Kitre, Bayburt
| Kitre | |
| — Köy — | |
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Bayburt |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1.850 m (6.070 ft) |
| Nüfus (2000) | |
| - Toplam | 222 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0458 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 69000 |
| İnternet sitesi: | |
Kitre, Bayburt ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Trabzon - Erzurum yolu üzerinde konaklama yeri olan Bayburt ilinin tarihi çok eski medeniyetlere dayanmaktadır. Türkmenlerin yöreye ilk akınları 1054 yılında Tuğrul bey zamanında olup, yaygın gelişimi Selçuklular dönemine rastlar. Bu dönemde bir hayli Türkmen köyleri kurulduğundan söz edilmektedir. Kitre Köyü'nün de bu köylerden biri olduğu halen devam eden örf ve adetlerinden anlaşılmaktadır. En uzun ve devamlı tarihini Türkler döneminde yaşamış ve yaşamakta olan Bayburt’un yaylasındaki köyün gelişimi de ilk Selçuklular dönemine rastlamaktadır.
Demografi
Köyün halkı Türkmen Çepniler'den oluşmaktadır. Osmanlılar'ın bölgeyi kuşatmaları sırasında Keleşoğulları ve Poturoğulları, Fatih’in orduları ile bölgeye yerleşmişlerdir. Eskiden civarda Güreği, Lusunk, Kalasor, Nurgah, Müdürgah, Küçük Kitre ve Mormuç adında yedi tane Ermeni köyü bulunduğu ve sonradan bu köylerin Kitre köyünde birleştikleri bilinmektedir. Bilindiği kadar yirmi üç ailenin lakaplarından söz edilmektedir. Bunlar; Hacıibrahimler, Durmuşlar, Zeynepler, Hacıabdurrahmanlar, Yakupoğulları, Dölekliler, Kürtyusuf, Ömerağagiller, Kurbanhocalar, Beşiroğulları, Kıtırcılar, Mollaeyüpler, Odabaşlar ve Hacıkalolar vardır. Bu ailelerin nereden geldikleri bilinmemektedir. Ancak şu ailelerin Türk oldukları ve bir Selçuklu bölgesi olan, halen Türkler'in yaşadığı Horasan taraflarından geldikleri bilinmektedir; Urhallar, Keleşoğulları, Poturoğulları, Hamzaoğulları, Çatalbaşlar, Hacıselimler, Kadakallar, Toposmanlar, Nebigiller. Bu ailelerin bazılarının nesilleri halen köyde yaşamaktadır.
Etimoloji
Kitre Köyü'nün adı, çevrede yetişen ve ismi "geven" olan bir bitkiden elden edilen sıvının adıdır. Bu sıvın kurutulmasıyla birlikte "kitre" adını alır. Kitre ebru sanatında da çok sık kullanılır.
Kültür
Köyde Bayburt kültürü ve gelenekleri yaşanmaktadır. Folklörü Bar'dır.Bayburt şivesi olan "Gelirem, gidirem" ağzıyla köyde konuşulur.
Yemekleri :Köyün yemek kültürü dışında insanların bir araya geldiği, tanışıp kaynaştığı düğün, kına gecesi gibi merasimlerde halkın kendine has üslubu ile inkişaf etmiş adet ve gelenekleri vardır.Örneğin, düğünlerde düğün alayı, delikanlılar ve ihtiyarlar olmak üzere ikiye ayrılır. Delikanlı grubunun başına geçen delikanlı başı hangi oyunların oynanacağını belirlerken -bir çeşit oyun olarak damadın kaçmasını- engellemeye çalışır, zira başarısız olursa ihtiyar heyetinin kestiği cezaya razı olma durumuyla karşı karşıyadır. Bu damat koruma vazifesi gelin, ihtiyar grup veya düğürçüler tarafından getirilinceye kadar devam eder. Gelinin gelmesiyle üçgün süren düğün sona erer ve bu süre zarfında düğüne şehir dışından davet edilen ve köy halkını pek tanıyamayan akrabalar, misafirler birbirleriyle ve yerli halkla kaynaşır, eğer küs olanlar varsa da barışırlar. İcra edilen bar oyunlarıyla da gençler eğlenirken birbirlerini yakından tanıma fırsatı bulurlar.
Coğrafya
Bayburt merkezine 37 km uzaklıktadır. Yol uzaklığı ise 40 km'dir. Rakımı 1850 m'dir. Köye ulaşan toprak yollar haricinde iki asfalt yol vardır. Biri Kitre Boğazı'ndan direk Bayburt - Erzincan yoluna bağlanırken diğeri ise Çerçi Köyü'nden Bayburt - Gümüşhane yoluna bağlıdır ve yol dağlık, virajlıdır. En yakın köy Manas Köyü'dür. Toprak yol ile bağlantılıdır ancak asfalt yol daha çok tercih edilerek zaman azaltılıp yol uzatılmaktadır.
Köyün kurulduğu yer yayladır ve etrafı dağlarla kaplıdır. Bu yüzden Bayburt'un birçok yerinden de soğuktur. Kuzeyden gelen rüzgarlar genelde çok etkilidir. Köyün en yüksek yeri Çat olarak adlandırılır. Ayrıca Mutlu Köyü taraflarından bile görülür Çat ve Kırklar Dağı.
İklim
Köyün iklimi, step iklimin etkisi altındadır. Yazları günlük sıcaklık farkı çok fazladır. Bunun nedeni nemin az olmasıdır. Gece serin ve rüzgarlı iken gündüz sıcaktır. Kışları ise çok soğuktur ve kar yağışlı geçer.
Nüfus
Köyün nüfusu gün geçtikçe azalmaktadır. Köyden şehre göç çoğunluktadır. Ancak yaz ayları Bayburt'un her yerinde olduğu gibi nüfusta bir yoğunlaşma vardır.
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2007 | |
| 2000 | 222 |
| 1997 | 268 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım, arıcılık ve hayvancılığa dayalıdır.
Altyapı bilgileri
1936'da rahmetli Hacı Beyin önderliğinde beş derslikli, lojmanlı okul, köy halkı tarafından hiçbir devlet desteği görmeden o günkü şartlarda inşa edilmiştir. Sonradan bu okul kültür merkezine dönüştürülmüş ve Celalettin Zeybek Kültür Merkezi olarak hizmetine devam etmektedir. Köyde, ilköğretim okulu yoktur fakat taşımalı eğitimden yararlanılmaktadır. Köyün hem içme suyu şebekesi hem kanalizasyon şebekesi vardır. PTT şubesi yoktur ancak PTT acentesi vardır. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.2016 yılında yapımı tamamlanan Gölet ise köyün tarımda su ihtiyacını karşılamaktadır.