Pazar payı

2011, 2. çeyreğinde akıllı telefonların küresel pazardaki paylarını gösteren örnek grafik.

Pazar payı (piyasa payı), bir piyasada, bir malın toplam satış miktarı ya da gelirleri içinde bir firmaya ait olan pay anlamına gelen bir iktisat terimidir.^[1]

Pazar payı, firmaların elde ettiği kar miktarlarını açıklayan önemli değişkenlerden ve firmaların tekel gücünün ölçümünde önemli göstergelerdendir. Buna göre firmanın pazar payı ile piyasadaki gücü arasında doğru orantı vardır ve genel olarak firmanın karlılığı ile firmanın piyasa payı arasında da aynı yönlü bir ilişki söz konusudur.^[2]

Geleneksel pazarlama anlayışında performans ölçümü pazar payına dayanmaktadır. Bu nedenle pazarlamada, pazar payının arttırılması, yani ürün ya da hizmetler için daha fazla müşteri bulma amaçlanır.^[3] Pazar payını, işletmenin performans ölçütü olarak kullanmanın esas yararı, ekonomik durum ya da vergi politikaları gibi makroekonomik değişkenlere bağımlılığının az oluşudur.^[4]

Yapısı

Mutlak pazar payı aşağıdaki formülle hesaplanır:^[5]

${\displaystyle {\text{PAZAR PAYI}}={\frac {{\text{SATIS HACMi}}\cdot 100}{\text{PAZAR HACMi}}}}$

Burada pazar payı, miktara ya da değere bağlı olabilir:^[5]

${\displaystyle {\text{PAZAR PAYI}}_{\text{Miktar}}={\frac {{\text{SATIS HACMi}}\cdot 100}{\text{PAZAR HACMi(Miktar)}}}}$

${\displaystyle {\text{PAZAR PAYI}}_{\text{Deger}}={\frac {{\text{CiRO HACMi}}\cdot 100}{\text{PAZAR HACMi(Ciro)}}}}$

Bir şirketin pazardaki konumunu belirlemek için gösterge olarak da kullanılan göreceli pazar payı ise aşağıdaki formüllerle hesaplanır:^[5]

${\displaystyle {\text{GORECELi PAZAR PAYI}}={\frac {\text{SiRKET SATISLARI}}{\text{EN GUCLU RAKiBiN SATIS MiKTARI}}}}$

ya da

${\displaystyle {\text{GORECELi PAZAR PAYI}}={\frac {\text{SiRKETiN PAZAR PAYI}}{\text{EN GUCLU RAKiBiN PAZAR PAYI}}}}$

Ayrıca bakınız

• Pazar
• Pazar potansiyeli
• Satış Miktarı

Kaynakça

1. "BSTS / İktisat Terimleri Sözlüğü 2004". 20 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20131220065655/http://tdkterim.gov.tr:80/bts/. 
2. "Pazarlama El Kitabı - Sedef Çetinel". 11 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160311052806/http://conseptdoor.com/tr/e-ogrenme/download/pazarlama.pdf. 
3. KIRIM, A., 2001, “Strateji ve Bire-Bir Pazarlama CRM”, Sistem Yayıncılık, İstanbul.
4. http://en.wikipedia.org/wiki/Market_share
5. http://de.wikipedia.org/wiki/Marktanteil