Arches Ulusal Parkı
| | |
|---|---|
| | |
 Arches Ulusal Parkı'nda "Organ Arch (Org Kemeri)" | |
 | |
| Alan türü | Ulusal Park |
| Sınıflandırma | IUCN II |
| Devlet |  Amerika Birleşik Devletleri |
| Devlet | ABD |
| [[Utah|Federasyon]] | Utah |
| Şehir | Moab |
| İlçe | Grand |
| Koordinatları | K 38° 41' 00" B 109° 34' 00" |
| Karasal alanı | 130 km2 31 031 ha |
| Kuruluş tarihi | 12 Kasım 1971 |
| Ziyaretçi sayısı | 1 040 758 (2011) |
| Kontrol kuruluşu | Ulusal Park Hizmeti |
| [Arches Ulusal Parkı Websitesi] | |
Arches Ulusal Parkı ABD'nin Utah Eyaleti'nde bulunan ulusal park.
Bu ulusal parkın yüzölçümü 310 kilometre karedir. Bu alanda 2000'den daha çok sayıda doğal kumtaşı kaya kemer bulunmaktadır. Ayrıca değişik jeolojik kaya formasyonları ve peri bacaları'na benzer kumtaşından sütunlar ve kuleler bulunmaktadır. 1970'den beri 43 kaya kemeri erozyon dolayısıyla çökmüştür ve bunlardan en iyi bilineni Ağustos 2008'de çöken "Wall Arch (Duvar Kemeri)" olarak bilinmekteydi.
Park arazisi ilk defa 12 Nisan 1929'da "Ulusal Anıt" olarak kamu koruması altına alınmıştır. 17 Kasım 1971'de ABD Kongresi'nden geçen bir kanuna uygun olarak "Arches Ulusal Park" olarak "Ulusal Park Hizmetleri" idaresi altına geçmiştir.[1]
Coğrafya
Konum
Bu Amerikan ulusal parkı doğu Utah'da 310 km²lik bir alan kaplamaktadır. Parka girişi Utah'da küçük bir şkent olan Moab'dan 8 km uzaktadır. Bu alan coğrafik olarak Batı Amerika'daki Colarado platosunu hemen hemen ortasında bulunmaktadır. Parkın rakımı 1245-1723 metre arasında değişmektedir. Park yarı-çöl karakteri taşıyan bir arazi içindedir. Genel olarak bu yarı-çölde kumtaşıdan nispeten yumuşak ve kırmızımzi renkli kayalıklar bulunmakta bunlar devamlı olarak erozyandan aşınmaktadırllar. Bu ulusal parkın komşusu olan diğer kamu korumalı araziler de bulunmaktadır. Bunlar Canyonlands Ulusal Parkı, Dead Horse Point Eyalet Parkı ve "Colorado Ulusal Anıtı" adlıdırlar.
İklim
Arches Ulusal Parkı'nda ısı aydan aya çok değişiklikler göstermektedir. En sıcak ay Temmuz'dur ve en soğuk ay Ocak'tır. Yağış da aydan aya çok değişiklikler göstermektedir. Ekim en çok yağış gören aydır. Kış aylarından yağışlar kar olarak da düşmektedir.
Şu tablo Arches Ulusal Parkı için işi ve yağış gözlemlerinin aylık özetlerini vermektedir:[2]
| Ay | Ocak | Şubat | Mart | Nisan | Mayıs | Haz. | Tem. | Ağus. | Eylül | Ekim | Kasım | Ara. | Yıl |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylık en yüksek ısılar (°C) | 5 | 11 | 16 | 21 | 28 | 30 | 37 | 36 | 30 | 23 | 12 | 7 | 21 |
| Aylık en düşük ısılar (°C) | -8 | -3 | 1 | 6 | 11 | 13 | 18 | 18 | 14 | 6 | -2 | -6 | 6 |
| Aylık yağış ortalamaları (mm) | 9 | 12 | 12 | 19 | 14 | 11 | 14 | 23 | 22 | 29 | 17 | 17 | 196 |
Görülebilecek yerler
Parkda görülebilecek doğal kaya ve kemer formasyonları arasında şunlar çok ilgi çekenlerdir:
- "Balanced Rock (Dengeli Kaya)" – nispeten küçük bir BACA-sütun gibi kayanın üzerinde dengelenmiş duran büyük, üç şehir otobüs büyüklüğünde, bir kaya.
- "Courthouse Towers (Adliye Sarayı Kuleleri)" – Yüksek kaya baca-sütunları koleksiyonu
- "Dark Angel (Karanlık Melek)" – "Devil's Garden (Şeytanın Bahçesi)" adı verilmiş bir yürüyüş patikasının sonunda bulunan 46m yüksekliğinde kendi başına duran kule gibi bir kaya.
- "Delicate Arch (Zarif Kemer)" – Utah eyaletinin sembolü olan ve parkda en iyi bilinen, ince zarif kayadan kemer.
- "Devil's Garden (Şeytanın Bahçesi)" veya "Klondike Yarları" - Bir zirve sırtın üzerinde düzensiz olarak sıralanmış kaya kemerleri ve sütünleri.
- "Double Arch (Çifte Kemer)" - tek bir sonu paylaşan iki kaya kemer.
- "Fiery Furnace (Ateşli Fırın)" – Çok sayida yüksek kaya baca-sütunlarının birbirine yakın durup aralarında geçitlerin bir labirent gibi olduğu büyükçe bir tepe yamaç.
- "Landscape Arch (Manzara Kemeri) – Gayet ince ve 88 m uzunluğunda bir açıklığı olan kaya kemer.
- "Petrified düneş (Taşlaşmış kumullar)" – Bölgede bulunan tarih oncesi bir golden rüzgarın getirip kurduğu kumsalların taşlaşıp fosilleşmesinden ortaya çıkan bir kayalık bölge.
- "Wall Arch (Duvar Kemeri)" – "Devil's Garden (Şeytanın Bahçesi)" yürüyüş patikasından bulunan bir kaya kemeri iken Ağustos 2008'de çöken bir kaya formasyonu.[3][4]
Resimler
Arches Ulusal Parkı'nda "Double Arch (Çifte Kemer)"
Arches Ulusal Parkı'nda "Balanced Rock (Dengeli Kaya)"
Arches Ulusal Parkı'nda "Skyline Kmeri"
Arches Ulusal Parkı'nda "Double-O-Arch (Çifte 0 Kemeri)"
The Delicate Arch through Frame Arch
Arches Ulusal Parkı'nda "Delicate Arch (Zarif Kemer)"
Arches Ulusal Parkı'nda "Landscape Arch (Manzara Kemeri)"
Arches Ulusal Parkı'nda "Balanced Rock (Dengelenmiş Kaya)" kışın
Arches Ulusal Parkı'nda "Dark Angel"
Arches Ulusal Parkı'na giriş
Arches Ulusal Parkı'nda "Parade of Elephants Arch (Filler Geçidi Kemeri)" ve etrafı panoraması
Arches Ulusal Parkı'nda "Delicate Arch (Zarif Kemer)" ve civarı panoraması
Ayrıca bakınız
Kaynaklar
- ↑ "Arches National Park". The National Parks: Index 2009–2011. National Park Service. 4 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140904214522/http://www.nps.gov/history/history/online_books/nps/nps/part2.htm.
- ↑ Arches Ulusal Parkı – Hava durumu (Erişim:11.04.2009)
- ↑ "Wall (Duvar) Çöktü". National Park Service. 8 Ağustos, 2008. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150210205125/http://www.nps.gov/arch/parknews/news080808.htm.
- ↑ Stark, Mike (10 Ağustos 10, 2008). "Güney Utah Parkında İkonik Kaya Kemerinin Çökmesi". Washington Post. http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2008/08/10/AR2008081000492.html.
Dış bağlantılar
- Ulusal Park Hizmeti: Arches Ulusal Parkı (İngilizce)
-
Vikigezgin'de Arches Ulusal Parkı gezi rehberi (İngilizce) - Utah Turizm Ofisi websitesinde Arches Ulusal parkı(İngilizce)
| ||||||||
