Yukarıörenbaşı, Gerede
Yukarıörenbaşı, Bolu ilinin Gerede ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Gerede ve çevresi, Müslüman Türklerin eline geçtikten sonra bugünkü yerinde bir uç beyliği şeklinde yeniden kurularak Oğuz Türkleri ile iskan edilmiştir.(1197)Günümüzde Oğuz-Türkmen Kayı boyundan adını alan Kayı ön adlı köyler hala varlıklarını devam ettirmektedirler. Yukarıörenbaşı bu Türkmen köylerinden biridir. Köyün büyüklerinden anlatıldığını göre köy iki Oğuz ailesinin, köyün üstünde bulunan ve Alaman olarak adlandırılan suyun yakınında oturmaya karar vermesiyle kurulmuştur.
Yukarıörenbaşı köyü dört mahalleden oluşmaktadır. Bunlar; Avcılar, Kıbrıslar, Demirciler ve Örenbaşıdır.
Coğrafya
Bolu iline 90 km, Gerede ilçesine 36 km uzaklıktadır. Yukarıörenbaşı köyünün; Kuzeyin de Macarlar köyü, Güneyin de köyün yaylası olan Abada Yaylası ve ormanlık alan, Doğusun da Aşağıörenbaşı köyü, Batısın da ise, Kayı köyü yer almaktadır.
Köyden şehre göç edenler ağırlıklı olarak Ankara, Bolu, Kocaeli, İstanbul gibi illere göç etmişlerdir. Bu illere göç edenler birbirleriyle olan irtibatlarını köy derneği altında devam ettirmektedirler.
Kültür
Osmanlıdan günümüze yemek kültürü aynı şekilde devam etmektedir. Yayla ve köy kültürü hakimdir, göçer ve yerleşik yemekleri vardır. Yayla göçer kültüründe hayvansal ürünler, yerleşik kültürde tarımsal ürünler hakimdir. Başlıca yemekleri, tarhana çorbası, katık yoğurt çorbası, kedi batmaz, bulgur pilavı, sütlü pirinç çorbası, bazlama, gözleme, katmerli yapılır. Günlük olarak ev somun ekmeği yenir. Ahlat Hoşafı, Erik Hoşafı, Elma Hoşafı, Armut Hoşafı çeşitli tatlı içecekleri vardır. Torba yoğurdundan yapılan ve tavada kızartılan keş ise yörede en çok sevilen yiyeceklerin başında gelir. Ocak başında sac üzerinde yapılan kabaklı gözlemesi de meşhurdur.
Elma, Armut, Fındık, Ceviz, Kuşburnu, Bağca ve yöre de çok sevilen ahlat ağacı yetişmektedir. Hatta bu konuda Ankara semt pazarlarında Geredeliler için: ''Geredeliler ahlata bir taş atar, taşında peşinden koşarlar'' denir.
Yaz aylarında yaylacılık çok meşhurdur. Herkes eşyalarını, hayvanlarını toplayıp yaylaya göç eder. Köy de kaz, tavuk, inek, koyun, keçi, manda gibi hayvanlar yetiştirilmektedir. Özellikle yazın yaylaya çıkarılan hayvanlar rakımı yüksek ve bol otlaklarda özgürce dolaşmaktadır. Yine rakımın yüksekliği sebebiyle her türlü çiçek yetişmekte olduğundan üretilen balın kalitesi de oldukça iyidir. Ormanlık alanda her çeşit mantar bulunmaktadır. Mantarlar toplanıp ihtiyaç kadar olanı ayrıldıktan sonra, gurbetteki akrabalara veya semt pazarına satılmaya götürülür.
Dini Bayramlarda gurbette yaşayanlar köyüne gelerek, büyüklerini, akrabalarını ziyaret ederler. Kim olduğunuz önemli değil. Eğer bir eve misafir olarak geldiyseniz. O evden yemek yemeden, çay içmeden çıkamazsınız.
Gurbette herhangi bir ölüm meydana geldiğinde bu durum, ulaşılabilen herkese bildirilir. Acı haberi duyan herkes de bu tür durumlarda bir araya gelip cenaze törenine katılır. Cenazelere hürmet üst düzeydedir ve mevta yoğun bir katılımla ebediyete uğurlanır. Köy derneği köye il dışından gelenler için cenaze yakınları adına yemek çıkararak kimseyi mağdur etmez. Yardımlaşma ve dayanışma üst düzeydedir.
İklim
Köyün iklimi, Karadeniz iklimi etki alanı içerisindedir.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2007 | |
| 2000 | 229 |
| 1997 | 165 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. 2000'li yıllara kadar yoğun bir şekilde yaylacılık faaliyetleri devam etmekteydi. Günümüzde yaylaya gezi ve piknik amaçlı çıkılmaktadır.
Altyapı bilgileri
Köyde, ilköğretim okulu yoktur fakat taşımalı eğitimden yararlanılmaktadır. Köyün içme suyu şebekesi vardır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi ve PTT acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.
Muhtarlık
Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır.
Geçmişten günümüze köy muhtarları:
- Server YILDIRIM
- Halit NAZLI
- Süleyman YILDIRIM
- Yunis COŞAR