Pelitören, Araç
Pelitören | |
— Köy — | |
Kastamonu | |
Ülke | Türkiye |
---|---|
İl | Kastamonu |
İlçe | Araç |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Nüfus (2000) | |
- Toplam | 89 |
Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
İl alan kodu | 0366 |
İl plaka kodu | |
Posta kodu | 37820 |
İnternet sitesi: |
Pelitören, Kastamonu ilinin Araç ilçesine bağlı bir köydür.
- Girintili satır
Tarihçe
PELİTÖREN(1960 öncesi adı Pelitveren) Bu bilgileri kendisi dedem olan rahmetli öğretmen Hakkı GÖKÇEN'in vefat etmeden önce yazıya döktüğü metini üzerinde hiçbir değişiklik yapmadan paylaşıyorum.Köyümüz Araç-Daday yolu üzerinde ilçe merkezine 6 km uzaklıkta 500 yılın üzerinde mazisi olan, bugünkü nüfusunun yarısından fazlasını memleketinin kurtuluşu için şehit veren bir yerleşim birimidir.Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'u almak için Edirne'de döktürdüğü topları yaptırdığı ve Macaristan'dan getirttiği uşaklarına fetihten sonra isteyen istediği yere yerleşip yurtluk olarak seçerler fermanı üzerine ekseriyeti Edirne'nin Kıyık Mahallesi'ne yerleşmiş ustası, kalfası, çekiççisi, körükçüsü olarak anlaşabilenler de Anadolu'nun muhtelif yerlerine gidip yerleşmişler.Macaroğlu lakabı ile anılanların da böyle bir lütuftan yararlanarak gelip Pelitören Köyü'ne yerleşmiş böylece köyümüz oluşturulmuştur.Bu hatırlı kişilerin oluşturduğu köy, bugünkü yerinin daha aşağısında ılıcakpınar çevresinde olduğu ancak büyük bir yangın geçirdikten sonra köyün eski mezarlık ve çevresine taşındığı, suyunu da soğukpınar kuyus ile çiftlik tarafından künk borularla getirilen ve Osmanlı sanatının tipik örneği olan ömründe ....? tarihinde bir onarım görerek bugün susuz da olsa ayakta kalabilen Araç ve köylerinde benzeri olmayan şadırvanından temin edilmiştir.Çevresinde çok hatırlı olan Macaroğlu'nun Pelitveren'ine 1960'dan sonraki adı ile Pelitören'ine önce o yıllardaki geçim, savunma gibi etkenlerle ilk önce Bayramoğulları dediğimiz yerleşmiş olan Tepeliler ve Alpuklar gelmiş, bilahere Hac'dan dönen bir dervişin köy edasındaki dini sohbetlerinden hoşlanan Macaronun bırakmaması ile Hacıgiller. Kan davası nedeni ile göç eden Kör Ali lakabı ile anılan Kömocalar yerleşerek köyümüz oluşturulmuştur. Macaroğlu evlilik çağına gelen oğlunu kendi köyüne değil, evlendireceği köye yerleştirmiş. Böylece çevre köyleri de nüfusu altında tutmayı çok iyi başarmış.Köyün ilçe olması kendisine teklif edilmiş, köyüme yabancı giremez deyip reddetmiş. Gelen kaymakamı bugün Kaymakamın eşmesi denilen yerde ağırlayıp geri göndermiş.İlçenin hiçbir köyünde okul yokken çevreye hizmet veren okuluna (şimdi kapalı) sahip olan köyümüzün ilk öğretmeni Molla Satı, Kambar denilen bir arnavut, Hakkı Esin, Osman Acar, Şerafettin Yazıbakan, Muhsin Acar, Aziz Acar. Yüce dönemlerinde okuyup yetişenlerin çoğu gurbette şu an ki nüfusunun %85 i gurbette. EK BİLGİ AYRICA; köy bir yangın geçirir, yangında cami yanar. Yeniden yaptırmak için Abukların Hüseyin Çavuş Halit ve Akif Ergin'in babasına 3 tarlayı bankaya ipotek ettirir ve 10 altın alırlar. Vadesi gelince parayı toplayıp yatıramazlar. Tarlalar satışa çıkar. Dedem Molla Satı köyün öğretmenidir. Her ay 1 altın maaşından kesilmek üzere satışı durdurur be öder tapuyu geri alıp ipoteği kaldırır. 596 yıl öncelere varan köyümüzün verdiği şehitler, hastalık, normal ecel ile kaybettilşerimz, değişik nedenlerle göçler dikkate alındığında tüten bacaların bulunmasına şükretmek gerekir. HAKKI GÖKÇEN.
Köyün adının nereden geldiği ve geçmişi hakkında bilgi yoktur. Tarihi eski bir camisi ve şadırvanı vardır.Önceki medeniyetlerin kalıntılarının bulunduğu yerlerde kurulan köylerin isimleri "ören-viran" gibi ekler almaktadır(Ör. yöredeki İkizören, Tekeren, Toygaören, Alınören köy ve mezraları gibi). ===[Tarihi= 1402 yılında Timurlenk Cubuk Ovasında Yıldırım BEYAZIT'ın ordularını bozguna ugratınca cıvardaki dört ayrı yerde ordugah kurup her birinin başına torunlarından birini kumandan tayin etmiştir.Timurlenk ve ordusu bu bölgede 20 yıl sonunda mogolistana dönmeye karar verdiklerinde yaşlanan askerlerden bir kısmı o uzun yolculugu göze alamayacaklarını belirterek gitmek istememişlerdir.Bir kısmı oturdugu yerlerde mahalli halkla evlilik yapmış çoçukları olmuştur.Hatta kurulan köylere dört ordu komutanının adı verilmiştir.Bu köyler Alveren, Akveren, Ogulveren, Pelitveren olarak adlandırılmıştır. Murat VURAL
Kültür
Her yerde söz en yaşlı ağanındır. Onun dediği olur. Küçükler ve kadınlar söze karışmaz. Her türlü anlaşmazlık çözülür bu yıllarca devam eder. Hiç kimse köyün içinde ve yakınında ılsık çalamaz, türkü söyleyemez ve köye atla gelen veya ufla köyün içinden geçen mutlaka attan iner. Aksi halde sopayı yer. Herkes ekinin ayağını alır ve desteğe hep birlikte koşulur. İmece ile gerekenlere yardım edlilir. Öncelikle asker ailelerine olmak üzere. Bayramlarda komşu köylerle bayram düzenlenir. İlk gün caminin ikramı, ikinci gün davet komşuluk ikramı kabul edilir. Birinci gün öğle namazı sonrası topluca mezarlık ziyaret edilir. Zıynat taşında okunan Yasin-i Şerif'in adrından evlerden getirilen helvalar, gözlemeler, yağlanmış yufkalar kümeleşmiş gruplara dağıtılır. Beraberce yenir. Artan fakirlere ve gelemeyen hastalara yollanır. HAKKI GÖKÇEN
Coğrafya
Kastamonu iline 52 km, Araç ilçesine 6 km uzaklıktadır. Enlem: 41.2994881, Boylam: 33.3199026
İklim
Köyün iklimi, Karadeniz iklimi etki alanı içerisindedir.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2011 | 59 |
2000 | 89 |
1997 | 61 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım,orman ve hayvancılığa dayalıdır.
Meşhur kişiler
- Kemal Çapraz : Türk gazeteci, kitap yazarı ve araştırmacı. Türkiye Gazetesi, Ortadoğu gazetelerinde ve çeşitli dergilerde araştırma ve makaleleri yayımlandı. İnternethaber.com adlı haber sitesinde köşe yazarlığı yapmaktaydı. 2007 Türkiye genel seçimlerinde Milliyetçi Hareket Partisi İstanbul milletvekili adayı olmuştur. Basın Birliği Derneği'nin kurucusu ve başkanı, www.ufukotesi.com ve Ufukötesi Yayınları'nın sahibiydi.
Altyapı bilgileri
Köyde ilköğretim okulu yoktur. Köyün içme suyu şebekesi ve kanalizasyon şebekesi vardır. PTT şubesi yoktur . Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.