Mehmed Esad Safvet Paşa

Mehmed Esad Safvet Paşa
Osmanlı Sadrazamı
Görev süresi
4 Haziran 1878 - 4 Aralık 1878
Hükümdar II. Abdülhamid
Yerine geldiği Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa
Yerine gelen Tunuslu Hayreddin Paşa
Kişisel bilgiler
Doğum 1814
İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm 1883 (68-69 yaşlarında)
İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu

Mehmed Esat Safvet Paşa (d. 1814 - ö. 1883), Osmanlı hükümetinde çeşitli nazırlıklarda ve II. Abdülhamit döneminde 4 Haziran 1878 - 4 Aralık 1878 arasinda altı ay sadrazamlık görevinde bulunmuş bir Osmanlı devlet adamıdır.[1] Tanzimat döneminin en mühim simalarındandır. Hürriyet gazetesinin kurucusu Sedat Simavi'nin dedesidir.

Yaşamı

Babası kaza Voyvodalığında bulunmuş Sürmene eşrafından Mehmet Hulusi Ağa olan Mehmed Esad Safvet Paşa 1814 yılında İstanbul'da doğdu.[2] Öğrenimine mahalle okullarında başlamış, Bayezid Medresesi'nde devam etmiştir. Devlet memurluğuna 1831 yılında 17 yaşındayken Divan-ı Humayun kalemine girerek başladı. Burada asıl adına geleneklere uygun olarak Safvet mahlası verildi.

Dürüst ve değerli bir devlet adamı olarak tarihe geçmiştir. Nüktedan espirili bir kişiliğe sahiptir. Eğitime çok önem verdiği bilinmektedir, torunlarının eğitime gitmek istememesi üzerine "Bu gençlere ne oluyor biz çocukken Haydar (semt)inden kar demez kış demez yürüyerek Beyazit Camisi'ne medrese eğitimine giderdik." demiştir. Sürmene gazetesinin kurucusu Resul Hamza Emin'in araştırmasına göre Safvet Paşa'nın kızı Aliye hanım Samsun Mutassarrıfı Mustafa Bey'le evlenmiştir. Bu evlilikten karikatürist ve Hürriyet gazetesinin kurucusu Sedat Simavi doğmuştur. Sedat Simavi anne tarafından Safvet Paşa'nın torunudur yani anne tarafından Sürmenelidir.

Hükümet Nazırlıkları ve sadrazamlığı

Altı defa Hariciye Nazırlığı, üç defa da Maarif Nazırlığı yapmıştır. 1868 yılında Maarif Nazırı iken Şimdiki Galatasaray Sultanisini kurmuştur, Galatasaray Lisesi o dönemde 7 dilde eğitim veren ve Dünyada bir benzeri olmayan bir okuldu. 1869 yılına kadar parça parça olan Osmanlı Maarif Teşkilatı ilk defa onun zamanında bir kül halinde "Maarif-i Umumiye Nizamnamesi" ile toparlanmış ve yeniden tanzim edildiğinden bu devreye tanzimat adı verilmiştir. İlk defa bu devrede eğitim hizmeti halk işi olmaktan çıkıp devlet hizmeti olarak algılanmaya başlanmıştır.

Toplam 14 defa çeşitli nazırlık görevlerinde bulunmuştur. 4 Haziran 1878-4 Aralık 1878 tarihleri arasında da 6 ay süreyle sadrazamlık görevini yerine getirmiştir.

Safvet Paşa'nın Hazırladığı Maarif Nizamnamesi

1869 Maarif-i Umûmiye Nizamnâmesi Fransız milli eğitim sisteminden ilham alınarak hazırlanmıştır. Ülke gerçekleri ve uygulama yeteneği göz önünde tutulmadan hazırlanmıştır. Bu Nizamname ile devletin eğitim sistemi yeniden yapılandırılarak yeni bir düzene tabi tutulmuştur. Yapılan yeni düzen değişikliğine göre :

Aynı Nizamnameye göre okul teşkilatı da şöyle oluyor;

  1. Köylerde ve mahallelerde sıbyan mektepleri
  2. 500 evli kasabalarıyla rüştiye mektepleri
  3. Ev sayısı 1000'i geçen kasabalarda idadi mektepleri
  4. Valilik merkezlerinde sultani mektepleri
  5. İstanbul'da biri erkekler, diğeri kızlar için iki öğretmen okulu kuruldu
  6. Darülfünun kuruldu.
  7. Lazım ve münasip olan yerlerde kız üniversiteleri kuruldu.

Kaynakça

  1. ↑ Kuneralp, Sinan (1999) Son Dönem Osmanlı Erkan ve Ricali (1839 - 1922) Prosopografik Rehber, İstanbul:ISIS Press, ISBN 9784281181
  2. ↑ İnal, İbnülemin Mehmet Kemal, (1964) Son Sadrazamlar 4 cilt, Ankara: Millî Eğitim Basimevi, (Dergah Yayinevi 2002)

Dış bağlantılar

Siyasi görevi
Önce gelen:
Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa		 Osmanlı Sadrazamı
4 Haziran 1878 - 4 Aralık 1878		 Sonra gelen:
Tunuslu Hayreddin Paşa
This article is issued from Vikipedi - version of the 11/5/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.