Yenişehir, Bursa

Yenişehir
—  İlçe  —
Turkiye'de bulunduğu yer
Ülke Türkiye
İl Bursa
Coğrafi bölge Marmara Bölgesi
Yönetim
 - Kaymakam Abdullah Çiftçi
 - Belediye başkanı Süleyman Çelik (AK Parti)
Yüzölçümü [1]
 - Toplam 224 km2 (86,5 mi2)
Rakım [1] 235 m (771 ft)
Nüfus (2015)[2]
 - Toplam 52,591
 - Kır -
 - Şehir 52,591
Zaman dilimi UDAZD (+3)
Posta kodu 16900
İl alan kodu 224
İl plaka kodu 16
İnternet sitesi: http://www.bursa-yenisehir.bel.tr
http://yenisehir.gov.tr

Yenişehir, Bursa ilinin bir ilçesidir. Bursa'nın doğusunda ve Bursa şehir merkezine uzaklığı 52 km'dir. Bursa'nın uluslararası havaalanı Yenişehir sınırları içindedir. Bu yüzden Havaalanı 'Yenişehir Havaalanı' olarak anılmaktadır.

İlçe ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanmakla birlikte 2004 yılında Yenişehir Belediyesi tarafından kurulan YOSAB (Yenişehir Organize Sanayi Bölgesi) ile sanayileşme canlanmaya başlamıştır. Özellikle tarımsal ürün ihracatında Bursa'nın ilk sırada gelen ilçesidir. Domates ve biber yetiştiriciliği Dünyaca ünlüdür.

Bölgede ılıman Marmara iklimi görülür.

İnegöl ve İznik'e yakın bir mesafede bulunmaktadır. Yenişehir halkının bir kısmı çalışmak için Bursa ve İnegöl 'e gitmektedir. Yenişehir; Batı'da Kestel, Güney'de İnegöl, Kuzey'de İznik, Kuzeybatı'da Orhangazi ve Doğu'da Bilecik ile komşudur. İlçe'nin toplam nüfusu 52.200 civarındadır.

Tarihçe

Osmanlıların Beylik döneminde çadır hayatından ilk defa kalıcı evler yapılarak kurulan Yenişehir, sulak alanı ve geniş ovası dolayısıyla Osmanlı Ordusu'nun Anadolu ve Ortadoğu seferlerinde kullandığı bir üs olmuştur. Osman Gazi tarafından kurulan şehirde ilk defa adına hutbe okunmuş, sikke basılmış, vergi alınmış, düzenli ordu kurulmaya başlanılmış ve ilk kanun (ferman) burada buyrulmuştur. Ardından kısa bir süre için (29 yıl) başkent olmuştur ve Bursa'nın alınmasıyla bu görevi devretmiştir. Bursa ilinin gelişmekte olan ilçelerinin başında gelmektedir.

Yenişehir'in bilinen tarihi 14. yüzyıl başlarına kadar uzanır. O dönemde Bilecik'in merkez olduğu Ertuğrul sancağına bağlanmış ve bu konumunu 1926'ya kadar sürdürmüştür. 1926-1930 arasında İznik, buraya bağlı bucak merkeziydi.

Osmanlının beylikten devlet haline geçtiği yıllarda Köprühisar ve Yarhisar’ın zapt edilmesinden sonra Yenişehir ovasına da topraklarına katan Osman Bey bu bölgeyi gazilerine kılıç hakkı olarak yurt edinmeleri için vermiştir. Yenişehir ilk defa o zaman iskâna açıldığı için bu isim ile bilinir olmuştur. İsmail Hakkı Uzunçarşılı’nın Osmanlı Tarihi adlı kitabında da “Ovada bir Türk şehri kurulmuş ve harp sahasına yakın olması dolayısıyla karargâh yapılmıştır” ifadesine yer verilmiştir.

Bu bilgiler ışığında Yenişehir'in bir Türk şehri olarak kurulduğu ve ikamete açıldığı anlaşılmaktadır. 680 yıllık bir Türk şehri olan Yenişehir 27 Ekim 1920 ile 6 Eylül 1922 tarihleri arasında Yunan işgaline uğramış, 6 Eylül 1922 tarihin de işgalden kurtarılmıştır. Köylerin kuruluşu ise daha eskiye dayanmaktadır, örneğin Yarhisar mahallesinin Bizans döneminde Tekfur Kışlası olduğu bilinmektedir. Aynı şekilde Akbıyık ve Süleymaniye köylerinde Bizans döneminden kalma tarihi kalıntılara (kale) rastlanmıştır. Osmanlılar şehirde birçok tarihi eser inşa etmişlerdir. Günümüze kadar gelen eserlerden ilçe merkezinde ki 17 camiden 10 tanesi Osmanlı dönemine aittir. Yine köylerde de yapılan camilerin ve hamamların bir kısmı Osmanlı döneminde yapılmıştır. İlçedeki diğer tarihi eserler Babasultan Zaviyesi, Sinanpaşa Camii ve Kervansarayı, Çiftehamamlar, Süleymanpaşa Camii ve Türbesi, Saray Hamamı, Şemaki Evi.

Yenişehir tarihi anlatılırken Osmanlı İmparatorluğunun kurucusu Osman Bey'in çocukluğunun Yarhisar mahallesinde geçtiği, Koyunhisar ovasında Bizanslılara karşı büyük zaferler kazandığı, Osmanlıların batıya doğru ilerlemelerini kolaylaştırmıştır. Yapılan bu savaşlarda Osman Bey'in kardeşi Aydoğdu Bey şehit düşmüştür, mezarı halen Koyunhisar Mahalleninde bulunmaktadır.

Nüfus

Yıl Toplam Şehir Kır
1965[3] 44.408 11.352 33.056
1970[4] 46.284 14.522 31.762
1975[5] 46.374 15.188 31.186
1980[6] 48.521 16.999 31.522
1985[7] 50.111 18.814 31.297
1990[8] 52.717 21.210 31.507
2000[9] 54.835 26.068 28.767
2007[10] 51.227 28.454 22.773
2008[11] 51.687 29.128 22.559
2009[12] 51.420 29.275 22.145
2010[13] 51.514 30.194 21.320
2011[14] 52.079 31.203 20.876
2012[15] 51.837 31.643 20.194
2013[16] 52.132 52.132 veri yok
2014[17] 52.215 52.215 veri yok
2015[18] 52.591 52.591 veri yok

Kültür ve turizm

Bursa'nın 52 km doğusunda yer alan ve Osman Gazi döneminde Osmanlı topraklarına katılan ilçe, Osman Gazi tarafından gazilerine kılıç hakkı adıyla yurtluk olarak verilmiştir. İskana açılan yerde kurulan kent Yenişehir adını almıştır.

Osmanlı döneminden kalan zengin tarihi eserlere sahiptir. Yenişehir'de Osman Gazi' nin yaptırdığı saraydan arda kalan Saray Hamamı, I. Murad döneminden kalma Postinpuş Baba Zaviyesi. 14. yüzyılda inşa edilen Voyvoda Cami (Çınarlı Cami), 16. yüzyılda yapılmış olan Koca Sinan Paşa Külliyesi, Bali Bey Cami. Orhan Bey tarafından yaptırılan Ulu Cami, Süleyman Paşa Külliyesi, 1645'de Yenişehirli Hüseyin Paşanın yaptırdığı Çifte Hamam, Yarhisar Köyü Orhan Cami ve Saat Kulesi görülmeye değer tarihi yapılardır. Ayrıca Yenişehir'e bağlı Barcın Mahalleninde tarihi höyükler bulunmaktadır.

Ekonomik yapı

İlçenin ana gelir kaynağı tarımdır. Toplam nüfusun %78,7 si tarım ile geçinmektedir. Tüm köyler tarımsal üretim ile geçimini sağlamakta olup bunun yanında ilçe merkezi nüfusunun da 10.789 kişisi tarımsal üretim ile geçimini sağlamaktadır. Arazisinin yaklaşık % 65'inde tarım yapılabilen ilçede sanayileşme de gelişme göstermeye başlamıştır. Özellikle 2004 yılında tüzel kişiliğini kazanan ve toplam 173,5 ha alanı olan Organize Sanayi Bölgesi’nde Türkiye Şişe Cam Fabrikaları A.Ş. tarafından, Anadolu Cam Yenişehir A.Ş. ve Trakya Cam Yenişehir A.Ş. olarak cam ambalaj ve düz cam alanında faaliyet gösteren iki fabrika kurulmuştur. Her iki fabrikada çalışan toplam işçi sayısı 1.064'tür.

Ayrıca ilçede 2 adet sıvı yağ fabrikası, 3 adet un fabrikası, 1 adet süt ürünleri fabrikası, 3 adet süt ürünleri imalathanesi,1 adet oto yedek parça, kalıp üretimi fabrikası faaliyet göstermekte olup bu tesislerde toplam 343 kişi istihdam edilmektedir.[19]

Yenişehir Şemaki Evi Müzesi

İran'ın Şemah kasabasından Anadolu'ya gelerek Yenişehir'e yerleşen Şemaki ailesi tarafından tahminen 18.yüzyılda yapılmıştır. İki katlı evin zemin katında taşlık, sağında mutfak ve kiler, solunda iki kışlık oda bulunmaktadır.

Mutfak duvarına bitişik ahşap merdivenlerle üst kata çıkılır. Bahçeye bakan ön cephe revak şeklinde kemerli bölümlerle dışa açılmaktadır. Solda eyvanlı sofaya açılan bir başoda, sağda biri büyük, diğeri küçük iki oda bulunmaktadır. Evi süsleyen nebati motifli ve manzara dekorlu kalem işleri 19. yüzyıla aittir.

Bahçede bulunduğu söylenen hamam kısmı bugün yoktur.

Yenişehir Şemaki Evi Müzesi Pazartesi dışında her gün mesai saatlerinde ziyarete açıktır.

İlçenin ana gelir kaynağı tarımdır. Toplam nüfusun %78,7 si tarım ile geçinmektedir. Tüm köylerimiz tarımsal üretim ile geçimini sağlamakta olup bunun yanında ilçe merkezi nüfusunun da 10.789 kişisi tarımsal üretim ile geçimini sağlamaktadır.

Ulaşım

Karayolu ulaşımı

Yenişehir, kuzeyindeki İznik ilçesinden 25 km, güneyindeki İnegöl ilçesinden 27 km, doğusundaki Bilecik ilinden 45 km ve batısındaki Bursa ilinden 52 km uzaklıktadır. Her dört şehirden de Yenişehir'e tarifeli otobüs seferleri yapılmaktadır.

Havayolu ulaşımı

Bursa Yenişehir Havalimanı'nda sivil havacılık tarifeli uçak seferleri ve kargo taşımacılığı yapılabilmektedir.

Medya

Bir dönem Yenişehir TV (Yörem TV) görsel medya hizmeti verilmiştir. Ayrıca yerel bazda yayın yapan Radyo Sırdaş adında FM bandında yayın yapan bir radyo yayın evi de bulunmaktaydı. Günümüzde ilçede aktif bir radyo ve televizyon kanalı bulunmamaktadır. Ulusal ve bölgesel haber ajanslarının, medya kuruluşlarının temsilcilikleri ilçede bulunmaktadır.

Yerel gazeteler

Sivil toplum kuruluşları

İlçede faaliyet gösteren bazı sivil toplum kuruluşları şunlardır:

Kaynakça

  1. 1 2 http://bursa.yerelnet.org.tr/il_ilce_koordinat.php?iladi=BURSA
  2. ↑ "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFCcWdf6. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  3. ↑ "1965 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BspZz9OX. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  4. ↑ "1970 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtmxxBVB. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  5. ↑ "1975 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtpJXJjB. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  6. ↑ "1980 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtuOhMin. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  7. ↑ "1985 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtwLmRKM. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  8. ↑ "1990 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bty2gvnh. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  9. ↑ "2000 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu02F4mP. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  10. ↑ "2007 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu1lmEgS. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  11. ↑ "2008 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu3YxGph. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  12. ↑ "2009 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuCle0eR. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  13. ↑ "2010 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuEps2Yg. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  14. ↑ "2011 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuGQVKiu. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  15. ↑ "2012 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6EZxSUgKZ. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
  16. ↑ "2013 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6NPUfoaua. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
  17. ↑ "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFCcWdf6. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  18. ↑ "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
  19. ↑ http://www.yenisehir.gov.tr/sayfa.asp?ContentID=Icerik&id=ekonomik_yapi_sanayi

Dış bağlantılar

Yenişehir mahalleleri
Bursa'nın ilçeleri
This article is issued from Vikipedi - version of the 11/21/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.