Aksu İli

Koordinatlar: 41°10′01″K 80°16′01″D / 41.167°N 80.267°E / 41.167; 80.267

Aksu İli
ئاقسۇ ۋىلايىتى‎ , 阿克苏地区/阿克蘇地區

İpek böceği tırtılları

Aksu İli'nin Sincan Uygur Özerk Bölgesideki konumu (sarı)
Ülke Çin Halk Cumhuriyeti Çin Halk Cumhuriyeti
Vilayet Sincan Uygur Özerk Bölgesi
Yüzölçümü
 - Kent 132,500 km2 (51,2 mi2)
Nüfus (2003)
 - Kent 2,190,000
 - Metropol 386,379
Posta kodu 843000[1]
Alan kodu 0997
İnternet sitesi: http://www.aksu.gov.cn/ (Çince)

Aksu İli (Uygurca: (K̡ona Yezik) ئاقسۇ ۋىلايىتى, Aqsu Wilayati, (Yengi Yezik) Ak̡su Vilayiti, Çince: 阿克苏地区/阿克蘇地區; Pinyin: Ākèsū Dìqū), Çin Halk Cumhuriyeti'nin Sincan Uygur Özerk Bölgesinin orta-batısında, bir ildir. Aksu başşehridir.

İdari bölümler

Aksu İli'ndeki şehir ve beldeler:

Etnik yapısı

Nüfusunun %72'sini Uygurlar, ve % 27'ni Han Çinlileri oluşturur. Aksu İlinde yaşayan 2000 yılı sayımına göre etnik gruplar;

Etnik grup Nüfus Oran (%)
Uygur 1.540.633 71,93 %
Han 570.147 26,62 %
Hui 11.811 0,55 %
Kırgız 9.748 0,46 %
Tujia 4.265 0,2 %
Miao 1.373 0,06 %
Moğol 775 0,04 %
Tibetli 743 0,03 %
Zhuang 405 0,02 %
Mançu 374 0,02 %
Dongxiang 330 0,02 %
diğerleri 1.141 0,05 %

Tarihi

Usunlar, güneyde Tarım Havzası'ında yaşayan diğer İnsanlarla sınırdılar.[2]. Tanrı Dağları'nın kuzeyi, Karaşahr, Kuça, Aksu ve Uçturfan Usunlara aitti.[3].

Erken Han Hanedanından (milattan önce 125 ile milattan sonra 23 yıllarında) Tang Hanedanlığı (618-907 milattan sonra) arasında, Aksu Kumo (姑墨, gūmò) isminde tanınırdı. O İpek Yolu'nun kuzey güzergahı üzerinde en önemli durak yeri, Taklamakan Çölü'nün kuzey kenarında Kuçar ile Kaşgar arasında Tarım Havzasındadır. Budist Sanskrit içinde, Aksu Bharuka biliniyordu.[4][5]. Eski Han Hanedanı boyunca, Gumo bir "Krallık" (guo) diye adlandırılırdı, 4.500 ev halkı ve 24.500 birey (fert, kişi), 4.500 silah taşıyan yetenekli insanları kapsıyordu. Bakır, Demir ve Orpiment üretildiği söylenirdi.[6]

Xuanzang (Çince: 玄奘; pinyin: Xuán Zàng; Wade-Giles: Hsüan-tsang) Erken Tang döneminden tanınmış bir Çinli Budist rahip, bilgin, gezgin ve çevirmen, 629 yılında bu krallığı ziyaret eder ve ondan Baluka diye bahseder. O, bu krallıkta birkaç düzine Sarvastivada (Budist bir erken okulu) Budist manastırı ve 1000 üzerinde rahipin olduğu kayıt eder. Xuanzang krallığın doğudan batıya 600 li[7], ve kuzeyden güneye 300 li büyüklükte olduğunu, Onun başkentinin 6 li çapında olduğunu söyler, ve şöyle aktarır;

" yerli ürünleri, iklimi, insanların gelenek, görenek, adet, alışkanlık, töre, örf ve adetleri, yazı dili ve yasaları Kuci (Kuçar) gibi aynı olup ama konuşma dili biraz farklıdır. " O ince pamuktan ve kenevirden yapılma kumaşın komşu ülkelerden alındığını fark eder.[8]

7., 8., ve erken 9. yüzyıllarda, bütün bölge kontrolü Çin Tang Hanedanı, Turfan imparatorluğu ve Uygur Kağanlığı; sık sık yarışılan bu şehirlerin kontrolü sık sık el değiştirmiştir.

Ekonomi

1953 yılında Sincan Üretim ve İnşaat Kolordusu (XPCC Çince: basit 新疆生产建设兵团; geleneksel 新疆生產建設兵團; Pinyin: Xīnjiāng Shēngchǎn Jiànshè Bīngtuán), denilen birinci tarımsal bölümü kurulmuştur ve Aksu'dan yönetilir.

XPCC 1954 yılında Mao Zedong emiri altındaki Wáng Zhèn (王震) tarafından kurulmuştur.[9]

Aksu İli'nin Ekonomisi %57,4'nü Tarım ürünleri ve %14,6'sını Endüstri ürünleri kapsar. Tarım ürünlerinden en önemlisi pamuktur, bunun yanında pancar, pirinç, mısır, buğday, kavun, meyvalardan elma, ceviz, üzüm, armut önemli ürünlerdir, ayrıca İpek böceği yetiştirilir. Endüstri ürünleri dokumacılık, çimento ve kimyasal maddelerden oluşur.

Aksu İlinde 1,97 milyar hektar ekilebilir alan, 5308,5 hektar doğal yeşillik, toplam 1.094 hektar Orman alanları vardır. Karakul Koyunları ile ün salmıştır.

Aksu bölgesi, yer altı maden kaynakları bakımından çok zengindir, 79 çesit maden bulunmuştur. Bunlar Boksit, Fluorit, Antimon, Fosfat-kayaları, Aluminyumoksit, Bakır, Demir, Çinko, Manganez, Kadmiyum, Magnezyum'dur.

Notlar

  1. Area Code and Postal Code in Xinjiang Uygur Autonomous Region (İngilizce)
  2. Han Shu - Das Westliche Gebiet: 姑墨國……北與烏孫接;龜茲國……北與烏孫接;焉耆國……北與烏孫接;捐毒國……北與烏孫接;溫宿國……北至烏孫赤穀六百一十裏
  3. 蘇北海 (Beihai Su): 漢代烏孫居地考 (Wusunlar Han hanedanlığı zamanında). In: '#Historical geography of shiyuh, 1, Ürümqi: Universität Xinjiang 1988
  4. Notes to the translation from the Hou Hanshu by John E. Hill (İngilizce)
  5. Bailey, H. W. (1985): Indo-Scythian Studies being Khotanese Texts Volume VII. Cambridge University Press. 1985. (İngilizce)
  6. Hulsewé, A. F. P. and Loewe, M. A. N. 1979. China in Central Asia: The Early Stage 125 B.C. – A.D. 23: an annotated translation of chapters 61 and 96 of the History of the Former Han Dynasty, p. 162. E. J. Brill, Leiden
  7. (里, lǐ) eski Çin uzunluk ölçü birimi, bir li ~ 500 metredir.
  8. Li, Rongxi. Translator. 1996. The Great Tang Dynasty Record of the Western Regions. Numata Center for Buddhist Translation and Research. Berkeley, California.
  9. Asia Sentinel - The Conqueror of China’s Wild West (İngilizce)

Kaynakça

Dış bağlantılar

Koordinatlar: 41°10′N, 80°16′E

Çin Halk Cumhuriyeti Sincan Uygur Özerk Bölgesi yönetim birimleri Başkent: Urumçi
İl düzeyi şehir, İl, Özerk il İlçe düzeyi şehir, İlçe, Özerk ilçe, Bucak
Urumçi Tanrı Dağı Bucağı | Saybağ Bucağı | Yenişehir Bucağı | Şuymogu Bucağı | Tudun Haba Bucağı | Tapançeng Bucağı | Mitung Bucağı | Urumçi İlçesi
Karamay Karamay Bucağı | Maydağ Bucağı | Cerenbulak Bucağı | Orku Bucağı
Turfan İli Turfan | Toksun İlçesi | Piçan İlçesi
Kumul İli Kumul (şehir) | Ara Türük İlçesi | Barköl Kazak Özerk İlçesi
Hotan İli Hotan (şehir) | Hotan İlçesi | Lop İlçesi | Niya İlçesi | Guma İlçesi | Çira İlçesi | Keriye İlçesi | Karakaş İlçesi
Aksu İli Aksu (şehir) | Onsu İlçesi | Şayar İlçesi | Bay İlçesi | Avat İlçesi | Kuçar İlçesi | Kelpin İlçesi | Toksu İlçesi | Uçturfan İlçesi
Kaşgar İli Kaşgar | Maralbeşi İlçesi | Poskam İlçesi | Feyzivat İlçesi | Kağılık İlçesi | Yopurğa İlçesi | Kaşgar Yenişehir İlçesi | Mekit İlçesi | Yengisar İlçesi | Yarkent İlçesi | Kaşgar Kuna Şehir İlçesi | Taşkurgan Tacik Özerk İlçesi
Kızılsu Kırgız Özerk İli Atuş İlçesi | Akto İlçesi | Uluğçat İlçesi | Akçi İlçesi
Bayangolin Moğol Özerk İli Korla (şehir) | Hoçing İlçesi | Lopnur İlçesi | Hoşut İlçesi | Çerçen İlçesi | Bağraş İlçesi | Bügür İlçesi | Çakılık İlçesi | Yençi Hui Özerk İlçesi
Sanci Hui Özerk İli Sanci (şehir) | Fukang (şehir) | Guçung İlçesi | Manas İlçesi | Jimisar İlçesi | Hutubi İlçesi | Mori Kazak Özerk İlçesi
Bortala Moğol Özerk İli Bortala | Çing İlçesi | Arişang İlçesi
Özerk bölgesine doğrudan bağlı ilçe düzeyi şehir Shihezi | Aral | Tomşuk | Vujyaçü

İli Kazak Özerk İli

İli Kazak Özerk İli Alt-eyalet düzeyi özerk ili olup Tarbagatay ve Altay'ı yönetmektedir.)
Doğrudan bağlı Gulca | Kuytun | Gulca İlçesi | Tekes İlçesi | Nilka İlçesi | Moğolküre İlçesi | Künes İlçesi | Korgas İlçesi | Dokuztara İlçesi | Çapçal Şibe Özerk İlçesi
Tarbagatay İli Çöçek (şehir) | Usu (şehir) | Dörbiljin İlçesi | Çağantogay İlçesi | Saven İlçesi | Toli İlçesi | Kobuksar Moğol Özerk İlçesi
Altay İli Altay (şehir) | Çinggil İlçesi | Jeminay İlçesi | Koktokay İlçesi | Burçin İlçesi | Burultokay İlçesi | Kaba İlçesi

(Hotan, Aksai Çin'nin hakimiyeti üzerine Çin Halk Cumhuriyeti ile Hindistan arasında anlaşmazlık mevcuttur. Şu an fiilen Çin Halk Cumhuriyeti yönetmektedir.
This article is issued from Vikipedi - version of the 10/17/2013. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.