Lubyanka Binası
| Lubyanka Binası | |
|---|---|
| Здание на Лубянке | |
|
Lubyanka Binası, 2010. | |
| Genel bilgiler | |
| Mimari tarz | Neo-Barok |
| Açılış | 1898 |
| Tasarım ve inşaat | |
| Mimar | Alexander V. Ivanov |
| Yenileme bilgileri | |
| Mimar | Aleksey Shchusev |
Lubyanka Binası, (Rusça: Здание на Лубянке IPA: [lʊˈbʲankə] ), Moskova'daki Lubyanka Meydanı'nda bulunan neo-barok tarzında bina. Eskiden KGB Genel Merkezi olarak hizmet vermiş ve KGB ile adı özdeş olarak anılmıştır.
İnşası
Alexander V. Ivanov tarafından 1897 senesinde tasarlanan yapının açılışı 1898 tarihinde yapılmıştır. 1940'tan 1947'ye kadarki dönemde ise Aleksey Shchusev tarafından genişletilmiştir. Bina Neo-Barok tarzında inşa edilmiş olup cephesi sarı tuğlalarla örülüdür.[1] 1940'da başlanan Aleksey Shchusev'in yenileme projesi II. Dünya Savaşı koşulları ve farklı engeller sebebiyle tam manasıyla tamamlanamamıştır. Yarım kalan bazı kısımlar 1983 senesinde Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri ve eski KGB Başkanı Yuri Andropov'un çağrısıyla tamamlanmıştır.
Kullanımı
Bolşviklerin Rus Çarı'nı devirerek yönetimi ele geçirdiği Ekim Devrimi öncesinde Tüm-Rusya Sigorta Şirketi'nin merkezi olarak kullanılmıştır. Ekim Devrimi sonrasında binaya el konulmuş ve gizli polis teşkilatı olan Çeka'nın merkezi olarak işlev görmüştür. Josef Stalin'in 1936 - 1939 yılları arasında yaptığı siyasi tasfiye operasyonu Büyük Temizlik sırasında binadaki yoğunluk aşırı arttığı için genişletilmesine karar verilmiştir. Sovyet gizli polis teşkilatının adı dönem dönem değişse de binanın sembolik önemi baki kalmış ve Lubyanka ismi gizli polis manasında anılagelmiştir. Daha sonraki dönemde KGB Genel Merkezi olarak kullanılmıştır. Lavrenti Beriya'dan Yuri Andropov'a kadar teşkilat şefleri Çeka'nın kurucusu Feliks Dzerjinski'nin heykeline bakan, binanın üçüncü katındaki aynı odayı makam odası olarak kullanmıştır. Binanın giriş katındaki hapishane, Aleksandr Solzhenitsyn'in Gulag Takımadaları yapıtında tasvir edilmiştir. Bu binada sorgulanan, hapsedilen veya işkence gören kişiler arasında Sidney Reilly, Raoul Wallenberg, Ion Antonescu, Genrih Yagoda, János Esterházy, Alexander Dolgun, Rochus Misch ve Walter Ciszek de bulunmaktadır.
KGB'nin dağıtılması sonrasında Lubyanka Binası, Rusya Sınır Güvenliği Teşkilatı'nın genel merkezi, hapishane ve Rusya Federal Güvenlik Servisi'nin (FSB) bir kolunun yönetim yeri olarak kullanılmıştır. İlerleyen dönemde bazı kısımlar halka açılarak KGB Müzesi ( Историко-демонстрационный зал ФСБ России) olarak hizmet vermektedir.[2] 1990'da siyasi baskı kurbanlarının hatırası dolayısıyla binanın karşısında bulunan Solovetski Taşı kaldırılmıştır.
Sovyetler Birliği döneminde, binaya ilişkin fıkralarda Lubyanka Binası'nın bodrum katında Sibirya'yı (işkence ve sürgünle eşdeğer) görebileceği için Moskova'daki en yüksek bina olduğu anlatılmıştır.[3]
Ayrıca bakınız
- Solovetsky Taşı