Hacı Adil Arda

Hacı Adil Arda
Meclis-i Mebusan Başkanı
Hükümdar	V. Mehmed
Edirne Valisi
Görev süresi 1913-1915
Hükümdar	V. Mehmed
Sadrazam	Mahmud Şevket Paşa Said Halim Paşa
Yerine geldiği	Halil Bey
Yerine gelen	Zekeriya Bey
Osmanlı Dahiliye Nazırı
Görevde
Makama geliş 1912
Hükümdar	V. Mehmed
Edirne Valisi
Görev süresi 26 Ağustos 1909 - 15 Ocak 1910
Hükümdar	V. Mehmed
Kişisel bilgiler
Doğum	Mehmed Adil 1869 Lofça, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm	1935 (65-66 yaşlarında) İstanbul, Türkiye
Partisi	İttihat ve Terakki

Hacı Mehmed Adil Arda (1869, Lofça – 1935, İstanbul), Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti dönemlerinde önemli görevler üstlenmiş siyaset ve devlet adamı.

1892-1904 yılları arasında İstanbul'da ve 1904 yılında Selanik'te gümrük ve maliye memurluğu yaptı. 1903 yılında Hukuk Mektebi'ni bitirdi. Selanik'te iken İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne üye oldu. 1908 yılında II. Meşrutiyet'in ilânından sonra, önce Selanik Rüsumat Nazırlığı görevine ve 1909 yılında da Edirne Valiliği görevine atandı. 1910 yılında İttihat ve Terakki Kâtib-i Umumiliği'ne seçildi. Selanik'teki Hukuk Mektebi'nde öğretmenlik yaptı. 1911 yılında Dahiliye Nazırlığı'na atandı. 1912 yılında yapılan Meclis-i Mebusan seçimlerinde yine İttihat ve Terakki listesinden Gümülcine mebusu seçildi ve yeniden Dahiliye Nazırı oldu. Meclis-i Mebusan'ın üçüncü döneminde, bu kez de Bursa'dan mebus seçildi. 21 Aralık 1918 tarihinde Padişah VI. Mehmed Vahidettin tarafından kapatılışına değin Meclis-i Mebusan Reisi olarak görev yaptı.

Mütareke döneminde bir süre Darülfünun'da müderris olarak çalıştı. İtilaf Devletleri tarafından tutuklanarak Malta'ya sürgüne gönderildi. Serbest bırakıldıktan sonra bir süre İtalya'da kaldı. Daha sonra Anadolu'ya geçerek Millî Mücadele'ye katıldı. Önce Adana Valiliği görevine atandı, daha sonra 11 Eylül 1922 tarihinde kurtarılışının ardından Bursa Valiliği görevine getirildi.

Nisan 1923'te Reji Umum Müdürü oldu, aynı yıl emekliye ayrıldı. 1926 yılına kadar kadar İnhisarlar İdare Meclisi üyeliği yaptı. İstanbul'da Lozan Antlaşması uyarınca oluşturulan Türk-Fransız Karma Mahkemesi'nde Türk yargıç olarak görevlendirildi. Hukuk Mektebi'nde ders verdi. Bu görevini Darülfünun'un İstanbul Üniversitesi'ne dönüştürüldüğü 1933 yılına kadar sürdürdü. "Borçlar Kanunu Şerhi" adlı iki ciltlik bir yapıtı vardır.

Kaynakça

Siyasi görevi
Önce gelen: Mehmed Celal Bey	Osmanlı Dahiliye Nazırı 1912	Sonra gelen: Mehmed Ziya Paşa

Önce gelen: Ahmet Reşit Rey	Osmanlı Dahiliye Nazırı 1913	Sonra gelen: Talat Paşa

Önce gelen: Ali Kemal Bey	Osmanlı Dahiliye Nazırı 1919	Sonra gelen: Mehmed Şerif Paşa

Osmanlı Edirne Valileri

Hacı Mustafa Paşa 1820
Salih Paşa 1821
Derviş Mustafa Paşa 1824
Esat Muhlis Paşa 1824
Abdurrahman Vecihi Paşa 1828
Ağa Hüseyin Paşa 1832
Mustafa Nuri Paşa 1835
Emin Paşa 1838
Nafiz Paşa 1839
Osman Nuri Paşa 1840
Yakup Paşa 1841
Mehmet İzzet Paşa 1842
Damat Sait Paşa 1842
Reşit Mustafa Paşa 1843
Damat Sait Paşa (ikinci defa) 1843
Mirza Sait Paşa 1843
Çengeloğlu Tahir Mehmet Paşa 1844
Rüstem Bekir Paşa 1847
Tepedelenlizade İsmail Rahmi Paşa 1848
Hayreddin Paşa 1850
Hafız Paşa 1850
Boşnak Mehmet Paşa 1851
Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa 1853
Rüstem Bekir Paşa 1854
Sami Paşa 1856
Tepedelenlizade İsmail Rahmi Paşa (ikinci defa) 1857
Muammer Paşa 1857
Alyanak Mustafa Paşa 1858
Hacı Mehmet Hilmi Paşa 1860
Ahmet Bican Paşa 1860
Veliyyüddin Rifat Paşa 1861
Süleyman Refet Paşa 1861
Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa (ikinci defa) 1862
Süleyman Refet Paşa (ikinci defa) 1864
Arif Paşa 1865
Hurşit Mehmet Paşa 1866
Asım Mehmed Paşa 1870
Ahmet İrfan Paşa 1871
Muhlis Paşa 1872
Mehmed Halet Paşa 1872
Hacı İzzet Paşa 1873
Takıyüddin Paşa 1873
Hurşit Mehmet Paşa (ikinci defa) 1874
Ömer Fevzi Paşa 1875
Mehmed Akif Paşa 1876
Asım Mehmed Paşa (ikinci defa) 1876
Urfi Paşazade Ali Paşa 1877
İbrahim Paşa 1877
Ahmed Vefik Paşa 1878
Hüseyin Cemil Paşa 1878
Rauf Paşa 1880
Urfi Paşazade Ali Paşa (ikinci defa) 1881
Rauf Paşa (ikinci defa) 1881
Cenanizade Mehmed Kadri Paşa 1882
Hacı İzzet Paşa (ikinci defa) 1884
Abdurrahman Paşa 1894
Müşir Arif Paşa 1896
Reşat Bey 1907
Ziver Bey 1907
Hüseyin Nazım Paşa 1908
Reşit Paşa 1908
Hacı Adil Bey 1909
Ali Paşa 1910
Mehmed Celal Bey 1911
Halil Bey 1912
Hacı Adil Bey (ikinci defa) 23 Temmuz 1913
Zekeriya Bey 1915
Cemal Bey 1918
Salim Paşa (Yüzellilikler'den) 1919
Celal Bey 1919
Naib Tahir 1920
Şevket Dağdeviren 1920
Ali Rıza Bey 1920
Şakir Kesebir 1922

Rus İşgali (1878-1880), Bulgar İşgali (1913), Yunan İşgali (1920-1922)
(Vali isimleri için kaynak: Peremeci, Osman Nuri (1939). Edirne Tarihi kitabı. s. 338- 342. )

Dahiliye nâzırları

Pertev Paşa (1835-1837)
Akif Paşa (1837-1838)
Mehmed Emin Rauf Paşa (1838-1839)
Şirvanizade Mehmed Rüşdi Paşa (1869-1871)
Kabzımalzade Mehmed Said Efendi (1871)
Ahmed Cevdet Paşa (1877)
Ahmed Hamdi Paşa (1877)
Kabzımalzade Mehmed Said Efendi (1878)
Ahmed Vefik Paşa (1878)
Mehmed Sadık Paşa (1878)
Mehmed Said Paşa (1878)
Server Paşa (1878-1879)
Cenanizade Mehmed Kadri Paşa (1879)
Mahmud Nedim Paşa (1879-1882)
İbrahim Edhem Paşa (1882-1885)
Ahmed Münir Paşa (1885-1891)
Halil Rifat Paşa (1891-1896)
Mehmed Memduh Paşa (1896-1907)
Akif Halil Paşa (1908)
Reşid Akif Paşa (1908)
İbrahim Hakkı Paşa (1908)
Hüseyin Hilmi Paşa (1908-1909)
Avlonyalı Mehmed Ferid Paşa (1909)
Mehmed Talat Paşa (1909-1911)
Halil Bey (1911)
Mehmed Celal Bey (1911)
Hacı Mehmed Adil Bey (1912)
Mehmed Ziya Paşa (1912)
Ali Daniş Bey (1912)
Avlonyalı Mehmed Ferid Paşa (1912)
Ahmed Reşit Bey (1912-1913)
Hacı Adil Bey (1913)
Mehmed Talat Paşa (1913-1918)
Mustafa Arif Bey (1918)
Ali Fethi Bey (1918)
İsmail Bey (1918)
Mustafa Arif Bey (1918-1919)
Ahmed İzzet Paşa (1919)
Artin Cemal Bey (1919)
Ahmed Reşit Bey (1919)
Mehmed Ali Bey (1919)
Ali Kemal Bey (1919)
Hacı Adil Bey (1919)
Mehmed Şerif Paşa (1919-1920)
Ebubekir Hazım Bey (1920)
Reşid Mümtaz Paşa (1920)
Ahmed İzzet Paşa (1920-1921)
Mustafa Arif Bey (1921)
Şerif Mehmed Rauf Paşa (1921)
Ali Rıza Paşa (1921-1922)
Salih Hulusi Paşa (1922)

This article is issued from Vikipedi - version of the 11/21/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.