Rıza Sarraf
Rıza Sarraf | |
---|---|
Doğum |
Reza Zarrab 12 Eylül 1983 Tebriz, İran |
İkâmet | İstanbul, Türkiye |
Vatandaşlık |
Türkiye Azerbaycan[1] İran |
Meslek | İş adamı, şarkı sözü yazarı |
Evlilik(ler) | Ebru Gündeş (e. 2010) |
Çocuk(lar) | Alara Sarraf |
Rıza Sarraf (Farsça: رضا ضراب, Reza Zarrab; d. 12 Eylül 1983 Tebriz),[2] Türkiye'de faaliyet gösteren iş adamıdır. Azerbaycan, İran ve Türkiye vatandaşlıklarına sahiptir.[3] Türkiye’de faaliyet gösteren Royal Holding’in sahibidir.
Hakkında rüşvetten kara para aklamaya kadar çeşitli iddialar olan Zarrab, 17 Aralık soruşturması’nda kilit isim olarak gözaltına alınmış, 70 gün tutuklu kaldıktan sonra suç vasfının değişme ihtimali doğduğu gerekçesiyle tahliye edilmiştir.
19 Mart 2016'da Amerika Birleşik Devletleri'nin Miami kentinde banka dolandırıcılığı ve kara para aklamanın yanı sıra ABD'nin İran'a yönelik ambargosunu delmek suçlamaları ile göz altına alınmış, ardından mahkeme tarafından 75 yıla kadar hapis istemiyle tutuklanmıştır.
Yaşamı
12 Eylül 1983’te Tebriz’de dünyaya geldi. Yaşamını Dubai'de sürdüren İran Azerisi bir aileye mensuptur. Reza Zarrab olan ismini Rıza Sarraf olarak Türkçeleştirmiştir.
1996’da kurulan Nafees Exchange ve Al Salam Center Exchange firmaları ile Dubai’de finans ve para piyasalarında faaliyet göstermeye başladı. Yirmili yaşlarından itibaren Türkiye’de yaşayan ve şarkı sözü yazarlığı da yapan işadamı arabesk / fantezi şarkılara söz yazarak İstanbul müzik piyasasına girdi. Azerbaycanlı sevgilisi Günel Zeynalova için kara sevda şarkıları yazarak tanındı.[4]
Türkiye’deki faaliyetlerine 2008 yılında kurduğu Royal Denizcilik A.Ş firması ile başladı. Ardından demir çelik ve inşaat sektöründe yatırımlar yaptı. 2010 yılında kardeşi Mohammed Zarrab (Can Sarraf) ile Royal Holding’i kurdu.[5]
Müziğe olan ilgisi sonucu tanıştığı Ebru Gündeş ile 2010 yılında evlendi.[6] Bu evlilikten Alara isimli kızı dünyaya geldi (2011). Eşine aldığı hediyeler nedeniyle sık sık magazin basınının gündemine geldi.[7][8]
Altın piyasasında faaliyet gösteren Royal Holding'in alt firması olan Durak Döviz bürosunun sahibi Zarrab, şoförü ve yardımcısı Turgut Happani'nin Atatürk Havalimanı’nda kaçakçılık suçlamasından gözaltına alınmasının[9][10] ardından Safir Altın Ticaret Limited adlı firmayı kurarak altın piyasasındaki faaliyetlerini yürüttü. Safir Altın Ticaret, 2012 yılında Türkiye’nin 12milyon dolarlık altın ihracatının yüzde 46’sını tek başına gerçekleştirdi.[11]
2016 yılında ihracattaki üstün performansı nedeniyle ödüle layık bulunmuş ve ödülünü Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş ve Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci'nin elinden almıştır.
İçişleri Bakanlığı'nın talimatı ile vatandaşlık dosyası hazırlanarak Bakanlar Kurulu kararıyla babası Hossein (Hüseyin), ağabeyi Mohammad Zarrab (Can Sarraf) "istisnai kişiler" sınıfından faydalanarak Mayıs-Kasım 2013 Türk vatandaşı oldu.[12] Uluslararası para ve altın takasçılığı ile ilgili haberler nedeniyle sık sık basının gündemine geldi.[13][14]
17 Aralık soruşturması
Rıza Sarraf, 17 Aralık 2013 tarihinde üç bakan oğluyla birlikte rüşvet ve kaçakçılık yaptığı iddiasıyla gözaltına alındı.[15] 21 Aralık tarihinde mahkeme Muammer Güler'in oğlu Barış Güler ve Zafer Çağlayan'ın oğlu Kaan Çağlayan ile birlikte tutuklanmasına karar verdi.[16] 28 Şubat 2014'te alınan bir kararla kendisi ve aynı operasyonda gözaltına alınan bakan çocukları tahliye edildi.[17]
19 Mart soruşturması
19 Mart 2016'da Amerika Birleşik Devletleri'nin Miami kentinde banka dolandırıcılığı ve kara para aklamanın yanı sıra ABD'nin İran'a yönelik ambargosunu delmek suçlamaları ile göz altına alınmış, ardından mahkeme tarafından 75 yıla kadar hapis istemiyle tutuklanmıştır.[18][19][20] Tutuklanmasının ardından Halkbank hisseleri %11'e yakın düşüş yaşamıştır.[21]
CHP milletvekili Eren Erdem, Rıza'nın ABD'ye gitmeden İstanbul'da FBI ile temas kurduğunu iddia etti.[22]
Reza Zarrab’ın avukatı Benjamin Brafman aracılığıyla Manhattan Bölge Mahkemesi’ne yaptığı 50 milyon dolarlık kefalet başvurusuna, New York Güney Bölge Başsavcısı Preet Bharara, Zarrab'ın ülkeden kaçma riskinin bulunması ve 17 Aralık fezlekesini delil göstererek itiraz etti.[23][24] Savcının itiraz ettiği kefalet başvurusu, daha sonra da resmi olarak redddedildi.[25]
Reza Zerrab'ın avukatları davaya bakan hakim Richard Berman'ın 2014 yılındaki Türkiye ziyaretini ve Türkiye hakkındaki görüşlerini gerekçe göstererek reddi hakim talebinde bulunmuşlardır.[26] Daha sonra ise Reza Zerrab'ın 6 Eylül tarihindeki duruşması ertelenmitşir.[27]
Kaynakça
- ↑ "ایرانی بازداشت شده در ترکیه 'در مورد دور زدن تحریمها بازجویی شده بود'". BBC Farsça. 2013-12-18. http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2013/12/131218_l10_reza_zarrab_turkey.shtml. Erişim tarihi: 2013-12-18.
- ↑ "MİT'ten Erdoğan'a Sarraf raporu". BirGün. 19 Mart 2014. 19 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140319222958/http://birgun.net/haber/mitten-erdogana-sarraf-raporu-12357.html. Erişim tarihi: 19 Mart 2014.
- ↑ "Turkish National Arrested for Conspiring to Evade U.S. Sanctions Against Iran, Money Laundering and Bank Fraud". US Department of Justice. 21 March 2016. https://www.justice.gov/opa/pr/turkish-national-arrested-conspiring-evade-us-sanctions-against-iran-money-laundering-and. Erişim tarihi: 22 March 2016.
- ↑ Merve Yurtyapan, Azeri sevgilisinden Günel’e Özel Şarkı, Sabah gazetesi, 09.01.2009
- ↑ Hakkımızda, Royal Holding A.S web sitesi, Erişim tarihi:22.04.2015
- ↑ Ebru Gündeş evlendi, Mynethaber, 10.02.2010
- ↑ Yenal Bilgici, Yetenekli Bay Reza, Hürriyet gazetesi 22.12.2013
- ↑ Reza Zarrab’tan Gündeş’e 1 milyonluk hediye, Sözcü gazetesi, 18.12.2013
- ↑ Sercan Kısmet, Gündeş’in Şoförü Kaçakçılıktan Gözaltında, Milliyet gazetesi, 15.04.2011
- ↑ Uğur Soysal,Şoföründe 150milyon dolar!, Gazete Haber Türk, 15.04.2011
- ↑ Hakkımızda, Safir Altın Ticaret web sitesi, Erişim tarihi:22.04.2015 (ölü)
- ↑ Mustafa Gürlek, Aile boyu istisnai Vatandaşlık, Zaman gazetesi, 27.12.2013
- ↑ Reza Zarrab iddianamesindeki kritik mektup, Sözcü gazetesi, 22.03.2016
- ↑ 320 Kilo altın böyle uçtu, Akşam gazetesi, 07.01.2015
- ↑ İstanbul'da yolsuzluk ve rüşvet operasyonu
- ↑ 2 Bakan oğlu ile Reza Zarrab tutuklandı
- ↑ "Barış Güler, Rıza Sarraf ve Kaan Çağlayan'a tahliye". CNNTürk. 28 Şubat 2014. 8 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20140308130400/http://www.cnnturk.com/haber/turkiye/baris-guler-ve-riza-sarraf-ve-kaan-caglayana-tahliye. Erişim tarihi: 8 Mart 2014.
- ↑ "Rıza Sarraf ABD'de tutuklandı!". İhlas Haber Ajansı sitesi, 22 MArt 2016. http://www.iha.com.tr/haber-riza-sarraf-abdde-tutuklandi-545708/. Erişim tarihi: 22 Mart 2016.
- ↑ "U.S. arrests Turkish businessman for scheme to evade Iran sanctions". Reuters. 18 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160418025607/http://www.reuters.com/article/us-usa-iran-zarrab-idUSKCN0WN295. Erişim tarihi: 22 Mart 2016.
- ↑ "Turkish National Arrested for Conspiring to Evade U.S. Sanctions Against Iran, Money Laundering and Bank Fraud". ABD Adalet Bakanlığı web sitesi. 21 Mart 2016. 3 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160403002020/https://www.justice.gov/opa/pr/turkish-national-arrested-conspiring-evade-us-sanctions-against-iran-money-laundering-and. Erişim tarihi: 22 Mart 201.
- ↑ 23 Mart 2016 T24 haberiː Zarrab'ın tutuklanmasının ardından Halkbank hisseleri yüzde 7,5 düştü
- ↑ 26 Mart 2016 Sözcü haberiː Eren Erdem’den Reza Zarrab iddiaları!
- ↑ 26 Mayıs 2016 Cnnturk.com haberiː Bharara 17 Aralık dosyasını delil olarak sundu
- ↑ Reza Zarrab'ın kefalet duruşması ertelendi
- ↑ Rıza Sarraf'a mahkemeden bir ret daha, Cumhuriyet, Erişim tarihi: 17 Haziran 2016
- ↑ http://www.bbc.com/turkce/37227763
- ↑ http://www.milliyet.com.tr/reza-zarrab-in-6-eylul-de-gundem-2304244/