Tanakroslar

Tanakroslar

Toplam nüfus
200[1]
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Diller
Tanakrosça, İngilizce
Din
Hıristiyanlık, Animizm / Şamanizm
İlgili etnik gruplar
Yukarı Tananalar, Aşağı Tananalar, Ahtnalar, Hanlar, Alaska Atabaskları

Tanakroslar ya da Tanakros Atabaskları (Tanakrosça Koxt’een «ahali, mahâl sakinleri, meskûn olanlar» ya da Dendeh Shuh {tekil} Dendeey Shuh Iin {çoğul} «Kızılderili»; İngilizce: Tanacross, Tanacross Athabascans, Tanacross Indians, Transitional Tanana, Copper River Kolchan), Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin İç Alaska coğrafi bölgesindeki Southeast Fairbanks Census Area sayım bölgesinin Tanana Nehri'nin orta yukarı kısımlarında taygada yaşayan, sığın avlayan avcı ve toplayıcı, yarı göçebe, anasoylu, önceleri animist ya da şamanist iken sonradan Hristiyan olan Alaska Atabasklarından Kızılderili halkı. Alaska Yerli Dil Merkezine göre 200 kişilik etnik nüfustan 50 kadarı anadillerini konuşabiliyor^[1]. Adları Tanana Crossing kelimesinden kaynaşma yoluyla türetilmiştir.

Diyalekt ve kabileler

Tanakroslar 2 kabile (regional band) olarak yapılanır ve bunlara paralel olarak da Tanakrosçanın 2 ayrı şivesi bulunur:

• Healy River-Joseph band — Batıda Aşağı Tananaların Delta-Goodpaster band kabilesiyle, kuzeyde Hanlarla, güneyde Ahtnalarla komşudur. Doğusunda Mansfeld-Kechumstuk band kabilesi yer alır. Bu kabileden Tanakroslar geçmişte Joseph, Healy Lake (Mendees Cheeg), George Lake, Sand Lake yörelerinde dağınık olarak yaşarlardı.
• Mansfeld-Kechumstuk band — Batıda Healy River-Joseph band kabilesiyle, kuzeyde Hanlarla, güneyde Ahtnalarla komşudur. Doğusunda Yukarı Tananaların Tetlin-Last Tetlin band kabilesi yer alır. Günümüzde Tanacross (Taats’altęy) ve Dot Lake'de (Kelt’aaddh Menn’) yaşayan bu kabileden Tanakroslar geçmişte Ketchumsuk (Saagéscheeg), Mosquito Fork, Lake Mansfield (Dihthâad), Mansfield Hill (Mesiin Tsiitsʼiig), Dot Lake, Robertson River, Tok River, Tanacross, Tok yörelerinde dağınık olarak yaşarlardı.
  • Dihthâad Xtʼeen Iin (Mansfield area people)
  • Yaadóg Xtʼeen Iin (Ketchumstuck people)

Komşuluk

Kuzeydoğuda Hanlarla, batıda Aşağı Tananalarla, güneyde Ahtnalarla, doğuda Yukarı Tananalaryla komşudurlar^[2].

Yerleşimleri

• Dot Lake
• Dot Lake Village
• Tanacross
• Healy Lake
• Tok

Şirketleşme

Rus Amerikası döneminde ABD'nin Ruslarla birlikte idare ettiği Alaska'yı 1867 yılında Rus İmparatorluğundan satın almasından bu yana 100 yıldır çözülemeyen yerlilerinin (Eskimo ve Kızılderililerin) toprak taleplerini çözmek üzere ABD Kongresinde 18 Aralık 1971 tarihinde başkan Richard Nixon tarafından imzalanarak yürülüğe giren ve ABD tarihinin en büyük toprak talebini karşılayan yasa olan Alaska Yerli Talepleri Çözümleme Yasası (ANCSA) gereği kurulan Alaska Yerli Bölge Şirketlerinden Doyon, Limited (DOYON) yerli bölge şirketine bağlı 3 köy şirketi Koyukonlara aittir. Köy şirketleri topraklarının yüzey hakkına sahiptir, fakat bölge şirketleri hem köy şirketlerinin hakkına hem de toprakların yeraltı hakkına sahiptir.

Yerli Köy Şirketi	Yerleşim
Dot Lake Native Corporation	Dot Lake
Mendas Cha-ag Native Corporation	Healy Lake
Tanacross Inc.	Tanacross

Tanana Chiefs Conference adlı kâr amacı gütmeyen konsorsiyumda temsil edilen Yukarı Tanana regional bandları:

• Dot Lake Village Council, Dot Lake, Mansfeld-Kechumstuk band
• Healy Lake Traditional Council, Healy Lake, Healy River-Joseph band
• Tanacross IRA Council, Tanacross, Mansfeld-Kechumstuk band
• Tok Native Association, Tok, Mansfeld-Kechumstuk band

Kaynakça

1. Alaska Native Language Center : Alaska Native Languages / Population and Speaker Statistics
2. The Map of Indigeneous Peoples and Languages of Alaska