ruhani Meclis Başkanlığı görevinden patrik aday adayı gösterildiyse de istifa ederek Kaliforniya Eyaleti üzerine patriklik elçisi atandı.

1935'te görevinden ayrılarak Oakland şehri vaziliğini üstlendi. 1936'da Marsilya Ermenileri ruhani önderi seçildi. 1938'de Güney Amerika patriklik elçisi oldu.

2 Aralık 1950'de Türkiye Ermenileri Delegeler Meclisi'nce büyük çoğunlukla Türkiye Ermenileri patriği seçildi. Arjantin’den dönerek 16 Mart 1951'de yaptığı yeminle patriklik asasını teslim alarak göreve başladı. On yıllık patrikliği sırasında hem resmi makamlarla, hem de dini merkezlerle olan ilişkileri sağlam temellere oturttu; Patrik Karekin Haçaduryan dönemi bir yandan Patrikliğin devlet gözünde önemli ve değerli gözüktüğü, Cumhuriyet’in hiçbir döneminde görülmediği kadar itibar gördüğü bir dönemdir. Diğer yandan bu dönem, Cumhuriyet döneminin en ağır travmalarından biri olan 6-7 Eylül Olaylarının da (1955) yaşandığı dönemdir.^[1]

Patrik Karekin'in İstanbul'da bıraktığı en önemli eser Üsküdar'da kurduğu Surp Haç Tıbrevank Ruhban Okulu'dur. Patrikliğin resmi yayon organı Şoğagat dergisi de yinen onun başlattığı işlerdendir. Daha sonra bu dergi halefi Patrik Şınork tarafından kitapçık ve yıllık olarak sürdürüldü.^[1] Patrik Karekin'in çabaları ile 13 Mart 1954'te toplanan Delegeler Meclisi, Merkez Mütevelli Heyeti'ni seçti. Aynı dönemde ilk kez Ermeni toplumuna ait akarlara tapu çıkarıldı. Bu yönden ilk sırada Tokatlıyan İş Hanı'nın (eski Tokatlıyan Oteli), Galata Surp Krikor Lusavoriç, Kumkapı Surp Asdvadzadzin Patriklik, Gedikpaşa Surp Hovhannes kiliselerinin, Yedikule Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi'nin akarlarının tapuları gelir.

Surp Haç Ruhban Okulu'nun ek binasının, Kadıköy'deki Aramyan-Uncuyan, Gedikpaşa'daki Surp Mesrobyan, Taksim'deki Esayan ve Feriköy Ermeni okul binalarının yapımı, Tokatlıyan Oteli'nin iş merkezine çevrilişi, Karagözyan Yetimhanesi'ne ait Hıdivyal Palas'ın ve Ermeni Hastanesi akarlarından Vuçino Apartmanı'nın onarımları da Patrik Karekin'in çabalarının sonucudur.^[2]

Patrik Karekin Beyoğlu Surp Yerrortutyun Kilisesi'nde ayin sırasında geçirdiği bir kalp krizi sonucu vefat etti. Son takdis ve defin töreni Tüm Dünya Ermenileri Patriği I. Vazgen başkanlığında 7 Temmuz 1961'de Kumkapı'daki Surp Asdvadzadzin Patriklik Kilisesi'nde icra edildikten sonra Şişli Ermeni Mezarlığı'ndaki patriklik bölümünde toprağa verildi.

Kaynakça

1 2 Cumhuriyet Döneminde Patrikler ve Önemli Olaylar
↑ Vağarşag Seropyan, "Karekin Haçaduryan", Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Tarih Vakfı, 1994. ISBN 975-7306-00-2.

Ortodoks Kilisesi unvanları
Önce gelen: I. Mesrob	İstanbul Ermeni Patriği 1951-1961	Sonra gelen: I. Şınorhk

İstanbul Ermeni Patrikleri

Osmanlı İmparatorluğu	I. Hovagim • I. Nigoğayos • I. Garabed • I. Mardiros • I. Krikor • I. Asvadzadur • I. Istepanos • I. Diradur • I. Hagop • I. Hovahannes • I. Tovmas • I. Sarkis • II. Hovahannes • I. Azaria • II. Sarkis • I. Melkiseteg • III. Hovahannes • II. Kevork • II. Kevork • I.Zakaria • I. Tavit • I. Giragos • I. Khaçadur • II. Tovmas • I. Yeğiazar • IV. Hovahannes • I. Ğazar • V. Hovahannes • III. Sarkis • II. Istepanos • IV. Hovahannes • I. Antreas • II. Garabed • IV. Sarkis • I. Toros • I. Yeprem • II. Khaçadur • I. Mateos • II. Melkiseteg • I. Mıkhitar • I. Avedik • I. Kalust • I. Nerses • III. Mardiros • I. Mikayel • I. Sahag • VII. Hovahannes • VIII. Hovahannes • IX. Hovahannes • II. Hagop • I. Brokhoron • I. Minas • I. Kevork • III. Kevork Basmacıyan • II. Zakarya • X. Hovahannes • I. Tanyel • XI. Hovahannes • IV. Kevork • Kalust Gaydzag I • I. Apraham • I. Boğos • III. Garabet • III. Istepanos • III. Hagopos Seropyan • II. Asvadzadur • II. Madteos • II. Kevork • V. Sarkis • II. Boğos • I. İknadios • I. Mıgırdiç • II. Nerses • I. Harutyun • I. Khoren • III. Madteos • I. Mağakya • I. Yeğişe Turyan • XII. Hovahannes Arşaruni • I. Zaven Der Yeğyayan

Türkiye Cumhuriyeti	I. Mesrob Naroyan • I. Karekin Haçaduryan • I. Şınorhk Kalustyan • II. Karekin Kazancıyan • II. Mesrob Mutafyan

This article is issued from Vikipedi - version of the 1/1/2017. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.