Redoubt Dağı

Redoubt Dağı
Mount Redoubt

Redoubt Dağı'nın Mayıs 2009'da istim püskürtme faaliyeti
Yükseklik 3,108 m
Çıkıntı 2,789 m
Konum
Konum Alaska, Amerika Birleşik Devletleri
Sıradağ Chigmit Dağları, Aleut Sıradağları
Koordinatlar 60 28' 07" K
152° 44' 35" B
Jeoloji
Tür Aktif stratovolkan
Jeolojik yaş 890.000 yıl
Son patlama 2009
Tırmanış
İlk çıkış 1959 - C Deehr, J Gardey, F Kennell, ve G Wescott
En kolay rota Kar/buz tırmanma
Redoubt Dağı ve Cook Koyu kenarında bulunan diğer Alaska yanardağları

Redoubt Dağı veya Redoubt Yanardağı (İngilizce:Mount Redoubt veya Redoubt Volcano, ABD'nin Alaska eyaletinde çoğunluğu volkanik olan Aleut Sıradağları arasında bulunan stratovolkan'dır.

Bu dağ Aleut Sıra Dağları'nın bir alt sıradağı olan Chigmit Dağları üzerinde bir zirvede olup "Cook Körfezi"'nin hemen batısında. Alaska Eyaleti yörel idare parçası olan Kenai Yarımadası Borough içinde ve Anchorage şehrinin 180 km güneybatısındadır. Rakımı 3.108 m olup etrafında bulunan arazilerdeki en yüksek doruklara nazaran yaklaşık 8 km içinde 2.700 m'lik bir çıkıntı yapmaktadır. Redoubt Dağı Aleut Sıra Dağları içinde en yüksek zirveli olanıdır.[1]

Bu dağ binlerce yıldır aktif bir yanardağdır. 1900'dan itibaren 5 defa patlama faaliyeti göstermiştir: 1902, 1922, 1966, 1989 ve 2009. 1989'daki patlamada püskürtüğü volkanik kül dumanı 214.000 m yükyüzüne yükselmiş ve bu irtifada uçan Hollanda KLM şirketinin "KLM Uçuş 867" seferinin Boeing 747 uçağına yetişmiştir. Pilot maharet ve bilgisi ile uçağı kaybetmeden Anchorage Enternasyonal Havaalanı'na indirmeyi başarmıştır. Bu 2009 yanardağ kül püskürtüsü bu yanardağ küllerini 20,000 km<süp>2</süp>'lik bir alana yaymıştır. 1989'deki patlamasının bir ilgi çeker özellik de ilk defa başarı ile volkan=nik faaliyetin ne zaman başlayacağı İsviçreli/Amerikalı volkanoloji bilgini Bernard Chouer'nin geliştirdiği "uzun peryodlu sismik olaylar" metodu kullanılarak dakik olarak tahmin edilmesi idi.[2] Günümüzde "Alaska Volkan Gözlemevi" Reduobt Dağı faaliyeti için alarm seviyesini hem yeryüzünde yaşama hem de uçak uçuşları için tespit edip önceden bu faaliyet için alarm vermektedir. Günümüzde her iki ihbar seviyesi de "normal" veya "Yeşil"'dir.[3]

Etimoloji

Ingilizce resmi ismi "Mount Redoubt (Redoubt Dağı)"'dır. Bu ismi Ruslar vermistir ve Rusca isim "Sopka Redutskaya"'dır. "Redoubt" sözcüğünün Türkçe tam karşılğlığı askeri konuma siperi olan "tabya" veya "korunak" olur ve bu dağın adı Türkçe "Tabya Dağı" olarak ifade edilebilir. Yerli Amerikalilar bu dağa yine savunma mevkii sözcüğü anlamına gelen "Ujakushatsch" ismnini vermişlerdir. Amerikan "Coğrafya İsimleri Heyeti" ise bu dağa 1901'de "Redoutbt Volcano (Redoubt Yanardağı)" adını vermiştir. Smithsonian Enstitüsü daği "Redoubt" olarak isimlendirmektedir ve şu diğer alternatif isimlerinin de bulunduğunu açıklamaktadır: "Burnt Mountain (Yanmış Dağ)", "Goreloi", "Mirando", "Ujakushatsch", "Viesokaia" ve "Yjakushatsch".

Jeoloji

Bu yanardağ yaklaşık bir köni şekilli olup eteklerinde çapı 5 km kadardır ve yaklaşık hacmi 30–35 km3'dur. Genel volkan şekline nisbetle, Redoubt Dağı'nın üst köni kısmı yamaçları daha diktir. Dağın konisi piroklast akışları ve lav akıntılarının birikip soğuyup kayalaşmasından oluşmuştur ve volkanık Aleut Sıra Dağlar'nin bazında bulunan mezozik dönem batolit kayaları üzerinde meydana çıkmıştır. Dağ, üzerinde bulunan buzullar tarafından biraz erozyana uğramıştır. Günümüzde ana yanardağ çıkış menfezi kraterin kuzey kısmında ve burada bulunan "kayan buzul"un hemen yanındadır. Bu dağ üzerinde Holosen lahar birikimları de bulunmakta ve bunlar "Cook Koyu" girişine kadar uzanamaktadırlar.[4] Bu dağ andezit, bazalt ve dakit tipi magmatik kayaçlar püskürtmüştür ve son faaliyetinde ortaya çıkan magmatik kayaçlar ise içinde zengin silikon dioksitler bulunan andezit kayaçlarıdır.[5]

Resimler

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ↑ "Aleutian Ranges" ((İngilizce)). 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160316165545/http://peakbagger.com/range.aspx?rid=103. Erişim tarihi: 21,11.2012.
  2. ↑ Chouet, Bernard (28-03-1996). "Long-period volcano seismicity: its sources and use in eruption foreçasting". Nature 380 (6572): 309–316. DOI:10.1038/380309a0.
  3. ↑ activity/Redoubt.php "Alaska Volcano Observatory - Redoubt - Activity Page". http://www.avo.alaska.edu/ activity/Redoubt.php. Erişim tarihi: 29=12-2009.
  4. ↑ Miller ve diğerleri (1998). Çatalog of the Historically Active Volcanoes of Alaska. USGS.
  5. ↑ http://geology.com/volcanoes/redoubt/

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 10/15/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.