Çakıl taşı

Karadeniz kıyısındaki Yalıköy'den çakıllı plaj görüntüsü

Çakıl taşı ya da çakıl deniz kıyılarında ve derelerde suyun aşındırması sonucu sivrilikleri kaybolmuş, toparlak biçimindeki ufak bir taş türüdür.

Bahçe yollarında ve beton işlerde kullanılır. Çakıllar akarsuların boylarında, deniz ve göl kıyılarında birikmiş irili ufaklı taş parçacıklarıdır. Çakıl irilik derecesine göre 2-70 mm çapı olarak göz önüne alınır. Çapı 2 mm 'den büyük olan taş parçalarına çakıl denir. Çakılların büyüklerine moloz, küçüklerine ise fiski adı verilir. Genellikle akarsu boylarındaki çakıllar yuvarlak olur. Nedeni ise sürekli olarak akarsu boyunca yuvarlanmalarıdır. Deniz kenarlarındaki çakıllar ise yassı olurlar. Bunun nedeni dalgalar tarafından ileri geri aşındırılılarak ve yassı yuvarlak şekli alırlar.

Çakıl ve kumların basınçla ve doğal çimentolaşma ile birleşmesi ve zamanla sertleşmesi sonucu Konglomera oluşur. Özelikle akarsu yatağında dikey yönde çakıl taşlarının boyutunun değişimi, geçmiş zamanlardaki iklim hakkında bilgi verir. İri taşların olduğu katman yağışın ve akarsuyun debisinin fazla olduğu zaman dilimini temsil eder. İnce çakıl ve kum boyutlu malzeme yağış ve debinin azaldığı zamanları ifade eder^[1].

Kaynakça

1. BOZCU, Yard. Doç. Dr. Mustafa. "Sınıflanma (Boylanma ve Derecelenme)". SEDİMANTOLOJİ. members.comu.edu.tr. 11 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150411063847/http://members.comu.edu.tr:80/mbozcu/sediman/sedim.html. Erişim tarihi: 29 Mart 2015.