Arnavutluk Krallığı (1939-1943)

Arnavutluk Krallığı Mbretnija Shqipëtare (Arnavutça) Regno albanese (İtalyanca)
—  İtalya'nın protektorası  —
← 1939–1943 →
Bayrak Arma
1939'da İtalya ve Arnavutluk krallıkları   Arnavutluk Krallığı   İtalya Krallığı
Başkent	Tiran
Dil(ler)	Arnavutça
Yönetim	Meşruti monarşi altında faşist tek parti rejimi
Kral
- 1939-1943	III. Vittorio Emanuele
Tarihi
- İtalyan işgali	7 Nisan 1939
- İtalya'nın teslim olması	8 Eylül 1943

Arnavutluk Krallığı (Arnavutça: Mbretnija Shqiptare, İtalyanca: Regno albanese), 1939'da Arnavutluk'un İtalya'nın işgaline girmesiyle 1943'te İtalya'nın Müttefiklere teslim olmasına kadar varolmuş protektora yönetimi.

Arnavutluk'taki İtalyan etkisi 1912'de bağımsızlığın ilan edilmesinden hemen sonra başladı. I. Dünya Savaşı'ndaki doğrudan işgallerinden önce İtalyanlar Aralık 1914'te Avlonya limanını işgal ettiler. Savaşa girmelerinden sonra 1916 sonbaharından itibaren Arnavutluk'un güneyindeki işgal bölgesini genişletmeye başladılar. Kendileriyle birlikte savaşmak için Arnavut milis güçler oluşturan İtalyanlar, tarafsız Yunan ordusunu kendilerinden uzak tutmaya zorlamak için Kuzey Epir'i işgal ettiler. Haziran 1917'de kuzeyi Sırbistan ve Karadağ arasında bölüşülen Arnavutluk'un orta ve kuzey kesimleri İtalyan protektorası ilan edildi. Ekim 1918'de Fransız ve İtalyan güçleri Avusturya-Macaristan birliklerini Arnavutluk'tan kovmayı başardı. Savaş sona erdikten sonra İtalyan birliklerinin ülkeden çekilmeye zorlanmasıyla 1920'de İtalyanlar Arnavutluk'tan çekildi.^[1]

Mussolini, Arnavutluk konusunda, eski İtalyan hükümetlerinden çok daha başarılı oldu. 1924 yılı sonunda, eski başbakanlardan Ahmet Zogu'nun Arnavutlukta iktidarı ele geçirmesi ve 1925 Ocak ayında da cumhuriyet ilan etmesi, İtalya'nın işini çok kolaylaştırdı. Zogo, kendi diktatörlüğünü korumak için İtalya'ya dayandı. İtalya, Arnavutluk'a geniş ekonomik yardım yaptı. 27 Kasım 1926 da İtalya ile Arnavutluk arasında bir Dostluk ve Güvenlik Paktı imzalandı.^[2]

1939'da Mussolini, İtalya ve Arnavutluk arasında bir gümrük birliği oluşturulması ve Arnavutluk sınırları içinde bir İtalyan garnizonu kurulması yolunda bir ültimatom verdi. Ültimatomun reddi Arnavutluk Kralı Zogu döneminin de sonu oldu. Mussolini, deniz ve hava kuvvetlerinin desteğinde 100 bin kişilik bir ordu ile Arnavutluk'u işgal etti. Zogo yurtdışına kaçarken, ülkede kukla bir Arnavutluk hükümeti kurularak, İtalyan kraliyet ailesinden III. Vittorio Emanuele, Arnavutluk kralı ilan edildi. İtalya'nın savaş hazırlıkları doğrultusunda ülkenin doğal kaynakları büyük bir açgözlülükle yağmalandı.

Ekim 1940'ta İtalyanların Arnavutluk üzerinden Yunanistan'ı işgal etme giriştilerse de, kısa sürede püskürtüldüler. Eylül 1942'de Yugoslavya'da bulunan Alman birlikleri bölgeye girdi. İşgalin yarattığı şaşkınlığı üzerinden atan Arnavut milliyetçileri direniş hareketini başlatarak, toplumun bütün kesimlerini bir araya getiren ve demokratik bir rejimini kurulmasını amaçlayan "Balli Kombëtar" adlı bir ulusal cephe örgütlediler. Askeri ve sivil önderler öncülüğünde oluşturulan çeteler, İtalya'nın savaş gücünü zayıflatmada önemli bir rol oynadı.

Almanya'nın 1941'de Sovyetler Birliği'ne saldırması ile küçük ve dağınık gruplar halinde direniş hareketine katılan Arnavut komünistler, Tito'nun Yugoslavya'dan gönderdiği komünistlerin yardımıyla bir parti kurdular ve Ulusal Kurtuluş Hareketi (LNC) aracılığıyla halkın desteğini kazanmaya başladılar. İtalya ve Müttefikler arasında imzalanan antlaşmadan (8 Eylül 1943) sonra Alman birlikleri Arnavutluk'u işgal ettiler, ancak 1944'te Partizanların baskısıyla çekilmek zorunda kaldılar. İtalya'nın teslim olmasından sonra "Balli Kombëtar" ile komünistler arasında birleşik cephe kurma girişimi sonuçsuz kaldı. Kasım 1944'te Enver Hoca başkanlığında kurulan hükümet Müttefikler tarafından tanındı.

Kaynakça

1. Nigel Thomas, Armies in the Balkans 1914-18, Osprey Publishing, 2001.
2. Faşist italya, Tarih Sitesi.