Aleksandros Karatodori

Aleksandros Karatodori Paşa

Aleksandros Karatodori Paşa (Rumca: Αλέξανδρος Καραθεοδωρή) (1833-1906), Fenerli Rum kökenli Osmanlı diplomatı ve Sisam adasının (Samos) valisiydi^[1][2].

Aleksandros Karatodori 1833 yılında İstanbul'da doğdu. Babası Stefanaki Karatodori saray hekimi olup, 1875-1900 yılları arasında Osmanlı Devleti'nin Brüksel büyükelçiliğini yapmış bir devlet adamıdır. Annesi Lokua Hanım ise Fenerli Rumların nüfuzlu ailelerinden olan Mavrokordatos ailesi üyesi Aleksandros Mavrokordatos'un kızıydı^[3]. Aleksandros Karatodori zamanın diğer diplomatları gibi önce Tercüme Odası'nda eğitimine başladı. Sonra Paris'te eğitimine devam etti. Hukuk alanında doktora yapmış olan ender Osmanlı devlet adamlarından biridir. Ülkeye döndükten sonra Meclis-i Vâlâ'da göreve başladı. Ticaret Nazırlığı ve Hariciye Nazırlığında yaptığı çeşitli görevlerden sonra 1874 yılının Şubat ayında Roma büyükelçiliğine atandı. Bu görevi 1876 yılının Haziran ayına kadar sürdürdü. Osmanlı ordusunun 93 Harbi'ndeki yenilgisi üzerine 3 Mart 1878 tarihinde imzalanan Ayastefanos Antlaşmasının Rusya ile müzakerelerinde görev aldı. Her ne kadar Meşrutiyet askıya alınmış olsa da Meclis-i Ayan üyesi yapıldı ve paşa rütbesini aldı. Aynı yılın Haziran-Kasım ayları arasında Nafıa nazırı olarak görev yaptı. Bu görevi sürdürmekteyken 13 Haziran–13 Temmuz 1878 tarihleri arasında Rusya, Avusturya ve Prusya gibi ülkelerle imzalanan Berlin Antlaşması'nın müzakerelerinde Osmanlı Devleti'ni temsil etti. 1878 yılının Aralık ayında kısa bir süre Girit valiliği yaptı.

Osmanlı Devleti'nin temsilcisi olarak müzarekerelerini yürüttüğü Berlin Antlaşması'nda Osmanlı Devleti açısından büyük toprak kayıplarının kabul edilmesine rağmen müzakerelerde gösterdiği yararlık üzerine 1878 yılının Aralık ayına Hariciye Nazırlığı'na getirildi. Bu görevde 1879 yılının Temmuz ayına kadar kaldı. Mayıs 1885-Aralık 1894 tarihleri arasında Sisam Adası Beyi olarak görev yaptı. Oradan da Girit'e gönderilerek Mart 1895-Mayıs 1896 tarihleri arasında ikinci bir defa Girit valisi oldu.

1906 yılında İstanbul'da vefat etti.

Kaynaklar

1. Son Dönem Osmanlı Erkan ve Ricali (1839 - 1922) Prosopografik Rehber, Sinan Kuneralp, ISIS Press, İstanbul, ISBN 9784281181, 1999.
2. Bir Osmanlı Bürokratı: Aleksandır Karatodori Paşa, Millet-i Rumdan bir Münevver, Aleksandros Karatheodoris, Peri Efe, Toplumsal Tarih Dergisi, Sayı:193
3. http://eskidergi.cumhuriyet.edu.tr/makale/2138.pdf Bir Saray Hekiminin Serencamı: İstefanaki Karatodori (1789- 1867), Mahmut Akpınar, C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, XIV/1 - 2010, 173-184.