Mamut Mağarası Ulusal Parkı

Mamut Mağarası Ulusal Parkı
Mammoth Cave National Park

"Rotunda Odası", Mamut Mağarası Ulusal Parkı, UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer almaktadır.
Alan türü Millî park
Korunan alan listesi Dünya Mirasları
Sınıflandırma İÜÇN II
Devlet Amerika Birleşik Devletleri Amerika Birleşik Devletleri
Devlet ABD
Federasyon Kentucky
Şehir Brownsville, Kentucky
İlçe Edmonson, Hart, Barren
Karasal alanı 214 km², (21,380 hektar) ha
Koruma tedbirleri vii, viii, x
Kuruluş tarihi 1 Temmuz 1941
Ziyaretçi sayısı 2.966.502 (2011)
Kontrol kuruluşu Ulusal Park Hizmetleri
Dünya Mirası Evet
Websitesi
Mamut Mağarası Ulusal Parkı*
UNESCO Dünya Mirası
Ülke ABD
Tür {{{Tür}}}
Kriter vii, viii, x
Referans {{{ID}}}
Bölge** Avrupa ve Kuzey Amerika
Koordinatlar K 37° 11' B 86° 06'
Tescil bilgisi
Tescil 1981  (5. Oturum)
* Dünya Mirası resmî listesi.
** UNESCO resmî sınıflandırması.

Mamut Mağarası Ulusal Parkı (İngilizce: Mammoth Cave National Park) Amerika Birleşik Devletleri Kentucky eyaletinin merkezi bölgesinde, Brownsville şehri yakınlarında bulunan, 400 mil uzunklukta dünyada en büyük mağaralar sistemini kapsayan, .[1][2] 214 kim² (21,380 hektar) yüzölçümünü kapsayan, ABD Ulusal Park Hizmetleri tarafından idare edilen bir ulusal park'dir. Ulusal Park'ın en önemli kısmı Kentucky eyaletine bağlı Edmonson ilçesi (county) ıçinde bulunmakta ve küçük alanlarda doğuya sarkarak "Hart" ve "Barren" ilçelerinde bulunmaktadırlar.

Ulusal Park'ın tarihi

Mamut Mağarası Kentucky'de "Pennyroyal" platosusunda bulunan "Flint Ridge" adı verilmiş, üzeri bir kumtaşı tabakası ile kaplı olan kalın Mississipi tipi eski kireç taşı tabakaladan oluşan ve bu kireç taşı kalkerden tabakalara sızan ve sonra buhar olup ucan sullarlardan geriye kalan kireçten bir karst sistemi oluşmuştur. Resmi coğrafya ismi "Mamut-Flint Ridge Sistemi" olarak verilmiştir.

Günümüzde bu sistem labirent halinde birbirine bağlı mağaralardan oluşmakta ve bu sistemin uzunluğunun 640 km (400 mil)'den daha uzun olduğu bilinmektedir.[3]

Mamut Mağarası ismi 18. yüzyilda verilmistir. Bu isimin bu mağaralar sisteminin en büyük mağarasinin devasa büyüklüğüne izefeten metaforik olarak verilmiştir. İsim tarih oncesi buyuk file benzeyen Mamut hayvani ile hiç ilgili değildir ve mağaralarada mamut hayvanı hakkında hiçbir kalıntı hatta bir iz bile bulunmamaktadır.

Bir būyūk mağara ve ona bağlı mağaralar sistemi 18. yüzyılda bulunduğu zaman 1000 kadar yılda duvarların yarasa guanosu ile kaplı olduğu görülmüş ve bu guano gübre olarak tarımda ve gühercile olarak barut üretiminde kullanılmaıştr. 1810'da bile bu mağaraların duvarlarının çok büyük yarasa sürüleri ile kaplı olduğu bildirilmiştir. Fakat turizmin başlaması ile yarasaların yaşam tarzı ortadan kalktığı için günümüzde mağaralardaki yarasa sayısı nispeten çok düşüktür. Mağaralar 1840-1850 döneminde bir zenci köle olan Steven Bishop tarafından ayrıntıları ile araştırılmiştir. Steven Bishop mağaralar sisteminin ilk planlarını çizmiş ve bu mağaralars ve mağaralar içinde ilginç bulunan karst formasyonlarina isimleri o vermiştir. Mağaraların ilk profesyonel olarak ölçülmesi 1908'de Max Kamper tarafından yapılmıştır.

Mamut Mağarası ABD Cumhurbaşkanı Franklin D. Roosevelt döneminde Temmuz 1941'de ulusal park olarak organize edilmiş olup federal ABD Ulusal Park Hizmetleri tarafından resmen idare altına alınmıştır. 27 Ekim 1981'de UNESCO Dünya Mirasları listesine alınmıştır. 26 Eylül 1990'da da bir Uluslararası Biyoküre Rezervi olmuştur.

Mamut Mağaralar sisteminin tamamının araştırılmadığı bilinmektedir ve çok yakın zamanlarda bile daha önce bilinmeyen mağaralar bulunmuştur.

Coğrafya

Mamut Mağarası Ulusal Parkı fiziksel haritası

Fiziksel coğrafya konumu

Mamut Magarasi Ulusal Parki ABD'nin Kentucky eyaletinin merkez kisminda bulunan "Pennyroyal" platosu olarak anilan en yuksek rakimi 204 m olan bir tepelik bölgededir. Bu ulusal parkin çok yakinindan "65" no'lu "eyaletler-arası karayolu" geçmekte ve bu Ulusal Parkı Tennessee eyaleti merkezi olan Nashville ile ve Kentucky'de Louisville ile bağlamaktadır. Mamut Mağarası içinden yeraltınden "Green Nehri"'nin "Styx Nehri" adı verilen bir kolu geçmektedir. "Green Nehri" ortaya çıktıktan biraz sonra Ohio Nehri'ne kavuşmaktadir ve Ohio Nehri de Missisippi Nehrinin önemli bir kolu olmaktadır.

İklim

Mamut Park iklimi "nemli şubtropik iklim bölgesi" iklim tipindedir. Resmi bilimsel Koppen-Geiger sınıflandırma tipine göre bu iklim "Cfa" olarak ifade edilmektedir.[4][5].

Meksika Körfezi'nden gelen sıcak hava kitlesinin etkisi altında kalan Parkta yazlar genellikle sıcak ve nemli geçmektedir. Kışlar ise genellikle değişiklik göstermektedir. Yıl boyunca günlük işi devamlı pozitifdir. Ama kışın işinin sıfır altına inmesi de gözǖmlenmiştir. Eldeki gözlemlere göre ortalama yıllık işi 13,6 °C olup; yaz ayları ortalama ısısı 26,6 °C ; kış mevsimi ortalama ısısı 1,7 °C olmuştur.

Yağışlar genellikle yağmur şeklinde olmaktadır. Ama Ocak, Şubat ve Mart aylarında kar yağışları da görülebilmektedir.

Mamut Mağarası sistemi Kentucky eyaletinin tümünde olduğu gibi hortum firtinalarına zaman zaman, büyük olasılıkla Mart ayında, uğramaktadır.[6].Mağaraların bulundukları araziler birkaç fırtına sisteminin zaman zaman geçtiği yöreler olduğu tespit edilmiştir. Yağışların aylık ortalamalarının toplamı 1329 mm olmaktadır.

Mamut Mağarası Ulusal Parkı Kentuchky ve komşu eyaletlerde ortaya çıkan çevre kirliğinden etkilenmektedir. Tüm ABD ulusal parklarının yağışlarında yapılan kimyasal araştırmalar Mamut Mağarası Ulusal Parkı yağış örneklemlerinin diğer Ulusal Paraklarada yağış örneklemeleri ile karşılaştırıldıguinda Mamut Mağarası civarından örnekleme ile alınan yağmur sullarının çok daha asit olduğu, yani "Asitli Yağmur" şeklinde çevre kirlenşmesinden daha fazla etkilendiĝi gerçeğini ortaya çıkartmıştır.[7].

Şu tablolar Mamut Mağaraları Ulusal Parkı için işi ve yağış gözlemlerinin aylık özetlerini vermektedirler:

Meteorolojik Göstergeler[8]
AyOcakŞubatMartNisanMayısHaz.Tem.Ağus.EylülEkimKasımAra.Yıl
En yüksek ısı dereceleri ortalamaları (°C) 6,2 9,3 15,6 21,4 25,4 29,2 30,9 30,3 27,1 21,5 14,7 8,8 20
En düşük işi dereceleri ortalamaları (°C) -4,7 -2,8 2,3 7,2 11,3 15,8 17,9 17,3 13,9 7,4 3,1 -1,9 7,2
Aylık yağış ortalamaları (mm) 98 105 133 112 131 110 121 92 106 80 113 128 1.329
Aylık kar yağış ortalamaları (cm) 142 107 41 3 0 0 0 0 0 0 23 53 369

Galeri

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ↑ (İngilizce) Vickie Carson. "Mammoth Cave hits 400 miles". National Park Service (NPS). 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141006132456/http://www.nps.gov/maca/parknews/mammoth-cave-400-miles.htm. Erişim tarihi: 18-01-2013.
  2. ↑ Gulden, Bob. "WORLDS LONGEST CAVES". 3 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160203233418/http://www.caverbob.com/wlong.htm.
  3. ↑ ((ing)) "Worlds longest caves". 3 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160203233418/http://www.caverbob.com/wlong.htm. Erişim tarihi: 25-1-2012.
  4. ↑ (Fransızca) Pagney, Pierre (1976), Les climats de la Terre, Paris:Masson, s.65.
  5. ↑ (İngilizce)"World Climates after Koppen-Geiger". Shasta College. 17 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20081217020417/http://www3.shastacollege.edu/dscollon/images/Maps-Images/world_climate_map.jpg. Erişim tarihi: 31-03-2008.
  6. ↑ (İngilizce) "Warren County, Tornadoes". crh.noaa.gov.
  7. ↑ (İngilizce) Şablon:Ouvrage
  8. ↑ (İngilizce) William Uhler. "Weather". Hillclimb Media.

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 9/14/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.