Ruby

Ruby
Paradigması çok paradigmalı: nesneye yönelik, fonksiyonel, reaktif
İlk çıkışı 1995
Tasarımcı Yukihiro Matsumoto
Geliştirici Yukihiro Matsumoto ve diğerleri
Kararlı sürüm

2.3.2

(15 Kasım 2016) (2016-11-15)[1])
Tip sistemi güçlü, dinamik, ördek
Önemli uygulamaları Ruby MRI, YARV, JRuby, Rubinius, Maglev, IronRuby, MacRuby, HotRuby, RubyMotion, mruby
Etkilendikleri Smalltalk, Perl, Lisp, Scheme, Python, CLU, Eiffel, Ada, Dylan, C++
Etkiledikleri Clojure, D dili,[2] Groovy, Nu, Falcon, Ioke, Mirah, Elixir, Julia dili, Swift
İşletim sistemi Çapraz platform yazılımları
Lisans Ruby Lisansı veya GNU Genel Kamu Lisansı v2
Olağan dosya uzantıları .rb, .rbw
Web sitesi www.ruby-lang.org

Ruby, nesneye yönelik, dinamik, reflektif bir programlama dilidir. Ruby dili, Yukihiro Matsumoto tarafından Japonya'da tasarlanmaya ve geliştirilmeye başlanmıştır.

Sözdizimi olarak, Ada, Perl, Smalltalk, Lisp, Eiffel[3] gibi programlama dillerinden etkilenen Ruby; Python ile kimi ortak sözdizimi özelliklerine sahiptir. Fonksiyonel, nesneye yönelik, dinamik, reflektif gibi çoklu programlama paradigmalarını destekler.

Özgür bir yazılım olan Ruby; GPL ve Ruby lisansı[4] ile lisanslanmıştır.

Tarihçe

Ruby dilinin temelleri 1993 yılında atılmıştır. Bu dönemde nesneye dayalı bir betik dili arayışı içinde olan Japon yazılımcı Yukihiro "Matz" Matsumoto; Perl, Python gibi mevcut programlama dillerini araştırmasına rağmen aradığını bulamayınca yeni bir programlama dili tasarlamaya başladı. Şubat 1993'te Matz, bir arkadaşı ile yaptığı çevrim içi sohbet esnasında arkadaşının bu yeni dil için önerdiği Ruby ismini uygun buldu ve bu isimle dili geliştirmeye başladı.

Aralık 1995'te Ruby'nin 0.95 ile ilk genel sürümü yayınlandı. Aynı ay içerisinde peş peşe 3 sürüm daha yayınlandı. Bu sürümler Japonya'da yerel haber gruplarında duyuruldu.[5]

İlk genel sürümden tam bir yıl sonra, Aralık 1996'da Ruby 1.0 yayınlandı. Anavatanı Japonya'da hızla tanınan ve yayılan Ruby, 1999'da İngilizce yazıların yayınlanması ile tüm dünyaya açılma olanağına kavuştu.

2000 yılında Japonya'da Python'dan daha popüler bir dil haline gelen Ruby'nin İngilizce ile yazılan ilk kitabı , Programming Ruby adıyla aynı yılın Ekim ayında yayınlandı.[6]

Özellikler

Ubuntu'da Ruby programlama dili

Bununla beraber Ruby içindeki UTF-8 desteği sınırlıdır.

Sözdizimi ve yapısı

Ruby'nin sözdizimi günümüzde de yoğun olarak kullanılan Perl ve Python ile büyük benzerlikler gösterir. Sınıf ve metot tanımlamaları anahtar kelimelerle belirlenir. Ruby'de Perl'in aksine, değişken adlarının başında belirleyici karakterler ($, @@, % gibi) kullanmak bir zorunluluk değildir. Python'un tersine girintilerin dilin sözdiziminde bir etkisi yoktur.

Ruby, tek çoklu kalıtıma Java gibi izin vermemesine rağmen mixin adı verilen nesnelerle bir çeşit arayüz tanımlama imkânı verir. Ayrıca paketler üzerinden de bu sınırlama geçiştirilebilir.

Ruby'nin tasarımında dikkate alınan diller Ada, Eiffel, Lisp, Perl ve Smalltalk'dur. Dolayısıyla bir betik dili yapısına da sahiptir. Ruby, nesneye yöneliklilik açısından tamamen öyle olan Java ile Smalltalk arası olup yüzde yüz bu paradigmayı uygulamamaktadır.[7].

Kullanılabileceği dizgeler

Ruby yorumlayıcısı birçok işletim sistemi için yazılmıştır. Hemen hemen tüm işletim sistemlerinde çalışabilir. Bunlardan bazıları şunlardır:

Kaynaklar

  1. ↑ Hayford, Emmanuel (2016-11-15). "Ruby 2.3.2 Released". https://www.ruby-lang.org/en/news/2016/11/15/ruby-2-3-2-released/. Erişim tarihi: 2016-11-15.
  2. ↑ Intro - D Programming Language 1.0 - Digital Mars
  3. ↑ About Ruby
  4. ↑ "Contents of /trunk/COPYING". http://svn.ruby-lang.org/. http://svn.ruby-lang.org/cgi-bin/viewvc.cgi/trunk/COPYING?view=markup.
  5. ↑ "RubyConf: History of Ruby". http://blog.nicksieger.com/. 5 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160505014529/http://blog.nicksieger.com/articles/2006/10/20/rubyconf-history-of-ruby/.
  6. ↑ "Foreword". Programming Ruby. 3 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160603002344/http://ruby-doc.com/docs/ProgrammingRuby/html/foreword.html.
  7. ↑ Ruby [...] is obsessively object oriented. In fact, unless you have programmed in Smalltalk or Eiffel (languages which are even more obsessive than Ruby about objects), it is likely to be the most object oriented language you have ever used. (THE BOOK OF RUBY, HUW COLLINGBOURNE, p. 7)

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Ruby programlama dili
Türevleri
Aktif
Durdurulmuş
  • MacRuby
  • IronRuby
  • XRuby
  • RubyJS
  • HotRuby
IDE
Uygulamalar
Kütüphaneler ve çatılar
  • Adhearsion
  • Camping
  • eRuby (RHTML)
  • Gosu
  • Hobo
  • Merb
  • Padrino
  • RailsBricks
  • RubyCocoa
  • Ruby on Rails
  • Ramaze
  • Shoes
  • Sinatra
  • QtRuby
Sunucu arayüzleri
  • mod_ruby
  • Mongrel
  • Phusion Passenger (mod_rails/mod_rack)
  • Rack
  • WEBrick
Kişiler
Diğer
  • Application Archives
  • Document format
  • why's (poignant) Guide to Ruby
  • Ruby Central
  • RubyKaigi
  • RubyForge
  • Ruby License
This article is issued from Vikipedi - version of the 11/19/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.