Black metal
| Black metal | |
|---|---|
| Müzikal kökenleri |
Thrash metal Speed metal Hardcore punk |
| Kültürel kökenleri | Norveç, İsveç, Danimarka, İngiltere 1980'lerin başı |
| Önemli çalgılar | Brutal vokal − Elektro gitar − Bass − Bateri |
| Popülerlik | Norveç, İsveç, Danimarka ve Finlandiya; bunlar dışındaki ülkelerde popüler değil |
| Alt tarzlar | |
| Viking metal - Senfonik black metal | |
| Karışım tarzları | |
| Blackened death metal - Blackened crust - Gotik black metal | |
| Bölgesel tarzlar | |
| İskandinavya, Avrupa, Asya, Güney Amerika | |
Black metal 1980'lerde ayrı bir tür olarak gelişmeye başlamış heavy metal'in ekstrem alttürü. Black metal'e öncülük eden gruplar türe ismini veren Black Metal adlı albümü çıkaran Venom'un yanı sıra Bathory, Celtic Frost ve Hellhammer'dır. Black metal'in günümüzdeki müzikal özelliklerini ve duruşunu belirleyen gruplar ise Beherit, Mayhem, Emperor, Darkthrone, Burzum, Satyricon ve Immortal gibi türün ilk örneği olan black metal gruplarıdır.
Müzikal özellikleri
Standart müzik elementleri elektro gitar, bas gitar, davul ve scream vokaldir. Melodik black metal gruplarında klavye de kullanılır. Minimalist bir müzik türüdür. Kendi içinde özgünlük amacı gütmez. Temel amaç agresif ve karanlık bir atmosfer yaratmak, kötücül bir simge sunmaktır. Gitarlar genellikle standart akorddadır. Gitar çalınırken alternate veya tremolo vuruşları kullanılır. Sık kullanılan gamlar majör ve minör armoniktir. Davullar blast beat ile tekdüze olarak çalınır. Vokal olarak, scream vocal olarak adlandırlan, gırtlaktan çıkartılan,yüksek perdelerden çığlıklar kullanılır. Albümler, kirli ses kaydı denilen, düşük kalitelide kaydedilir. Bu, türün amaçladığı atmosferi sağlamak için bir yoldur. Ama zamanla bu kayıt türünden vazgeçilmiştir. Bütün dinlere ve geleneklere karşı bir karşı çıkış, nefret ve sövgü söz konusudur (Black metalin ortaya çıktığı ülkelerdeki dinden dolayı küfür konusu din Hıristiyanlıktır) Geleneksel kötülük ve şeytan simgesi övülür. Soğuk, karanlık, orman gibi kuzey Avrupa doğasına ait özelliker, kullanılan diğer şarkı sözü kavramlarıdır. Savaşın ve insanlara/insanlığa karşı nefretin de övülerek bahsi geçirilmesine sıkça rastlanır. Black metal müzisyenleri, albüm dönemi fotoğraf çekimlerinde ve konserler sırasında yüzlerinin tamamına veya büyük bir kısmına siyah ve beyaz renklerden oluşan makyajlar yaparlar. Bu makyajlar müzisyenin bir cesede benzemesini sağlamak için yapılır ve adı corpse painttir. Black metal müzisyenleri kendi adlarını kullanmazlar, bunun yerine bir rumuz kullanırlar.
Black metalin tarihsel gelişimi
Proto-black metal
1980li yılların başındaki proto-black metal grupları, yaptıkları tür [black metal] olarak adlandırılmaktan biraz uzak olsa da, black metalin ayrı bir tür olarak ortaya çıkmasına öncülük etmiş gruplardır. Proto-black, thrash metalden farklı bir türün doğacağının sinyallerini veren, thrash metal ve black metal arasında bir ara geçiş biçimidir. İlk proto-black grubu Venom’dur. Venom’un yaptığı müzikle şu anki black metal arasındaki temel benzerlikler; rahatsız edici vokaller ile hızlı ve agresif müziktir. Venom’un 1982 çıkışlı Black Metal adlı albümü türe ismini veren albümdür. İsveçli Quorthon (Thomas Forsberg)’un tek kişilik hareketi Bathory, Venom’un müziğini hızlandırıp daha sert bir vokal kullanıp karanlık bir atmosfer kullanarak black metalin hemen hemen ayrı bir tür olarak ortaya çıkmasını sağlamıştır. Diğer proto-black grupları; Hellhammer, Celtic Frost ve Mercyful Fate’dir. Sonraki black metal müzisyenlerince taklit edilecek olan corpse painti ilk kez Mercyful Fate’in vokalisti ve beyni King Diamond kullanmıştır.
Black metal'in ikinci akımı
Black metal şu anki şeklini, 1990lı yıllarda İskandinav ülkelerinden (özellikle Norveç) gruplar sayesinde almıştır. Yaklaşık olarak aynı zamanlarda ortaya çıkan bu ilk black metal grupları Mayhem, Burzum, Emperor, Marduk, Dissection, Darkthrone, Immortal ve Gorgoroth’tur. Bu gruplardan Mayhem kurulduktan kısa bir süre sonra grup üyelerini kaybetti (Dead intihar etmiş, Øystein Aarseth ise Burzum’dan Varg Vikernes tarafından öldürülmüştür). Burzum, Varg Vikernes tarafından kurulan tek kişilik bir müzik hareketidir. Black metalin daha az agresiflik taşıyan ve hüzne daha çok yönelen bir şeklini yapmıştır. Bu tür şu anda pagan black metal olarak bilinir. Marduk, 1996 çıkışlı Heaven Shall Burn… When We Are Gathered albümüyle birlikte daha da agresif ve duygudan uzak bir tarz olan, black metalin en sert şekli norsecore yapmaya başladı. Dissection zamanının en melodik black metal gruplarındandır. Grubun beyni Jon Nödtvedt, 2006 yılında intihar etti ve grup dağıldı. Emperor’un sadece ilk iki standart albümleri black metal türü içinde değerlendirilebilir. Müzikleri gittikçe daha çok progresifleşmiştir. Son albümleri, scream vokale benzeyen vokal dışında hiçbir black metal özelliği taşımaz. Black metalin bu ilk oluşumu sırasında Deathlike Silence Productions adlı müzik şirketi, türün önemli bir destekleyicisi oldu.
Şu anda black metal
Black metal, 1990lardan itibaren kendine ait bir dinleyici kitlesi oluşturdu. İlk black metal gruplarından itibaren birçok black metal grubu kuruldu. Bunların büyük bir kısmının demo albümler kaydetmek dışında etkinlikleri olmaması ve her müzisyenin birkaç yan gruba daha dâhil olduğu gerçekleri göz önüne alınsa bile, bu sayının çokluğu, black metalin aslında bilindiğinden daha popüler olduğunun bir göstergesidir. Günümüzde, dinlere ve geleneklere ve popüler kültüre başkaldırı, black metalin en temel özellikleri geçerliliğini sürdürüyor. Müziğinde teknik de kullanan 1349, folk müzikten öğeler taşıyan Burzum, black metal öğelerini çok karmaşık bir şekilde yeniden sunan Emperor bu gruplara örneklerdir. Türkiye'de birkaç melodik ve pure black metal grubu isimlerini duyurmayı ve albüm kaydı yapmayı başarmıştır. Başlıca gruplar; Ehrimen, Witchtrap, Pagan, Infected, Ebonsight, Sarcophagus, Secropiagor, Episode 13, Sagaris yurtiçinde ve yurtdışında birçok festivalde yer almıştır ve konser vermiştir.
Müzik dışında bir hareket olarak black metal
Black metal, müziği ve şarkı sözleri dışında, camiasında yaşanan olaylar da dikkat çekmiş ve popüler kültür tarafından yoğun tepki toplamıştır. 1990lı yılların başında black metalin öncü gruplarından bazı üyeler kilise kundaklama olaylarından sorumlu tutulmuşlardır. Kundaklama amacında en başarılı girişim Norveç’teki Fantoft Kilisesi yangınıdır. Bu yangın sonunda kilise tamamen kullanılmaz hale geldi. Burzum’dan Varg Vikernes olaydan sorumlu olarak gözaltına alınsa da, delil yetersizliğinden dolayı serbest bırakıldı. Burzum’un albümü Aske’de Fantoft Kilisesi’nin harap olduktan sonra çekilmiş resmi albüm kapağı olarak kullanılmıştır. Varg Vikernes, bu resmi kendisinin çekmediğini iddia eder. Kilise kundaklama, şu anki black metalcilerce gerekliliği ve doğruluğu tartışılan bir konudur. Gorgoroth’dan Gaahl kendisiyle yapılan bir röportajda kilise kundaklama olaylarını desteklediğini söylemiş ve “daha fazla olmalı ve daha fazla olacak” demiştir. Mayhem grubundan Nerobutcher ise bu kundakalama olaylarını “saçma” olarak tanımlamıştır. Black metal camiasında intihar ve cinayet olayları sık yaşanır. Mayhem grubunun vokali Dead (dead ingilizce “ölü” anlamına gelir, bu kendisinin seçtiği bir rumuzdur), 1991 yılında alnına av tüfeğiyle ateş ederek intihar etti. Ölmeden önce “tüm bu kanları mazur görün” sözleriyle başlayan bir intihar notu bıraktı. Arkadaşları tarafından hep depresif biri olarak anlatılan Dead, intihar notunda yaşadığı hayatın bir rüya olduğunu, ve yakında bundan uyanacağını yazmıştır. Euronymous'un, Dead’in ölüsünü çektiği fotoğrafı Mayhem’in Dawn of the Black Hearts’ albümünde kapak olarak kullanıldı. Yine Mayhem grubunun başka bir üyesi Euronymous (rumuzunun anlamı “kafatası”, gerçek adı Qystein Aarseth’tir) Burzum grubundan Varg Vikernes tarafından 1993 yılında öldürüldü. Vikernes 21 yıl hapse mahkûm edildi. Vikernes müzik çalışmalarına hapishanede de devam ediyor, yalnız, 1997 ve 1999’da çıkardığı iki albüm black metal değil, ambient-electronic türdedir. 1992 yılında ise Emperor grubundan Faust başka bir cinayete karıştı. Kurban bu kez black metal camiası dışındaydı. Faust Lillehammer’daki Olimpik parkı dolaşırken homoseksüel bir adam, Rhys Adamec, Faust’a yaklaşarak birlikte yakındaki ormana gitmeyi önerdi. Faust öneriyi kabul etti ve ormana girdiklerinde Adamec’i öldürdü. Olay, polis Qystein Aarseth cinayeti soruşturmasını yürütürken ortaya çıktı. Dissection’ın beyni Jon Nödtveidt ise 1997 yılında Cezayir asıllı bir eşcinseli öldürmek suçundan hapse girmiş, 2004 yılında cezasını tamamlamıştır. Fakat çıktıktan 2 yıl sonra 2006 yılında Stockholm'deki apartman dairesinde intihar etmiştir.
Black metal'in alt ve melez türleri
Atmospheric black metal
Pagan black metal olarak da bilinir. Black metalin yavaşlamış ve agresifliğini büyük oranda kaybetmiş türüdür. Hüzünlü bir havası vardır. Kullanılan melodiler, grubun bulunduğu kültürün folk müziğini yansıtır. Davullar tipik black metal özelliği olan blast beati yapmaz, oldukça yavaş çalınır, tempo düşüktür. Yine scream vokaller agresifliğini yitirir, acı çeken bir insanın feryatlarına benzer. Türün ilk grubu Burzum, önemli takipçileri ise Drudkh, Summoning, Negură Bunget'dir.
Blackened death metal
Black metalin death metal ile melez türüdür. Hem death metaldeki teknik gitar riflerine hem de black metalin basit/minimalist gitar çalımına rastlanır. Death metal karakteristikleri daha ağır basar. Vokalin perdesi black metaldekine benzerken vokalin kullanım şekli death metaldeki gibidir (black metalde vokal süreklidir, death metalde ise gitar riflerine bağlı olarak kesik kesik ilerler). Davul, genellikle black metalin minimalist ve kendini tekrar eden şeklinden uzaktır. Blast beat sıkça kullanılsa da, parçalar boyunca kendini tekrar etmez, black metaldeki blast beate teknik öğeler eklenmiştir. Bu melez türün en tipik örneğine, Behemoth'un Satanica albümünde rastlanır. Zira bu albüm, önceleri black metal yapan grubun death metale geçerken çıkarıdığı bir ara geçiş albümüdür. Belphegor, Sarcophagus, Zyklon dikkate değer blackened death metal grublarıdır.
Depresif black metal
Depresif black Metal, depresif eğilimleri işleyen ve şarkı sözleri intihar temalı bir müzik türüdür. Umutsuzluk, sıkıntı, üzüntü gibi olumsuz ruhsal sorunları ele alır. Müzik yine agresif ve serttir. Silencer, Hypothermia, Trist ve Forgotten Tomb türün öncü gruplarından birkaçıdır.
Melodik black metal
Melodik black metal, bir alt tür olmaktan çok melodiyi öne çıkaran black metal gruplarının müziklerini tanımlayan genel bir kavramdır. Senfonik black metal grupları bu tanımın içinde yer alır. Dikkate değer temsilcileri Emperor, Dimmu Borgir ve Old Man’s Child’dır.
Norsecore
Black metalin agresif özelliğinin ileriye taşınmış şeklidir. Vokaller daha yırtıcıdır. Aynı vuruşa sahip notalardan oluşan ince perdelerden çalınan gitarlar, tremolo ile çalınan alt gitarın önündedir. Albümlerin mikslenme biçimleri de parçaların daha sert ve rahatsız verici olmasını amaçlar. Doğa konusu bu türde işlenmez. Savaş, kan, şeytan, kötülük, nefret temel şarkı sözleridir. Türün en önemli temsilcisi Marduk’tur. Marduk, Heaven Shall Burn… When We Are Gathered albümüyle birlikte müziğini sertleştirerek bu alt türü ortaya çıkarmış, Panzer Division Marduk ile de black metal camiasındaki saygınlığını arttırmıştır. Diğer önemli gruplar Dark Funeral ve 1349’dur.
True black metal
(“pure” veya “raw” veya “saf” black metal) Black metalin en işlenmemiş, gerçek, minimalist ve teknikten uzak şeklini tanımlar. Kullanılan öğeler üzerinde hemen hemen hiç oynanmadığından, türe aşina olmayan kulaklar dışında parçalar birbirinden ayrılamaz. Saf black metal, müziğe bu türü yaparak başlayan grupların çoğunun başka türlere kaymasıyla ünlüdür. Darkthrone, Gorgoroth , Malfeitor,Taake,Morbosidad tür için örneklerdir.
Senfonik black metal
Senfonik black metal, türün melodik şeklidir. Tipik enstrümanlara orkestra eklenmiştir. Türün diğer karakteristikleri aynıdır. Senfonik black metalde tremolo ile çalınan gitarlar ve blast beat davul, klavye için bir zemindir. Vokallerde melodiye uyum yoktur, yine gitar akorlarının değişme noktaları esas alınır ve vokal bu boğumlarda daha alçak veya daha yüksek perdelere çekilir. Emperor türün en saygın[1][2][3] gruplarından biridir. Türün diğer önemli temsilcisi Dimmu Borgir'dir. Senfonik black metal en yaygın black metal türüdür.
Diğer black metal akımları
Unblack metal, black metalin biraz daha yumuşatılmış ve melodiyi daha öne alan şeklidir. En önemli özelliği, black metalin dinlere karşı olan tutumunu göstermemesi ve bazı grupların Hristiyanlık inancını destekleyen sözler yazmasıdır.. Bu yönüyle Christian metal olarak da anılır. İlk unblack grubu Horde’dur. Türün diğer önemli temsilcileri Immortal Souls ve Crimson Moonlight'tır. Tür yayılma ve dinlenme alanında fazla başarı elde edememiştir.
Nationalist Socialist Black Metal (kısaca NSBM) müzikal özellikler bakımından ayrı bir tür olmasa da, ideolojisi açısından diğerlerinden ayrılır. Savunduğu görüş ırkçı bir kimliktedir ve bu hareketin grupları kendilerini Nazi olarak tanımlarlar. Irkçı şarkı sözlerinin yanı sıra eski Avrupa paganizmine göndermeler de mevcuttur.