Sezen Cumhur Önal
Sezen Cumhur Önal (d. 29 Ekim 1938; Akseki, Antalya), Türk şarkı sözü yazarı, radyo ve TV programcısı ve sunucusu. 1960'lı yıllarda Fecri Ebcioğlu ile birlikte yabancı şarkılara Türkçe sözler yazarak o tarihte "aranjman" veya "Türkçe sözlü hafif müzik" olarak da adlandırılan "Türk Pop Müziği"nin öncülüğünü yapmışlardır. Yaşamı boyunca 900'ün üzerinde şarkı sözü yazmıştır. Radyo ve televizyonlarda şarkıları sunarken arka arkaya sıraladığı onlarca romantik kelime ve şarkıcılar için kullandığı “Çikolata renkli” ve “kadife sesli” gibi tanımlamalarla hafızalara yer etmiştir. Önal, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Sanatçısıdır.
Biyografisi
29 Ekim 1938 tarihinde Antalya'nın bir yayla ilçesi olan Akseki'de dünyaya gelmiştir. Babası hukuk ve mülkiye mezunu kaymakam Fahretin Önal resim yapıyor, kanun çalıyor, şiir ve roman yazıyordu. Hatta babasının annesi için yazdığı bazı şiirler şarkı haline gelmiştir, örneğin kaymakam Fahrettin Bey'in “Sevildiğini Sanma” adlı şiiri Arif Sami Toker tarafından da bestelenmişti. Türk sinemasının ünlü senaristi Safa Önal Sezen Cumhur Önal'ın ağabeyidir.
Sezen Cumhur Önal 1958 yılında daha 20 yaşındayken gazeteciliğe başladı ve Tercüman Gazetesi'nin Beyoğlu muhabirliğini yaptı. 1960'da İstanbul İl Radyosu'nda 'Plaklar Arasında' adında bir programla radyo yayıncılığı hayatı başlamıştı, 22 yaşındaydı ve cumartesi geceleri yayına giren programın hem yapımcılığını hem de sunuculuğunu yapıyordu. Bir diğer radyo programının adı ise "Latin Dünyası" idi. 1985’ten itibaren TRT için efsanevi bir program olan “Müzik Yelpazesi”ni hazırlayıp sundu. Bu programın formatı onun "nostalji" kelimesi ile özdeşleşmesini sağlamıştı, çünkü sürekli olarak geçmişin beğenilen şarkılarını sunmakta ısrar ediyordu.
Türkçeyi güzel kullandığı için kendisine "Türk Dil Kurumu Onur Ödülü" verilmiştir. Türk Pop müziğine yaptığı hizmetlerden dolayı da devlet sanatçılığı ünvanıyla onurlandırılmıştı. Ayrıca Fransa ve İtalya hükümetleri tarafından ‘Sanat Şövalyesi Madalyası’ ile ödüllendirilmiştir. Sezen Cumhur Önal, Türk-Fransız dostluğuna yaptığı katkılardan dolayı Fransa tarafından, bu ülkenin sanat ve edebiyat alanındaki en yüksek ödülü olan "L'Ordre Des Arts Et Des Lettres" (sanat ve edebiyat şövalyesi nişanı) "Chevalier" ünvanı ile ödüllendirilmişti. Bundan başka İtalya Cumhurbaşkanı Giorgio Napolitano ve Başbakan Romano Prodi tarafından Türk ve İtalyan uluslarının geleneksel dostluğunun simgesi olarak kendisine "Ordine della Stella della Solidarieta" nişanı ve "Cavalier" ünvanı verildi.
Johnny Hallyday'in Ne Joues Pas Ce Jeu La ve Anneau d’Or adlı iki şarkısına Türkçe sözler yazmıştı ve Hallyday bu şarkıları "Yeşil Gözleri İçin" ve "Altın Yüzük" adları ile Türkçe olarak plağa okumuştu. Az bulunan bir koleksiyon malzemesi olarak aşırı talep gören her iki şarkının da yer aldığı bu 45'lik plak Fransa’da bir açık arttırma'da 15.000 Euro'ya satılmıştır.[1][2]
Türk şarkıcılara yaptığı aranjmanlar
- "Tatlı Yalan” - Yorumcu: Selçuk Ural Müzik: Tony Cuchiara. Orijinali: Gioa Mia (veya Amico Mio). Türkçe sözler: Sezen Cumhur Önal
- "Dün Geçtim Önünden Eski Evin…" - Yorumcu: Mavi Çocuklar. Müzik: Luigi Tenco. Orijinali: Mi Sono İnnamorato di te. Türkçe sözler: Sezen Cumhur Önal. "Mavi Çocuklar" o dönemde Hürriyet Gazetesi'nin düzenlediği Altın Mikrofon ödülünü henüz kazanmışlardı.
- “Benim Bütün Dualarım Seninle” - Yorumcu: Ertan Anapa. Orijinali: Lucho Gatica'nın Historia D'un Amour adlı şarkısı. Türkçe sözler: Sezen Cumhur Önal
- “Aşk Eski Bir Yalan” - Yorumcu: Kamuran Akkor. Müzik: Enrico Macias/Alain Barrière. Orijinali: S'il Fallait Tout Donner. Türkçe sözler: Sezen Cumhur Önal. Bu plak o zaman için bir rekor olan 1 milyon adet satmıştır ve şarkıya 2 de film çekilmiştir. Önal'a göre aranjmanı orijinalinden daha fazla satmıştır. 1968
- “Rüyamda Seni Gördüm Dün Gece” - Yorumcu: Selçuk Ural. Türkçe sözler: Sezen Cumhur Önal
- “Kalbim Bir Pusula” - Yorumcu: Nilüfer. Müzik: Müzik: Al Verlane. Orijinali: Paco Paco'nun Taka Takata adlı şarkısı. Türkçe sözler: Sezen Cumhur Önal. Bu şarkı ayrıca Füsun Önal tarafından da orijinal ismiyle (Taka Takata) Türkçe olarak seslendirilmişti.
- "Kimbilir" - Yorumcu: Özdemir Erdoğan. Müzik: Takis Morakis. Orijinali: Boy On A Dolphin (o da "Ti Ine Afto Pou To Lene Agapi" adlı Yunanca şarkıdan uyarlanmıştı). Türkçe sözler: Sezen Cumhur Önal. 1969
- "Duyduk Duymadık Demeyin" - Yorumcu: Özdemir Erdoğan. Müzik: Stelios Kazantzidis Orijinali: Efyge Efyge. Türkçe sözler: Sezen Cumhur Önal.
- "Bahar Gelince" - Yorumcu: Özdemir Erdoğan. Müzik: Nicola Di Bari Orijinali: Il Cuore E Uno Zingaro. Türkçe sözler: Sezen Cumhur Önal.
- “Bal Arısı” - Yorumcu: Kamuran Akkor, Müzik: Enrico Macias. Orijinali: Sans Voir Le Jour. Türkçe sözler: Sezen Cumhur Önal. 1968
- “Doğum Günün Kutlu Olsun” - Yorumcu: Berkant, Müzik: Henry Mancini. Orijinali: Meglio Stasera. Türkçe sözler: Sezen Cumhur Önal. 1967
- "Seni Beklerim Öptüğün Yerde" - Yorumcu: Kâmuran Akkor. Orijinali: El Cordobes. Türkçe sözler: Sezen Cumhur Önal
Avrupalı şarkıcılara yaptığı aranjmanlar
- "Melankoli Ne Güzelsin" - Yorumcu: Peppino di Capri (kendi parçası) orijinali: Melancolie In Settembre. Bu şarkı aynı zamanda bir İtalyan şarkıcının plağa okuduğu ilk Türkçe şarkı olma ünvanını da taşıyor. Türkçe sözler: Sezen Cumhur Önal
- "Dön Bana” - Yorumcu: Mina Un Anno D’amore adlı kendi parçası. Türkçe sözler: Sezen Cumhur Önal
- "Deli Kalbim” - Yorumcu: Mario Zelinotti (San Remo Yarışması şarkıcısı). Orijinali: Cuore Matto. Türkçe sözler: Sezen Cumhur Önal
- "Boğaziçi" - Yorumcu: Patricia Carli. Les Mal Aimés adlı kendi parçası. Türkçe sözler: Sezen Cumhur Önal. Yıl 1966. Patricia Carli'nin bu parçasının başka bir aranjmanını da "İlkokulda Tanışmıştık" adıyla Fecri Ebcioğlu Ajda Pekkan için yazmıştı. Yine Sezen Cumhur Önal'a göre Patricia Carli'nin seslendirdiği "Boğaziçi" adlı kendi aranjmanının plağı Pekkan'ın seslendirdiği "İlkokulda Tanışmıştık" dan daha fazla satmıştır.
- "Özlerim İstanbul'u" - Yorumcu: Patricia Carli. Les Mal Aimés adlı kendi parçası. Türkçe sözler: Sezen Cumhur Önal.
- "Yeşil Gözleri İçin" - Yorumcu: Johnny Hallyday. Orijinali: Ne Joues Pas Ce Jeu La. Türkçe sözler: Sezen Cumhur Önal
- "Altın Yüzük" - Yorumcu: Johnny Hallyday. Orijinali: Anneau d’Or. Türkçe sözler: Sezen Cumhur Önal
- "İspanyol Kadın" - Yorumcu: Guy Marchand. Orijinali: La Passionata. Türkçe sözler: Sezen Cumhur Önal
- "Kime Derler Sana Derler" - Yorumcu: Sacha Distel. Orijinali: Chanson Orientale (Canzone Orientale). Türkçe sözler: Sezen Cumhur Önal
- "Senden Emin Olsam" - Yorumcu: Theo Sarapo. Orijinali: On Se Croit Libre. Türkçe sözler: Sezen Cumhur Önal
- "Bir Gün Sana Döneceğim" - Yorumcu: Patricia Carli. Orijinali: Encore Une Fois. Türkçe sözler: Sezen Cumhur Önal
- "Seni Beklerim Öptüğün Yerde" - Yorumcu: Niño De Murcia. Orijinali: El Cordobes. Türkçe sözler: Sezen Cumhur Önal
- "Seni Andıkça" - Yorumcu: Patricia Carli.
- "Neden” - Yorumcu: Mina. Orijinali: Orijinali: Soli
- "Mevsim Bahar” - Yorumcu: Mina. Orijinali: Io Sono Quel Che Sono
Sözlerini yazdığı Türk besteleri
- "Seni Bekliyorum" - Yorumcu: Özdemir Erdoğan. Müzik: Selmi Andak. 1971 Sahibinin Sesi Plak. Türkçe sözler: Sezen Cumhur Önal
- "Esmerler Başkadır" - Yorumcu: Ertan Anapa. Müzik: Sezen Cumhur Önal. 1968 Sahibinin Sesi Plak. Türkçe sözler: Sezen Cumhur Önal
- "Son Defa" - Yorumcu: Ertan Anapa. Müzik: Ertan Anapa. Türkçe sözler: Sezen Cumhur Önal Grafson Plak. 1969
- "Canım İsterse" - Yorumcu: Ertan Anapa. Müzik: Ertan Anapa. Türkçe sözler: Sezen Cumhur Önal Grafson Plak. 1969
- "Sana Bıraktım Onu" - Yorumcu: Rana Alagöz. Müzik: Rana Alagöz. Türkçe sözler: Sezen Cumhur Önal 1971
- "Aşk Ne Güzel Şeydir" - Yorumcu: Mavi Çocuklar. Müzik: Mavi Çocuklar. Türkçe sözler: Sezen Cumhur Önal. Sahibinin Sesi Plak.
- "Dünyanın En Güzeli" - Yorumcu: Mavi Çocuklar. Müzik: Mavi Çocuklar. Türkçe sözler: Sezen Cumhur Önal. Sahibinin Sesi Plak.
Birlikte çalıştığı şarkıcılar
- İtalyan Şarkıcılar: Peppino di Capri, Mina, Tony Cuchiara, Peppino Gagliardi, Elsa Quatra, Mario Zelinotti ve Luigi Tenco
- Fransız Şarkıcılar: Johnny Hallyday, Patricia Carli
- Türk Şarkıcılar: Tanju Okan, Berkant, Özdemir Erdoğan, Selçuk Ural, Ertan Anapa, Kamuran Akkor, Ayten Alpman, Füsun Önal, Rana Selçuk Alagöz, Mehmet Taneri, Yavuz Özışık, Nilüfer ve Mavi Çocuklar.
Filmografisi
Müziklerini yaptığı filmler şunlardır:[9]
- 1974 - Çılgınlar
- 1966 - Affedilmeyen
- 1966 - İntikam Uğruna
- 1965 - Krallar Kralı
- 1965 - Tehlikeli Adam
- 1965 - Beleş Osman
- 1964 - Kızgın Delikanlı
- 1964 - Meyhaneci/Can Düşmanı
Oyuncu olarak
- 2002 tarihinde Çocuklar Duymasın adlı televizyon dizisinin bir bölümünde konuk oyuncu olarak rol almıştır[10]
- 2011 tarihinde ise Yahşi Cazibe adlı televizyon dizisinin bir bölümünde konuk oyuncu olarak rol almıştır.[11]
- Sezen Cumhur Önal'ın Sacha Distel’in Chanson Orientale adlı şarkısının "Kime Derler Sana Derler" adı ile bir aranjmanını yapmıştı. Bu şarkı Yeşilçam sinemasında da kullanıldı. Şarkıyı hem ”Babamız Evleniyor” adlı filmde, gazino sahnesinde dans eden Ajda Pekkan söylüyordu, hem de aynı şarkıyı, Türker İnanoğlu’nun yönettiği Filiz Akın ile Ayhan Işık’ın rol aldığı “Kolejli Kızın Aşkı” filminde, Çolpan İlhan söylemişti.
Kaynaklar
- ↑ http://webarsiv.hurriyet.com.tr/2003/09/18/345247.asp
- ↑ http://arsiv.sabah.com.tr/2006/02/08/yaz02-10-127.html
- ↑ http://www.tersninja.com/sezen-cumhur-onal-%E2%80%9Ckendimi-uc-yasinda-kesfettim-ben%E2%80%9D/
- ↑ http://eski.bianet.org/2002/06/05/haber10579.htm
- ↑ http://www.thy.com/tr-tr/corporate/skylife/article.aspx?mkl=524
- ↑ http://www.1907.org/futbol/news.php?newsid=3201
- ↑ http://www.milliyet.com/2005/11/01/pazar/yazalt.html
- ↑ http://www.habervitrini.com/haber.asp?id=149965
- ↑ http://us.imdb.com/name/nm0960107/
- ↑ "Sezen Cumhur Önal" (Türkçe). sinematurk.com. http://www.sinematurk.com/kisi/4094/Sezen-Cumhur-%D6nal. Erişim tarihi: 4 Aralık 2011.
- ↑ "Sezen Cumhur Önal’dan Karizmatik Ses Tonu İçin Dersler" (Türkçe). televizyondizisi.com. 28 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140428142551/http://www.televizyondizisi.com:80/index.php/sezen-cumhur-onaldan-karizmatik-ses-tonu-icin-dersler/59805/10/. Erişim tarihi: 4 Aralık 2011.