X. Christian

X. Christian
Danimarka Kralı
Hüküm süresi 14 Mayıs 1912 - 20 Nisan 1947
Önce gelen VIII. Frederik
Sonra gelen IX. Frederik
Eş(leri) Mecklenburg-Schwerin'li Alexandrine
Babası VIII. Frederik
Annesi İsveçli Louise
Doğum 26 Eylül 1870
Charlottenlund
Ölüm 20 Nisan 1947 (76 yaşında)
Amalienborg Sarayı
Defin Roskilde Katedrali
Dini Lutheranizm

X. Christian (d. 26 Eylül 1870, Charlottenlund - ö. 20 Nisan 1947, Kopenhag, Danimarka), 1912-47 arasında Danimarka kralı. II. Dünya Savaşı sırasında, ülkede Alman işgaline karşı verilen mücadelenin simgesi olmuş, bu rolüyle modern zamanların en popüler Danimarka hükümdarlarından biri haline gelmiştir.

Danimarka veliahtı VIII. Frederik ile İsveç ve Norveç kraliçesi Louise'nin oğluydu. 1898'de kraliyet muhafız alayının başına geçti ve Mecklenburg-Schwerin hanedanından Alexandrine ile evlendi. 1906'da babasının tahta çıkması üzerine veliaht oldu. 1911'de Danimarka'ya ait Batı Hint Adaları'nın ABD'ye satılmasına karşı yürütülen muhalefetin başını çekti. Ertesi yıl babasının ölümü üzerine tahta çıktı.

Aralık 1914'te Malmö'de, I. Dünya Savaşı sırasında İskandinav krallarının yaptığı bir dizi toplantının ilkine katıldı. Haziran 1915'te erkeklerle kadınlara eşit oy hakkı tanıyan ve iki meclisli bir parlamento oluşturulmasını öngören yeni anayasayı imzaladı. 1918'de de İzlanda'yı bağımsız bir krallık yapan federal yasayı onayladı. Temmuz 1920'de Versailles Antlaşması ile (1919) Almanlar tarafından Danimarka'ya bırakılan Schleswig-Holstein'ın bir bölümü olan Kuzey Schleswig'de sıcak bir biçimde karşılandı.

II. Dünya Savaşı sırasında, 1940'ta Almanlar Danimarka'yı işgal etti. Kendini tutuklu sayarak direnmeyi yeğleyen X. Christian, işgalden sonra sık sık at sırtında Kopenhag sokaklarında dolaşarak ulusal egemenlik hakkından vazgeçmediğini gösterdi. Eylül 1942'de Nazilerin Yahudi karşıtı bir yasa çıkartılması isteğini geri çevirdi, ama Mayıs 1943'te Danimarkalıların Alman savaş gereci fabrikalarında ve demiryollarında düzenledikleri sabotajları kınamak zorunda kaldı. Almanlar ile Danimarkalı direnişçiler arasındaki çatışmaların başlamasından sonra Ağustos 1943'te işgal kuvvetlerine karşı yaptığı konuşması savaş bitene değin sarayında göz hapsinde tutulmasına yol açtı.

Almanya'nın teslim olmasından hemen sonra demokratik rejimi yeniden kurmak amacıyla 9 Mayıs 1945'te parlamentoyu açtı. 1947 yılında, Kopenhag'daki Amalienborg Sarayı'nda öldü. Ölümü üzerine Kopenhag yakınlarında ki Roskilde Katedrali'nde, Danimarka kraliyet ailesinin diğer üyelerinin yanında defnedildi. Ölümünden sonra yerine IX. Frederik adıyla büyük oğlu geçti.

Kaynaklar

Resmî unvanlar
Önce gelen:
VIII. Frederik
Danimarka Kralı
14 Mayıs 1912 - 20 Nisan 1947
Sonra gelen:
IX. Frederik
This article is issued from Vikipedi - version of the 6/4/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.