Oycalı, Araç
| Oycalı | |
| — Köy — | |
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Kastamonu |
| İlçe | Araç |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Nüfus (2000) | |
| - Toplam | 211 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0366 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 37820 |
| İnternet sitesi: | |
Oycalı, Kastamonu ilinin Araç ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Doç. Dr. Eyüp AKMAN'ın ARAŞTIRMALARINDAN; 1530 Yılına ait Tahrir Defterleri olarak bilinen Muhasebe-i Vilayet-i Anadolu Defteri'nin ikinci cildinde Araç'a ait bilgiler vardır. Burada, o zamanki Araç köylerinin isimleri ile nüfusları ve gelirlerine ait bilgi bulmak mümkündür. Araç'ın köylerinin listesinin verildiği bu tabloda Oycalı Köyü'nün ismi geçmez. Oycalı köyü ismi muhtemelen o yıllarda değişik bir isimle anılıyordu. Kanaatimce köyün ilk ismi o tabloda geçen Gebenle olabilir. Çünkü köyün ilk kuruluş yılı olarak sanılan yerdeki eski mezarlığın adı bugün Gebemle olarak bilinmektedir. Bu benzerlik bizi böyle bir tahmin yapmaya zorladı. Haşim Bayın'ın (1999 yılında 99 Yaşında vefat etti) anlattığına göre de ilk defa oraya bir sülale yerleşmiştir. Bugün Bayın ve Beyazıt olarak bilinen sülale o sülaledir. Köyün kuzeyinde bulunan o mezarlığın tarihi hakkında elimizde bir bilgi yoktur. Bilinen, o mezarların Müslüman mezarları olduğudur. Köyümüzün ismi ile ilgili olarak bir başka ihtimal daha vardır. Bu ihtimal diğerine göre daha kuvvetlidir. Yukarıdaki tabloda Koğa adında bir köy ismi geçer. Bu köyde 14 hane bulunmaktadır. Şu an dağın ismi de Koğa Tepesidir. Belki de oradaki köyün ismi Koğa olduğundan dağın adı da öyle kalmış olabilir. Zaten Koğa kelimesi tarama sözlüğünde "Otlarla uğraşan" şeklinde geçmektedir. Biz biliyoruz ki köyün ilk kurucuları da kuyunun civarında yetişen boyamaya yarayan ot köklerinden ve çiçeklerinden boya elde etmişler ve geçimlerini sürdürmüşlerdir. Zaten Oycalı köyünün kelime anlamı Oya/Boya/Boyacı kelimeleri ile ilgilidir. Muhtemelen ilk isim Koğa iken daha sonra Boyacılar, Oyacılar en son olarak da Oycalı olmuştur. Yine bir rivayet o dur ki büyük bir deprem olmuş ve bu depremde birçok kişi ölmüştür. Bu olaydan sonra Gebemle'de oturanlar ile Koğa'da oturanlar köyün şu anki yerine taşınmışlardır. O sıralar Gebemle de oturanlar şu anki yukarı mahalle olarak bilinen yere aşağı kuyu mevkiinde oturanlar ise yani Koğa isimli köyde oturanlar şu an aşağı mahalle olarak bilinen yere taşınmışlardır. Doğrudan Oycalı adının geçtiği kaynaklara gelince durum şöyledir: Bazı kayıtlarda köyün ismi ancak köydeki tarihi eserlerden söz edilmek kaydı ile zikr olunmaktadır. Fakat bu kayıtlarda adı geçen tarihi eserlerin şu anda hiçbirisi mevcut değildir. Kesin olarak Oycalı köyünün tarihini tespit etmek mümkün olmadığından köyün tarihini ancak köylülerin anlattıkları rivayetlerden ve bazı kitaplarda geçen Oycalı köyüne ait bilgilerden tespite çalışacağım. "Oycalı Köyü" nün adının geçtiği ilk bulabildiğim kaynak eser Talat Mümtaz Yaman'ın "Kastamonu Tarihi" adlı kıymetli eseridir. Bu eserlerde Oycalı Köyü ile ilgili şöyle bir ibare geçmektedir: "Oycalı Köyü İsmail Bey Hanı (852 11.) 1448, Araç'ın İğdir nahiyesine tabi Oycalı Köyünde bulunan bu han, bugün metruk bir vaziyettedir. Kitabesi de 15 sene kadar evvel hanın üzerinden kaldırılarak Kastamonu'ya getirilmiş ve buradan Ankara Müzesine gönderilmiştir. Şimdi bu kitabenin Ankara Müzesinde mi yoksa başka bir yerde mi olduğu belli değildir." Yukarıda adı geçen 1448 tarihli Han bugün Oycalı köyünde mevcut değildir. Bu hanın yerini dahi şimdi köy halkından bilen yoktur. Fakat Haşim Bayın'ın anlattığına göre bu han şimdiki yukarı mahalle köy imam lojmanın bulunduğu yerde imiş. Bundan başka Oycalı köyü Orta mahalle de "Harap Camii" diye bir yer zikr olunmaktadır. Burasının da bir han yeri olma ihtimali yüksektir. Fakat ne Harap Camii den ne de lojmanın yerinde bu hana ait en ufak bir iz bulunmamaktadır. Bu hanı Candaroğlu İbrahim Bey'in oğlu İsmail Bey'in yaptırdığı aşikardır. İsmail Bey-Haşim Bayın'ın anlattığına göre- Oycalı köyünde bu handan başka şimdiki Yukarı mahalle camiinin ilk şeklini ve köyün güneyindeki "Aşağı Kuyu" olarak bilinen kuyuyu da yaptırmıştır. Bütün bunlardan anladığımıza göre köyün tarihi oldukça eskidir. Bir yere han yapılabilmesi o yerin gelişmiş olmasının ve bir yol güzargahında bulunmasına bağlıdır. Böylelikle köyün tarihini ilk etapta Candaroğulları devrine kadar götürmek mümkündür. Bundan başka Ahmet Gökoğlu "Patlagonya Gayri Menkul Eski Eserleri ve Arkeolojisi" adlı eserinde Oycalı köyü sınırları içinde bulunan fakat "Saltuklu Kaya Mezarları" olarak geçen harabelerden bahsetmektedir. Bu kalıntıların tarihini Gökoğlu, Patlagonyalılara kadar yani MÖ 1100lere kadar götürmektedir. Gökoğlu bu mezarlardan şöyle bahseder: "Burada ki mezarlardan birisi de Kemikli İn'dir. Sandal Kayasının doğusuna oyulan bu mezarlığın adedi çoktur. Hepsi basit oda ve nişlerden ibarettir. Sanat kıymeti olmayan bu oda ve nişler vakti ile merdivenli yollar ile birbirine yanaştırılmışsa da bunlar zamanla yıkılmıştır. Burada bir de Beşikli Oda denilen Kaya Mezarı vardır. Ağzı at nalı biçiminde, tavanı tonozludur." Bu vesikalardan başka Kastamonu İl Yıllığında bu köylerin örenyeri olduğu söylenmektedir. Ayrıca Fuat Yaşar'ın "Her yönüyle Araç" adlı kitabının Kervansaraylar bölümünde İsmail Bey'in Oycalı köyüne birde Kervansaray yaptırdığı anlaşılmaktadır. "İğdir'in Oycalı köyünün altında Kümbet denilen yere yapılan Kervansaray da bugün yıkılmış ve sadece enkazı kalmıştır." Buraya kadar basılı eserlerde yer alan Oycalı köyüne ait bilgileri vermeye çalıştım şimdi ise köy halkının köyün kuruluşu ile ilgili anlattıkları rivayetleri verelim: İbrahim Akman'a göre ilk olarak köy halkı bilinmeyen bir tarihte köyün karşısındaki Aşağı Kuyu mevkiine sekiz sülale olarak gelmiştir. Orada suyun olmasından yararlanarak çadırlarını kurmuşlar. Kuyunun üst tarafındaki tarlalarda yetişen sarmaşık otlarında bulunan sarı tozlardan boya elde etmişler... bu boyalar ile dokudukları (Halı, kilim vs.) şeyleri boyamışlar ve geçimlerini sağlamışlar. O zamanlar bu köyün adın Boyacılar imiş bu isim zamanla bozularak Oycalı ya dönüşmüştür. Talat Mümtaz'ın kitabında da köyün ismi Oyacalı olarak geçmektedir. Adı geçen kabilenin o kuyu civarında ne kadar yaşadıkları belli değildir. Daha sonra buradan çadırlarını kaldırıp bulundukları yerin karşısına taşınmışlar ve bugün kü köyü kurmuşlardır. Gerçekten de bugün Oycalı köyünde 10 kadar soyisim vardır. Bunlar ilk göçebe olarak gelen sülalelerin şu anki soyisimleridir. Bu sülalelerin dışında kalan sülalelerin nereden ve ne zaman geldiği belli değildir. Bu kabilenin en eski mezarlığı yukarıda adı geçen Gebemle de bulunmaktadır. Yine rivayete göre Kıran isimli bir hastalık olmuş kabilenin yarıdan fazlası ölmüştür ve bu mezarlığa gömülmüştür. Sonuç olarak Oycalı köyünün tarihi 1400'lü yıllardan eskiye çıkmaktadır. İsim olarak ta Türkçe bir isme sahiptir. Kastamonu ve civarına Oğuz boylarının çoğu yerleşmiştir. Bu boylar İğdir, Avşar, Kayı gibi ünlü boylardır. Kanaatimce Oycalı köyü halkı, İğdir boyuna bağlı Boyacılar aşiretine mensuptur. Bu Boyacılar aşiretinin ismi, zamanla Boyalı, Oycalı gibi ses değişikliklerine uğramıştır.
Kültür
Köyün gelenek, görenek ve yemekleri hakkında bilgi yoktur.
Coğrafya
Kastamonu iline 78 km, Araç ilçesine 33 km uzaklıktadır.
İklim
Köyün iklimi, Karadeniz iklimi etki alanı içerisindedir.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2007 | |
| 2000 | 211 |
| 1997 | 207 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.
Altyapı bilgileri
Köyde, ilköğretim okulu vardır, 6,7 ve 8. sınıflar Kayaboğazına gitmektadirler. Köyün içme suyu şebekesi vardır ve isteyen kapısının önüne ve evine alabilmektedir. Ancak kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi ve PTT acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.