Kutup-halkalı galaksi

NGC 4650A, kutup-halkalı gökadalara bir örnek. Kaynak:Hubble Uzay Teleskobu/NASA/ESA.
NGC 660 kutup-halkalı gökada.

Kutup-halkalı gökada, gökada kutuplarının etrafında dönen, gaz ve yıldızların oluşturduğu halkasıyla bir gökada türüdür.[1] Bu kutup halkalarının, iki gökadanın birbirleriyle etkileşime girdiklerinde ortaya çıkan kütleçekimsel etkiyle oluştuğu düşünülmektedir. Başka bir olasılık da çok yakından geçen bir gökadanın etkisiyle koparılmış olan maddeden oluştuğudur. Diğer bir olasılık ise, küçük bir gökadanın daha büyük bir gökadayla dönüş düzlemine dikey olarak çarpışması sonucu küçük gökadanın kutup-halkasına dönüşmüş olabileceğidir.[2]

En iyi bilinen kutup-halkalı gökadalar S0'lardır (merceksi gökadalar), fakat bu gökadalar fiziksel görünüş açısından birçok eliptik gökadanın da yer aldığı geniş bir kategorinin parçasıdır.

İlk olarak tanımlanan dört S0 gökadaları; NGC 2685,[3] NGC 4650A,[4][5] A 0136 -0801,[2] ve ESO 415 -G26 kutup-halkalı gökada olarak saptanmışlardır .[5] Bu gökadalar üzerinde çok çalışılmış olsa da o zamandan beri daha pek çok kutup-halkalı gökada tespit edilmiştir.[6] Merceksi gökadaların %5'inin yaşamlarının bir noktasında kutup-halkaları olabileceği düşünülmektedir.[6] İlk kutup-halkalı eliptik gökadalar 1978 yılında tanımlanmıştır. Bu gökadalar; NGC 5128, NGC 5363, NGC 1947 ve Cygnus A'dır[7].

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ↑ James Binney, Michael Merrifield (1998). Galactic Astronomy. Princeton, New Jersey: Princeton University Press. ISBN 0-691-00402-1.
  2. 1 2 F. Schweizer, B. C. Whitmore, V. C. Rubin (1983). "Colliding and merging galaxies. II - S0 galaxies with polar rings". Astronomical Journal 88: 909–925. Bibcode 1983AJ.....88..909S. DOI:10.1086/113377.
  3. ↑ P. L. Schecter, J. E. Gunn (1978). "NGC 2685 - Spindle or pancake". Astronomical Journal 83: 1360–1362. Bibcode 1978AJ.....83.1360S. DOI:10.1086/112324.
  4. ↑ J. L. Sérsic (1967). "Southern Peculiar Galaxies III". Zeitschrift für Astrophysik 67: 306–311. Bibcode 1967ZA.....67..306S.
  5. 1 2 B. C. Whitmore, D. B. McElroy, F. Schweizer (1987). "The shape of the dark halo in polar-ring galaxies". Astrophysical Journal 314: 439–456. Bibcode 1987ApJ...314..439W. DOI:10.1086/165077.
  6. 1 2 B. C. Whitmore, R. A. Lucas, D. B. McElroy, T. Y. Steiman-Cameron, P. D. Sackett, R. P. Olling (1990). "New observations and a photographic atlas of polar-ring galaxies". Astronomical Journal 100: 1489–1522, 1721–1755. Bibcode 1990AJ....100.1489W. DOI:10.1086/115614.
  7. ↑ Bertola, F. and Galletta, G. (1978). "A new type of galaxy with prolate structure". Astrophysical Journal 226: L115–L118. Bibcode 1978ApJ...226L.115B. DOI:10.1086/182844.,

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 9/15/2013. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.