2016 Azerbaycan-Ermenistan çatışmaları

2016 Azerbaycan-Ermenistan çatışmaları
Dağlık Karabağ sorunu

Dağlık Karabağ bölgesi
Tarih2 Nisan 2016 - 5 Nisan 2016
BölgeDağlık Karabağ, Dağlık Karabağ, Azerbaycan
SonuçAteşkes[1][2][3]
Coğrafi
Değişiklikler		 Dağlık Karabağ tarafından da kabul edilen Azerbaycan'ın sınırlı toprak kazancı[4][5]
Taraflar
Azerbaycan Azerbaycan  Ermenistan
 Dağlık Karabağ
Komutanlar ve liderler
Azerbaycan İlham Aliyev
Azerbaycan Zakir Hasanov
Azerbaycan Necmettin Sadıkov
Azerbaycan Artur Rasizade
Azerbaycan Altay Mehdiyev
Azerbaycan Vasıf Talibov		 Ermenistan Serj Sarkisyan
Ermenistan Seyran Ohanyan
Ermenistan Yuri Haçaturov
Dağlık Karabağ Cumhuriyeti Bako Sahakyan
Dağlık Karabağ Cumhuriyeti Arayik Harutyunyan
Dağlık Karabağ Cumhuriyeti Levon Mnatsakanyan
Çatışan birlikler
Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri

Ermenistan Silahlı Kuvvetleri

Dağlık Karabağ Ordusu
Güçler
66,940[6]

51,580 (Ermeni Ordusu) [7]

21,363 (Dağlık Karabağ milisleri) [8]
Kayıplar

Azerbaycan 92 ölü
2 sivil
(Azerbaycan kaynakları)[9]


1 insansız hava aracı
1 Mi-24 helikopteri[10]
26 tank[11]
200+ ölü
(Ermeni iddiası)[12]

Dağlık Karabağ Cumhuriyeti 88 ölü, 1 kayıp
125 yaralı
(Ermeni kaynakları)[10][13]


1 insansız hava aracı[14]
9 tank[15]
300+ ölü[9]
(Azerbaycan iddiası)

2016 Azerbaycan-Ermenistan çatışmaları, Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri ve Ermenistan Silahlı Kuvvetleri ile Dağlık Karabağ Savunma Ordusu arasında 2 Nisan'da başlayıp, dört gün boyunca süren çatışmalardır. Karabağ Savaşı'nın bittiği 1994 yılından beri en şiddetli çatışmaların gerçekleştiği bildirilmiştir. 5 Nisan tarihinde karşılıklı ateşkes kararı alınarak, çatışmalara son verilmiştir.[16]

Arka plan

12 Mayıs 1994'te sona eren Karabağ Savaşı'ndan beri Dağlık Karabağ bölgesi ve civarındaki bazı yerleşim birimleri Ermeni kuvvetlerinin işgali altındadır. Dağlık Karabağ Cumhuriyeti bağımsızlığını ilan etmiş olsa da, bu yapıyı Birleşmiş Milletler üyesi hiç bir devlet tanımamaktadır. Güney Osetya Savaşı sonucunda tek taraflı bağımsızlıklarını ilan eden Abhazya ve Güney Osetya, Dağlık Karabağ Cumhuriyetini tanırken, daha sonra bunlara Moldova'daki Transdinyester Cumhuriyeti de katılmıştır.

Dağlık Karabağ, hukuksal olarak Azerbaycan topraklarına dahildir. Bölgede Ermeni milisler faaliyet göstermektedir.[17]

OSCE aracılığıyla yıllardır süren müzakerelerden bir sonuç alınamamıştır.[18] İki ülke yönetimi de zaman zaman çözüm için yeterince çaba sarfetmemekle ve çözümsüzlüğü iktidarda kalmak için bir araç olarak kullandıkları gerekçesiyle suçlanmaktadır.[17]

1994 yılından günümüze kadar pek çok kez sınır çatışması meydana gelmiştir. Sınır çatışmalarında, iki taraf da sık sık birbirini ilk ateşi açan taraf olmakla suçlamaktadır.

2008 yılında Birleşmiş Milletler, Azerbaycan'ın toprak bütünlüğünü onaylayan ve Ermeni güçlerin işgal ettiği topraklardan derhal çıkmasını isteyen bir karar almıştır. 100 devletin katılmadığı oylamada karar, 39 oya karşı 7 oy (ABD, Angola, Ermenistan, Fransa, Hindistan, Rusya ve Vanuatu) ile alınmıştır.[19] Ne var ki, Ermenistan bu karara uymamakta, Dağlık Karabağ ve çevresindeki topraklarda askeri kuvvet bulundurmayı sürdürmektedir. Azerbaycan topraklarının yaklaşık %20 si halen Ermeni kuvvetlerin işgali altındadır.

Çatışmalar

Seysulan
Lala tepesi
Ağdere
Talış
Matagis
AZERBAYCAN
ERMENİSTAN
GÜRCİSTAN
RUSYA
İRAN
Sıcak çatışma noktaları

2 Nisan

1 Nisan'ı 2 Nisan'a bağlayan gece itibariyle Azerbaycan-Ermenistan sınırında yoğun çatışmaların yaşandığı bildirilmiştir. Azerbaycan Ordusu'nun, Goranboy ve Naftalan kentleri için tehlike oluşturduğu iddia edilen Talış köyü etrafındaki tepe ve Seysulan'ın Ermeni güçlerden temizlendiğini belirtilmiştir.[20] Fuzuli bölgesinde, Horadiz kentinin yakınındaki Lele tepesi de Azerbaycan Ordusu'nun kontrolüne geçmiştir. Ele geçirilen bölgelerde savunma hattının oluşturulduğu ve mevzilerin güçlendirildiği duyurulmuştur.[21] Ermenistan, Azerbaycan'ın bazı bölgeleri ele geçirdiği iddialarını reddetmiştir.[17]

Azerbaycan'ın iddialarına göre, Ermeni güçleri sivil yerleşim birimlerini top atışına tutmuş ve bir Azerbaycan vatandaşı hayatını kaybetmiştir. Azerbaycan Ordusu'nun karşılık vermesiyle 3 Ermeni askeri öldürülmüştür. Gerginlik tırmanmış ve çatışmalar şiddetlenmiştir. Azerbaycan ordusu, 'sivillerin can güvenliğinin temin edilmesi için' Ağdere, Terter, Ağdam, Hocavend ve Fuzuli bölgelerinde operasyonlara başlamıştır.[22]

Azerbaycan Savunma Bakanlığı, çatışmalarda Ermenistan Ordusu'na ait 6 tank ve 15 topun imhâ edildiğini, öldürülen veya yaralanan Ermenistan askeri sayısının 100'den fazla olduğunu ifade etmiştir. Ayrıca, bir adet Mi-24 helikopterinin Ermenistan güçleri tarafından düşürüldüğü, 1 tankın ise patlayan mayın nedeniyle kullanılamaz hâle geldiği bildirilmiştir.[21]

3 Nisan

3 Nisan'da Azerbaycan Savunma Bakanlığı tek taraflı ateşkes ilan etmiştir. Ermeni tarafı, Azerbaycan kuvvetlerin saldırılarını sürdürdüğünü ifade etmiştir.[23] Azerbaycan Savunma Bakanlığı, Ermeniler'in ateşi sürdürmesi durumunda saldırılarını sürdüreceklerini açıklamıştır.[24]

Ermeni askeri yetkililer, Talış köyü ve çevresinin geri alındığını iddia etmiş, Azerbaycan iddiayı reddetmiştir.[25][26] Ayrıca, Azerbaycan tarafından bir Ermeni insansız hava aracı düşürülmüştür.[27]

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Ermenistan'ın barış istemediğini savunmuş, provokasyonla suçlamış ve 'büyük bir zafer kazandık' açıklamasını yapmıştır.[28] Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise Azerbaycan'ı sonuna kadar destekleyeceklerini ifade etmiştir.[29]

4 Nisan

Sabah saatlerinde çatışmaların şiddetlendiği, Azerbaycan kuvvetlerinin Grad tipi füzelerle saldırıda bulundukları belirtilmiştir.[30] Ayrıca, Ermeni kuvvetlere ait bir komuta merkezinin vurulduğu ve iki tanesi yüksek rütbeli subay olmak üzere pek çok askerin öldürüldüğü belirtilmiştir.[31] Aynı gün, bir Azeri insansız hava aracının Ermeni gönüllüleri taşıyan bir otobüsü vurması sonucu beş Ermeni hayatını kaybetmiştir.[32]

Ermenistan Devlet Başkanı Serj Sarkisyan, çatışmaların şiddetlenmesi durumunda, Ermenistan'ın Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'ni tanıyacağını ifade etmiştir. Ayrıca, Ermenistan Savunma Bakanlığı sözcüsü Artsrun Ovanisiyan, gece boyunca süren çatışmalarda bazı bölgeleri ele geçirdiklerini iddia etmiştir. Azerbaycan Savunma Bakanlığı, Ermeni güçlerin sivillere yönelik saldırıları sürdürmesi halinde, Karabağ Ermenileri'nin başkent olarak ilan ettikleri Stepanakert'e saldırabilecekleri yönünde bir açıklama yapmıştır.[30]

Akşam saatlerinde Ermeni topçusunun ateşi sonucunda, Hacımemmedi köyünde yaralananlar olmuştur.[33]

5 Nisan

5 Nisan gecesi Matagis civarında yoğun çatışmalar yaşanmıştır.[34]

Azerbaycan Savunma Bakanlığı, çatışmalarda Ermeni güçlere ait beş tank ve mühimmat dolu beş aracın içindekilerle birlikte imha edildiğini, yaklaşık 70 Ermeni askerin öldürüldüğünü duyurmuştur. Çatışmaların Ağdere bölgesindeki Matagis bölgesinde yoğunlaştığı belirtilmiştir.[9]

Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan, 'Türkiye, Karabağ’daki çözüm sürecinden tamamen uzak durmalı. Uluslararası toplum Karabağ’da güç kullanımını tartışırken, Azerbaycan’a dolaylı olarak desteğini açıklayan tek ülke Türkiye oldu.' açıklamasını yapmıştır. Ayrıca uzlaşma görüşmelerine hazır olduklarını söylemiştir.[35]

5 Nisan'da Viyana'da gerçekleştirilen görüşmelerden ateşkes kararı çıkmış ve iki taraf da karşılıklı olarak ateşkes kararı almışlardır. Azerbaycan Savunma Bakanlığı, iki tarafın da askeri faaliyetleri durdurduğunu açıklamıştır. Dağlık Karabağ askeri yetklileri de kendilerine ateşi kesmeleri yönünde bir emir geldiğini söylemişlerdir.[3]

Uluslararası tepkiler

Uluslararası kuruluşlar

Devletler

Ayrıca bakınız

Notlar

    ↑  - Evet oyu kullanan ülkeler: Afganistan, Azerbaycan, Bahreyn, Bangladeş, Brunei, Kamboçya, Kolombiya, Komorolar, Cibuti, Gambiya, Gürcistan, Endonezya, Irak, Ürdün, Kuveyt, Libya, Malezya, Maldivler, Moldova, Fas, Myanmar, Nijer, Nijerya, Umman, Pakistan, Katar, Suudi Arabistan, Senegal, Sırbistan, Sierra Leone, Somali, Sudan, Türkiye, Tuvalu, Uganda, Ukrayna, Birleşik Arap Emirlikleri, Özbekistan, Yemen.

    Kaynakça

    1. ↑ "Nagorno-Karabakh: Azeri-Armenian ceasefire agreed". BBC. 5 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.bbc.com/news/world-europe-35964213.
    2. ↑ "Nagorno-Karabakh: Warring sides declare ceasefire over Nagorno-Karabakh". Reuters. 5 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.reuters.com/article/us-nagorno-karabakh-fighting-idUSKCN0X20DV.
    3. 1 2 "Armenia and Azerbaijan call Nagorno-Karabakh ceasefire". Al Jazeera. 5 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.aljazeera.com/news/2016/04/crunch-talks-vienna-nagorny-karabakh-fighting-160405081141941.html.
    4. ↑ "Прекращение огня в Нагорном Карабахе: "стреляют, но не так сильно"". RIA Novosti. 6 April 2016. 9 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160409115709/http://ria.ru/world/20160406/1403578143.html.
    5. ↑ "32 Armenian soldiers dead, 121 wounded, 25 missing". Public Radio of Armenia. 8 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160408234324/http://www.armradio.am/en/2016/04/06/32-armenian-soldiers-killed-121-wounded-25-missing/.
    6. ↑ The Military Balance 2010. London: Routledge for the IISS. 2010. s. 176. ISBN 1-85743-557-5.
    7. ↑ The Military Balance 2010. London: Routledge for the IISS. 2010. s. 174. ISBN 1-85743-557-5.
    8. ↑ Blandy, C. W. "Azerbaijan: Is War Over Nagornyy Karabakh a Realistic Option?" Advanced Research and Assessment Group. Defence Academy of the United Kingdom, Caucasus Series 08/17, 2008, p.16.
    9. 1 2 3 "Azerbaycan: Ermenistan 70 asker ve 5 tank kaybetti.". 5 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.hurriyet.com.tr/azerbaycan-ermenistan-70-asker-ve-5-tank-kaybetti-40081420.
    10. 1 2 Nailia Bagirova and Hasmik Mkrtchyan (2 April 2016). "Fighting erupts in Nagorno-Karabakh, dozens of casualties reported". Reuters India. 3 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160403110455/http://in.reuters.com/article/nagorno-karabakh-fighting-idINKCN0WZ0FI.
    11. ↑ "(02/04/16 [12:50) Հաղորդագրություն"] (hy). NKR Defense Army. http://nkrmil.am/main/am/newsMore1241.html. Erişim tarihi: 2 April 2016. "Հաստատված տվյալներով ղարաբաղյան ուժերը մարտագծի հարավարևելյան ճակատում շարքից հանել են 2 տանկ"
    12. ↑ "200 Azerbaijani soldiers eliminated: NKR Defense Army". ARMENPRESS. 2 April 2016. 3 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160403110446/http://armenpress.am/eng/news/841883/adrbejanakan-zinuzhy-tvel-e-aveli-qan-200-zoh-lxh-pb.html. Erişim tarihi: 2 April 2016.
    13. ↑ "Armenian side has suffered 20 casualties since Apr 2: spokesman". PANarmenian. 4 April 2016. 5 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160405162627/http://www.panarmenian.net/eng/news/209594/.
    14. ↑ ermenilere ait bulunan insansız hava aracı vurulmuş
    15. ↑ - erməni tərəfi 300- ə qədər insan itirib
    16. ↑ "Karabağ'da ateşkes". Al Jazeera Türk. 5 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.aljazeera.com.tr/haber/karabagda-ateskes.
    17. 1 2 3 http://www.bbc.com/turkce/haberler/2016/04/160402_daglik_karabag
    18. 1 2 http://georgiatoday.ge/news/3446/Heavy-Fighting-Erupts-in-Nagorny-Karabakh
    19. ↑ http://www.un.org/press/en/2008/ga10693.doc.htm
    20. ↑ "Cəbhədə vəziyyətlə bağlı son məlumat" (azərb.). Müdafiə Nazirliyi. 2 aprel 2016. 2 aprel 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20160402135104/http://www.mod.gov.az/index2.php?content=news/2016/20160402_melumat_cebheson. Erişim tarihi: 2 aprel 2016.
    21. 1 2 3 http://www.aljazeera.com.tr/haber/12-azeri-askeri-hayatini-kaybetti
    22. ↑ http://www.milliyet.com.tr/ermenistan-azerbaycan-cephe/dunya/detay/2220069/default.htm
    23. ↑ "Azerbaijan claims cease fire in Nagorny-Karabakh, Armenia says hostilities continue". 3 April 2016. 3 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160403124421/https://www.rt.com/news/338220-azerbaijan-stops-karabakh-hostilites/.
    24. ↑ "Минобороны: Азербайджан в одностороннем порядке приостановил боевые действия" (Russian). Haqqin.az. 3 April 2016. 3 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160403092653/http://haqqin.az/news/67220. Erişim tarihi: 3 April 2016.
    25. ↑ "Heavy Fighting Continues In Karabakh." RFE/RL. April 3, 2016.
    26. ↑ "Минобороны Азербайджана: "Армяне не отбивали высоту у селения Талыш"". Haqqin.az. 5 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160405162723/http://haqqin.az/news/67245.
    27. ↑ http://www.ntv.com.tr/dunya/azerbaycan-ermenistan-ihasini-dusurdu,fuzbUYaw_EWGdVi2DSHNUw
    28. ↑ http://t24.com.tr/haber/azerbaycan-cumhurbaskani-aliyev-ermenistana-karsi-buyuk-bir-zafer-kazandik,334667
    29. ↑ http://www.usnews.com/news/world/articles/2016-04-03/turkish-president-we-stand-with-azerbaijan-to-the-end
    30. 1 2 http://www.aljazeera.com/news/2016/04/fighting-rages-nagorno-karabakh-160404131621989.html
    31. ↑ "Так сегодня уничтожили армянских генералов и полковников" (Russian). Haqqin.az. 4 April 2016. http://haqqin.az/news/67287. Erişim tarihi: 4 April 2016.
    32. ↑ Foundation, Thomson Reuters. "Armenia says Azeri drone attacks bus, killing five Armenian volunteers". 5 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160405051653/http://news.trust.org/item/20160404173940-0rm50. Erişim tarihi: 2016-04-04.
    33. ↑ http://en.azvision.az/Two_Azerbaijani_civilians_wounded_-34164-xeber.html#.VwKdjvwqkjU.twitter
    34. ↑ http://en.azvision.az/Azerbaijani_Armed_Forces_liberate_-34184-xeber.html
    35. ↑ http://www.hurriyet.com.tr/ermenistandan-turkiyeye-sitem-40081322
    36. ↑ http://armenianow.com/karabakh/71113/armenia_eu_azerbaijan_karabakh_fighting
    37. ↑ "Генсек ООН призвал немедленно прекратить столкновения в Карабахе" (Russian). RIA Novosti. 2 April 2016. 3 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160403110459/http://ria.ru/world/20160402/1401551089.html. Erişim tarihi: 2 April 2016.
    38. ↑ "OSCE Minsk Group Calls for Ending Hostilities in Nagorno-Karabakh (VIDEO)". Sputnik News. 2 April 2016. 5 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160405162920/http://sputniknews.com/europe/20160402/1037378602/nagorno-karabakhconflict-osce.html. Erişim tarihi: 2 April 2016.
    39. ↑ "OSCE Minsk Group to Discuss Nagorno-Karabakh Escalated Tensions on April 5". Sputnik International. 2 April 2016. http://sputniknews.com/politics/20160402/1037386131/osce-conflict-minsk.html. Erişim tarihi: 3 April 2016.
    40. ↑ "United States Condemns Ceasefire Violations Along Nagorno-Karabakh Line of Contact". U.S. Department of State. 5 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160405162938/http://www.state.gov/secretary/remarks/2016/04/255432.htm.
    41. ↑ http://www.huffingtonpost.com/entry/putin-ceasefire-armenia-azerbaijan_us_56ffd37ce4b0a06d5805d9d3
    42. ↑ http://www.cnnturk.com/dunya/azerbaycan-ermenistan-sinirinda-catisma-12-azeri-askeri-oldu
    43. ↑ "Tbilisi Concerned Over Heavy Fighting in Nagorno-Karabakh". Civil Georgia. 3 April 2016. http://www.civil.ge/eng/article.php?id=29081. Erişim tarihi: 4 April 2016.
    44. ↑ "В Грузии выразили озабоченность в связи с обострением ситуации в Нагорном Карабахе". Rosbalt. 5 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160405163055/http://www.rosbalt.ru/exussr/2016/04/04/1503524.html.
    45. ↑ "PressTV". 5 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160405163248/http://www.presstv.com/Detail/2016/04/03/458801/iran-azerbaijan-armenia-calm/. Erişim tarihi: 3 April 2016.
    46. ↑ http://www.internethaber.com/azerbaycanda-catisma-erdogandan-flas-telefon-1580928h.htm
    47. ↑ http://www.mfa.gov.tr/no_-82_-2-nisan-2016_-temas-hattinda-ve-azerbaycan-ermenistan-sinir-hattinda-devam-eden-catismalar-hk_.tr.mfa
    This article is issued from Vikipedi - version of the 12/20/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.