Manas, Bayburt
| Manas | |
| — Köy — | |
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Bayburt |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Nüfus (2000) | |
| - Toplam | 78 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0458 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 69000 |
| İnternet sitesi: | |
Manas, Bayburt ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Daha önce köylülerin Boğaz olarak adlandırdıkları mevkide birkaç mahalle halinde dağınık bir halde bulunurken, Oğuz-Türkmen boylarının bölgeye yerleşmeye başlamasıyla birlikte bugün ki yerine taşınmış ve Manas ismi ile anılmaya başlanmıştır. Şu anda kurulduğu yerde Oğuz öncesi hiçbir ize (kilise kalıntısı v.b.) rastlanmaması göz önünde bulundurulursa şimdiki iskan alanına gayr-i İslami unsurların taşınmadığını söyleyebiliriz. Buradan yola çıkarak bir sonuca varmak gerekirse köyün tarihini iki bölümde incelemek gerekir. Birincisi Oğuz öncesi eski yerleşim bölgeleri ve bugün kü halen aktif olan köy yerleşimi. Köyde göç hareketlerinin tarihi oldukça eskiye dayanmasına rağmen, 1960 sonrası hızlanmıştır. Göçlerin yönü önce liman şehri olan Samsun daha sonra ise İstanbul ve İzmir olmuştur. Manas köyü nüfusuna kayıtlı olup da göç etmiş insan sayımız 1000 e yaklaşmıştır. Göç eden insanlarımızın sıla hasreti (birinci kuşak) son yıllarda köyümüzün yeniden imar edilmesine vesile olmuş, özellikle yaz dönemlerinde köy nüfusunu hayli artırmıştır...
Kültür
- Köyde Bayburt kültürü ve gelenekleri yaşanmaktadır.Folklörü Bar'dır.Bayburt şivesi olan "Gelirem, gidirem" ağzıyla köyde konuşulur.
- Anadolu nun birçok yerinde pişirilen bu çorba türünün, Manas Köyüne ait orijinal yapılışı aşağıda ki gibidir. Kulanılan Malzemeler : Kesilip hazırlanmış yufka (makarna şeklinde), teryağı, yeşil mercimek, annuk (yabani nane) soğan, salça,(İsteğe bağlı olarak servisten sonra tabağa süzme yoğrttan yapılmış yoğun kıvamlı ayran ilave edilebilir.) Kesme makarnaların hazırlanışı : 1 kg un için altı yumurta ilavesi su ve tuz ile yufka hamuru hazırlanır ve makarna şeklinde kesilir. Çorbanın hazırlanışı : Tencerede kaynayan suya yeterli miktarada tuz ilave edildikten sonra, kafi miktarda kesilmiş makarna eklenir. Başka bir kapta daha önceden haşlanmış yeşil mercimek çorbaya ilave edilerek makarmalar pişinceye kadar kaynatılır. Bir tavada yine önceden küçük küçük doğranmış soğanlar pembeleşinceye kadar kavrulur, salça ve annuk (yabani nane) ilave edilir, tavada hazırlanan karışım pişmek üzere olan kesme makarnaların olduğu tenceye dökülerek kısa bir süre (1-2 dak.) kaynatıldıktan sonra sıcak olarak servis yapılır. DÜĞÜN VE BAZI GELENEKLERİ : Köyümüzün yemek kültürü dışında insanların bir araya geldiği, tanışıp kaynaştığı düğün, kına gecesi gibi merasimlerde halkın kendine has üslubu ile inkişaf etmiş adet ve gelenekleri vardır.Örneğin, düğünlerde düğün alayı, delikanlılar ve ihtiyarlar olmak üzere ikiye ayrılır. Delikanlı grubunun başına geçen delikanlı başı hangi oyunların oynanacağını belirlerken -bir çeşit oyun olarak damadın kaçmasını- engellemeye çalışır, zira başarısız olursa ihtiyar heyetinin kestiği cezaya razı olma durumuyla karşı karşıyadır. Bu damat koruma vazifesi gelin, ihtiyar grup veya düğürçüler tarafından getirilinceye kadar devam eder. Gelinin gelmesiyle üçgün süren düğün sona erer ve bu süre zarfında düğüne şehir dışından davet edilen ve köy halkını pek tanıyamayan akrabalar, misafirler birbirleriyle ve yerli halkla kaynaşır, eğer küs olanlar varsa da barışırlar. İcra edilen yöresel oyunlarla da gençler eğlenirken birbirlerini yakından tanıma fırsatı bulurlar.
Coğrafya
ARAZİ YAPISI : Manas köyü, Bayburt şehir merkezinin kuzeybatısında, Bayburt ovası\'nın bir kısmını oluşturan ve halk arasında yukarı ova olarak adlandırılan, ovanın kuzeyinde uzanan dağ silsilesinin ova ile birleştiği yerde, Bayburt-Kelkit yolundan 500 m. içeride kurulmuş olup, önünden Çoruh suyu olarakta akarsu geçmektedir Köyün coğrafi yapısını %60 ını engebeli araziler oluşturmaktadır. Bayburt Ovası'nın küçük bir parçasını oluşturan girinti üzerisinde ise sulu tarım yapılan arziler yer alır. Manas Köyü'nün kuzeybatısında Karadeniz Dağları'nın kolları ova ile birleşir. Köy arzisinde en yüksek noktayı ise halk arsında Guzun Daş ( Kuzey Taş )olarak adlandırılan zirve (2492 m) oluşturur. Sulama ve içme suyu bakımından bol sayılabilecek kaynaklara sahip olan Manas Köyü bu kaynakları verimli olarak kullanamamaktadır. BİTKİ ÖRTÜSÜ : Arazi çıplak sayılabilcek kadar orman örtüsünden mahrumdur. Coğrafyada var olan ağaçlar daha çok sulak yerlerde ve dere kenarlarında ki kavak ve söğüt ağaçlarıdır. Engebeli kısımlarda ise yabani armut (ahlat), ekşi elma ağaçları seyrek olarak bulunur. Son yıllarda bir örtü oluştuarabilecek şekilde artan kuşburnu çalılarıdır. Diğer odunsu türler ise sincan, yabani erik, yabani muşmula v.b. ağaççıklar oluşturur. Otsu bitki türleri oldukça çeşitlilik arzeder. Haziran sonuna kadar yeşil kalan ot toplulukları yaz sıcaklarının bastırması ile kurumaya başlarlar. Tipik bozkır bitki örtüsü hakim unsuru oluştururken Karadeniz ve Kuzeydoğu Anadolu Yayla bitki türleride belirgin halde bulunur.
İklim
Karadeniz İklim ile Karasal ikli arasında bir geçiş iklimi özelliği gösteren iklim dahaçok Kuzey Anadolu yayla iklimini andırır. Kış mevsimi oldukça sert geçer kışın sıcaklıklar - 25 dereceyi görür.İlkbahar ve sonbahar mevsimlerinde yeter derecede yağış düşer. Yaz mevsimi ise tipik karasal iklim özellikleri gösterir. Yaz döneminde kısa ve etkili yağışlar görülür, yalnız bitlilerin ihtiyacını karşılamaktan uzaktır. Yaz döneeminde güneyden esen ve köyümüzde Kabayel olarak adlandırılan, Kıble hem şiddetli hem de kurutucu bir özelliğe sahiptir. Buna karşın kuzey yönlü Balkar rüzgarı serin ve nemli bir özellik gösterir. Hemen arka kısmında yer alan dağlar, kuzeyden gelen soğuk rüzgarları engelleyerek ova geneline nispeten havanın ılımanlaşmasına sebep olurlar.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2007 | 64 |
| 2000 | 78 |
| 1997 | 150 |
Ekonomi
Köyün gelir kaynaklar tarım ve hayvancılık olup sebze üretimi çok eski zamanlardan beri yapılmaktadır. Hemen arka kısmında yer alan dağlar, kuzeyden gelen soğuk rüzgarları engelleyerek ova geneline nispeten havanın ılımanlaşmasına sebep olurlar.
Altyapı bilgileri
Köyde, ilköğretim okulu vardır ancak kullanılamamasının yanı sıra taşımalı eğitimden yararlanılmaktadır. Köyün içme suyu şebekesi ve kanalizasyon şebekesi vardır kalaizzasyonun tam arıtması yoktur. Atık sular çöktürülme havuzlarında bekletilerek katı atıklardan arındırılmaktadır. PTT şubesi ve PTT acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.