Thomas Aquinas

Başlığın diğer anlamları için Aquino (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Thomas Aquinas
Thomas Aquinas
Doğum	1225 Roccasecca, Sicilya Krallığı
Ölüm	7 Mart 1274 (49 yaşında) Fossano, Sicilya Krallığı
Meslek	Rahip, filozof, teolog
Tür	Skolastik felsefe, Thomizm
Konu	Metafizik, Mantık, Teoloji, Zihin, Epistemoloji, Etik, Siyaset felsefesi
Etkiledikleri Hemen hemen tüm batı felsefesi, Giles of Rome, Godfrey of Fontaines, Hooker, Locke, Dante, Leibniz, Martain, Gilson, Anscombe, Donoso Cortés, Eckhart, Chesterton, Joyce, Kenny, XII. Pius, Carvalho, Walker Percy
Etkilendikleri Aristoteles, İbn Rüşd, Gazzâlî, İbn-i Sina, Albertus Magnus, Pavlus, Boethius, Eriugena, Anselm, Musa ibn Meymun, Augustinus, John of Damascus

Thomas Aquinas veya diğer adıyla Aquinolu Thomas, (İtalyanca: Tommaso d'Aquino) 1225-1274 yılları arasında yaşayan, bilgi felsefesi, metafizik, siyaset ve ruhun ölümsüzlüğü konularındaki yorumlarıyla skolastik düşünceye önemli katkılar sağlamış Dominik keşiş ve filozof. 1322'de Aziz ilân edilmiştir.

Hristiyanlık teolojisine yaptığı katkılar ve verdiği eserler ile ölümünden yaklaşık 300 yıl sonra 1567'de Papa V. Pius tarafından Katolik Kilisesi'nin uluları arasına yükseltilir. 1879'da Papa XIII. Leo, Thomas'ın öğretilerini teolojinin temeli olarak kabul eder. Böylece Thomas'ın görüşleri Katolik Kilisesi'nin resmi görüşü durumuna gelmiş olur. 1914'te, O'nun görüşlerini tartışmak günaha girmekle eş anlamlı kabul edilmiştir. 1917'de ise Kilise yasası, Akiunumlu Thomas'ın görüşlerini Kilise'nin resm̟î görüşü ilan etmiştir.^[1]

Hayatı

Sicilya Krallığı'nın Aquino kasabasında, Lord bir baba ve soylu bir annenin çocuğu olarak 1225 yılında doğar. Beş yaşına geldiğinde, Benediktin Tarikatına bağlı Monte Cassino manastırında eğitim hayatına başlar. 1239 yılında ailesinin yanına döner. Daha sonra Napoli Üniversitesi'ne girer ve burada 6 yıl boyunca fen, tarih, felsefe eğitimi alır. Eğitimi sırasında Dominikenler'e katılır.

Annesi Theodora, Thomas'ın Dominikenlere katılmasını hoşgörmez. Thomas 19 yaşına geldiğinde, annesinin baskısından kurtulmak için Dominiklerin yardımıyla önce Roma'ya, sonra da Paris'e gitmeyi kararlaştırır. Bu planla yola yıkan Thomas, henüz Roma'ya varamadan erkek kardeşleri tarafından yakalanır ve Frosinone'deki bir kaleye götürülür ve burada 1 yıl boyunca tutulur.^[2]

Paris ve Köln Üniversitelerinde de eğitim gören Thomas, Paris'te kendi düşün yaşamında çığır açacak olan Aristotelesçi görüşlere sahip Albertus Magnus'tan dersler alır. Aristotalesçi görüşler ile birlikte hocalık yaşamına adım atan Thomas, 1256 yılında master unvanı alır ve Paris Üniversitesi'nde açılmış olan Dominikenlere ait 2 kürsüden birinin başına geçer.

Fra Angelico tarafından yapılan Akinolu Thomas tasviri

Düşünceleri

Aziz Thomas'a göre Tanrı tektir. Bu Tanrı salt ruhtur ve yetkindir. Tanrı'dan sonra melekler vardır, meleklerin de bedensel varlıkları yoktur, onlar da bedensiz ruhlardır. Varlıklar hiyerarşisinde meleklerden sonra insanlar gelir. İnsan Tanrı'ya ulaşma yolunda ilerledikçe mutlu olur.Bu nedenle mutluluk servette, şöhrette, tensel isteklerde değildir aynı zamanda ahlaklı,erdemli davranışlarda da değildir.Sonsuz mutluluğa ulaşmak ancak Tanrı'nın lütfu ile olanaklıdır.Zira insanın yazgısı Adem'in işlediği günahtan dolayı ,sonsuz ceza çekmektir.

İnsanların her birinin kendi iyiliklerine yöneldikleri bir toplumda toplumun iyiliğini gözetecek ve toplumu en doğru yoldan amacına ulaştıracak bir yöneticinin olması gereklidir. Yönetici erkini,toplumu amacına , iyiliğe, mutluluğa ulaştırmak yolunda çalışması koşuluyla Tanrı'dan almıştır. Ancak toplumun amacı ötedünya mutluluğuna yönelik bir amaçtır.Toplumu bu amaca ulaştırmak ise , yöneticilerin değil din adamlarının görevidir.Yöneticiler,din adamlarının toplumu bu amaca ulaştırma yönündeki çabaları için düzeni ve barışı sağlamalıdır.Yönetici iktidarını Tanrı'dan almıştır ve bu yasa tüm insanlar için geçerli doğal bir yasadır.Yönetici iktidarını Tanrı'dan almış olmakla birlikte, iktidarı sınırsız değildir.Tanrısal kaynaklı yasalarla sınırlıdır. Thomas, yönetici, tiranlığa kaydığında kilisenin onu indirebileceğini söylemiştir. Thomas, toplumu yasalara göre değil, kendi çıkarlarına göre keyfen ve zorbalıkla yönetenleri tiran olarak kabul eder.^[3]

Kaynakça

1. Ağaoğulları, Mehmet Ali (1996). İmparatorluktan Tanrı Devletine (2 bas.). Ankara: İmge Kitabevi. s. 195-198. ISBN 978-975-53-3018-1. 
2. Hampden, Renn Dickson (1848). The Life of Thomas Aquinas. s. 23. https://books.google.com.tr/books?id=We1RAAAAMAAJ&printsec=frontcover&hl=tr&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. 
3. Şenel, Alaeddin (2004). Siyasal Düşünceler Tarihi (11 bas.). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları. s. 257-259. ISBN 9757298026.