Nuran Yıldırım
 |
Bu maddenin konusunun kayda değerlik yönergelerini (kişiler, kitaplar, organizasyonlar ve şirketler, okullar, müzik, web içeriği, filmler, tiyatro oyunları, TV programları) sağlamadığı düşünülmektedir.
Konudan bağımsız ve güvenilir kaynaklar kullanarak maddeyi geliştirebilir ve kayda değer olduğunu ispat edebilirsiniz. Maddenin kayda değerliği kanıtlanamazsa maddenin silme politikası gereğince hızlı silinmesi veya kayda değerliği tartışmalı ise silinmeye aday gösterilmesi yerinde olacaktır. Bu madde Ekim 2016 tarihinden bu yana işaretli olarak durmaktadır. |
Prof. Dr. Nuran Yıldırım (d. 1948, Edirne), tıp tarihi ve etik alanlarında çalışmalar yapan Türk akademisyendir.
Edirne Kurtuluş İlkokulu'nu, Edirne Lisesi Ortaokulu'nu ve 1965'te Edirne Lisesi’ni bitirdikten sonra, 1970'te İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden mezun oldu. 1970'te Prof. Dr. Bedi N. Şehsuvaroğlu'nun başkan olduğu İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Deontoloji (Meslek Ahlâkı) Kürsüsü’ne, Osmanlıca okutmanı olarak girdi. 1973'te üniversite giriş sınavında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni kazandı. Bir süre Hukuk Fakültesi'ne devam edip ayrıldı. 1973'te Yusuf Yıldırım ile evlendi. Barış Yıldırım ile Nazlı Burçin Dizman'ın annesidir.
1982'de İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Deontoloji Kürsüsü’nde hazırladığı "15. Yüzyıla Ait Anonim Bir Cerrahname" adlı teziyle "M.Sc.Dr." unvanını aldı. 1990 yılında yine İstanbul Üniversitesi'nde doçentliğe yükseldi. 1991'de doçent kadrosuna atandı. 1996'da profesör oldu.
Hizmetleri
Eğitim hizmetleri, İstanbul Tıp Fakültesi lisans dersleri ile İ.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Tıp Tarihi ve Etik Doktora ve Yüksek Lisans programlarındaki derslere ek olarak 1998-2009'da İ.Ü. Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Tıbbi Laboratuvar Programı’nda,“Deontoloji ve Laboratuvar Tarihi” dersi ve 2013-2015'te İ. Ü. Edebiyat Fakültesi Bilim Tarihi Bölümü’nde “Sağlık Tarihi” dersi vermiştir. 1995'te İstanbul Sağlık Müdürlüğü’ne bağlı Sağlık Müzesi’nin restorasyonu, yeniden düzenlenmesi ve sergilenecek parçaların seçimini yapmak üzere kurulan komisyon üyeliğine seçilmiştir. 2010 yılında İstanbul Üniversitesi Senatosu tarafından, İstanbul Üniversitesi Etik Kurulu kurucu üyeliğine getirilmiş ve Mayıs 2014'te yönetmelikle belirlenmiş olan süresi dolduğu için üyeliği sona ermiştir. 2012-2014'te YÖK Tıp ve Sağlık Bilimleri Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu üyeliği yapmıştır. 2012-2015 yıllarında İ. Ü. Osmanlı Dönemi Müziği Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin kurucu üyeliğini yürütmüştür. Abdi İbrahim ilaç firmasının sponsorluğunda, Trakya Üniversitesi Sultan II. Bayezid Külliyesi Sağlık Müzesi Dârüşşifa Bölümü yenileme çalışmalarını yürütmüş ve “15-18. Yüzyıllar Osmanlı Tıbbı” teması ile küratörlüğünü yapmıştır. Müzenin bu bölümü 13 Mayıs 2015 tarihinde açılmıştır. 1 Haziran 2011 tarihinde İstanbul Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı Başkanlığına atanmış ve bu görevinden 16 Haziran 2015 tarihinde emekli olmuştur. Mayıs 2015'te Türk Tıp Tarihi Kurumu Başkanlığına seçilmiştir. Türk Tıp Tarihi Araştırmaları ile Osmanlı Bilimi Araştırmaları dergilerinin hakem kurulundadır. Bir süre Türk Nöroşirurji Dergisi hakemliği yapmıştır. Toplumsal Tarih dergisi yayın kurulu üyesidir.
Bilimsel çalışmaları
Türkiye'de kız öğrencilerin Tıp Fakültesi'ne kabulünün 75. yılını kutlamak üzere 1997 yılında, "Sağlık Alanında Türk Kadını" sempozyumunu düzenlemiş ve bu sempozyumda sunulan bildirileri editörlüğünü yaptığı bir kitapta yayınlamıştır. İstanbul Darülaceze Müessesesi'nin 100. kuruluş yılı nedeniyle, bu sosyal yardım kurumunun yüz yıllık tarihini, İstanbul Darülaceze Müessesesi Tarihi (İstanbul 1996) adıyla kitap olarak yayınlamıştır. Yıldırım, 2003 yılında Prof. Dr. Emre Dölen ile birlikte, "Darülfünun’dan Günümüze Üniversite Yayıncılığı ve Yaşamı" konulu bir sergi açmış ve sergi kitabını, Dölen ile birlikte yayınlamıştır. Osmanlı Devleti'nin payitahtı olması nedeniyle sağlıkla ilgili her gelişmenin beşiği olan İstanbul hakkındaki çalışmalara önem vermiştir. Bu kapsamda şehrin en eski hastanelerinden biri olan Şişli Etfal Hastanesi'nin 111. kuruluş yılında, "Hastane Tarihimizde bir Kutup Yıldızı Hamidiye Etfal Hastanesi" (İstanbul 2010) kitabı yayımlanmıştır. İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı ve İstanbul Üniversitesi desteğiyle "İstanbul'un Sağlık Tarihi" (İstanbul 2010) adıyla yayımlanan kitabı ise alanında ilk olup İstanbul'un şimdiye kadar topluca ele alınmamış sağlık tarihini aydınlatan bir eserdir. "A History of Healthcare in Istanbul" (Translated İnanç Özekmekçi, Translated Editor Reiner Brömer, İstanbul 2010) adıyla İngilizce olarak da yayımlanmıştır.Cumhuriyet döneminin ilk kadın hekimi Safiye Ali'nin hayat hikâyesini ve Türk kadın hareketi içindeki çalışmalarını "Türkiye'nin İlk Kadın Doktoru Safiye Ali" (İstanbul 2012) adıyla kitaplaştırmıştır. "Türk Göğüs Hastalıkları Tarihi" (İstanbul 2012, Mahmut Gürgan ile birlikte, Editör: Muzaffer Metintaş), Türkiye'de verem ve göğüs hastalıkları tarihini, kurumlarıyla ve günümüzdeki uzantılarıyla anlatmaktadır. "Gureba Hastanesi’nden Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi’ne" (İstanbul 2013) başlıklı kitabında, Türkiye'nin en eski hastanelerinden biri olan Gureba Hastanesi'nin 1847-2010 yılları arasındaki tarihini ve Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi'ne dönüşmesini ele almıştır. "Savaşlardan Modern Hastanelere Türkiye'de Hemşirelik Tarihi" (Vehbi Koç Vakfı, İstanbul 2014) 1877-78 Osmanlı Rus Savaşı ile başlayıp modern hastanelere ulaşan süreçteki hemşirelik tarihimizi ele alıp değerlendiren ilk ve en kapsamlı eserdir.
Yıldırım'ın sağlık tarihi alanındaki bilimsel çalışmaları, el yazması tıp kitapları ile arşiv belgelerine dayanmaktadır.
Türk Tıp Tarihi Kurumu, Société International d’Histoire de la Médecine, Tarih Vakfı ve Türkiye Biyoetik Derneği üyesidir.
Yayınları
Nuran Yıldırım, ikisi İngilizce olmak üzere on iki kitap yazmış, iki sempozyum kitabının da editörlüğünü yapmış ayrıca bir sergi ile bir de müze kataloğu basılmıştır. Makalelerinden yapılmış bir seçki, "14. Yüzyıldan Cumhuriyet'e Hastalıklar Hastaneler Kurumlar. Sağlık Tarihi Yazıları-1" (Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 2014) adıyla yayınlanmıştır. Ayrıca altısı İngilizce, biri Fransızca, biri İtalyanca yayınlanmış 20 kitap bölümünün yazarıdır. Bunların dışında makale ve bildirilerinin toplam sayısı 231'dir. Yayınları; Osmanlıca tıp yazmaları, XIV.-XV. Türkçe tıp yazmalarında hasta yemekleri, Türkiye’de tıp eğitiminin tarihi, tıp eğitiminde modeller, halk sağlığı ve şehir hijyeni tarihi, başta kolera olmak üzere salgın ve bulaşıcı hastalıklar, karantina teşkilatı, karantina uygulamaları ve toplumsal tepkiler, İstanbul'daki hastaneler (darüşşifalar, askeri hastaneler, yabancı misyon hastaneleri), sağır-dilsiz ve âmaların eğitimi tarihi, Türk hekimlerinin seçkinleşme mücadelesi, tebhirhaneler (dezenfeksiyon istasyonları), Türk kadınlarının sağlık alanında var olma mücadelesi, diş hekimliği eğitimi tarihi, diş hekimliğimizin öncü kadınları, anestezi aletleri tarihi, Tanzimat'tan Cumhuriyet'e koruyucu sağlık uygulamaları, radyolojinin Türkiye’deki gelişimi, eczacılık tarihi, eczacılık mevzuatının tarihi gelişimi, Türkiye’de hekim-eczacı işbirliğinin tarihi süreci, tarihi malpraktis olgularından örnekler, Türkiye’de deontoloji öğretimi tarihi ve 1876’da İstanbul’da yayınlanan deontoloji kitabı, İstanbul Tıp Fakültesi Etik Kurulu’nun tarihçesi, Türkiye’de ilk böbrek nakilleri ve organ aktarımlarında etik duyarlığın oluşması, aydınlatılmış onam kavramının Türkiye'deki gelişmesi, 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı'nda sağlık hizmetleri, tıp bilgisinin Avrupa’dan transferi, II. Abdülhamid'in böbrek hastalığı gibi konular ile veteriner hekimliği tarihine yönelik konularda yoğunlaşmıştır.