Aslı Erdoğan

Aslı Erdoğan
Doğum 1967
Meslek Gazeteci, Yazar, Fizikçi
Vatandaşlık Türkiye
Eğitim Boğaziçi Üniversitesi
Önemli ödülleri 1997 Deutsche Welle Öykü Ödülü
2005 MEET bursu
2005 Dünya Yay. Yılın Kitabı Öd.
2010 Sait Faik Hikâye Armağanı
2012 Zürih Kent Yazarı
2013 Ord i Grenseland Prisen
2016 Tucholsky Ödülü

Aslı Erdoğan (d. 1967), Türk fizikçi ve yazar.

Türk edebiyatının eserlerini 90'lı yıllarda vermeye başlamış yeni kuşak kadın yazarlarındandır ve Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi'nde (CERN) görev yapan ilk Türk fizikçilerdendir.

Fizik doktorasını yarıda bırakarak edebiyatçılığı seçti; öykücü kimliği ile tanındı. Öykünün yanı sıra roman, şiirsel düzyazı, deneme alanında da eserler verdi; çeşitli gazetelerde köşe yazarlığı yaptı. Birçok ulusal ve uluslararası ödüle değer görülen Erdoğan'ın eserleri özellikle Avrupa ülkelerinde ilgi görmüş ve pek çok dile çevrilmiştir.[1]

Yaşamı

1967 yılında İstanbul'da dünyaya geldi.[2]

İstanbul Amerikan Robert Lisesi'nin ardından Boğaziçi Üniversitesi'nde Bilgisayar Mühendisliği ve Fizik bölümlerini bitirdi. Aynı üniversitenin Fizik bölümünde yüksek lisans eğitimi aldı ve asistanlık yaptı.[3] 1991-1993 yıllarında Cenevre'de Avrupa Nükleer Merkezi'nde Higgs bozonu üzerine çalıştı.

Türkiye'ye döndükten sonra bir süre İstanbul'da Afrikalı göçmenlerle yaşadı.[4] Fizik doktorası yapmak üzere Rio de Janeiro'ya giden Erdoğan, iki yıl devam ettikten sonra doktora çalışmasını yarıda bırakarak yazarlığı seçti ve iki yıl daha Güney Amerika’da yaşadı.

1994'te ilk kitabı Kabuk Adam, 1996'da ilk öykü kitabı Mucizevi Mandarin yayımlandı. İsveç'te büyük yankılar uyandıran Mucizevi Mandarin, Mourakabi, Joyce Carol Oates ve Vaclav Havel ile birlikte yılın kitapları arasında yer aldı.[5] 1997'de Deutsche Welle'in düzenlediği yarışmada Tahta Kuşlar öyküsüyle birincilik ödülü aldı. Öykü, dokuz dile çevrildi.[6]

Erdoğan, 1998'de Türkiye'ye döndü ve ikinci romanı Kırmızı Pelerinli Kent'i yayınladı. Brezilya'ya giden bir Türk kızının Rio de Janeiro'da yabancılık çekmektense şehri keşfetmesini anlatan eser, özellikle İskandinav ülkelerinde ilgi gördü;[7] Norveç yayınevi Gylendal'ın “popüler olmayan ama edebiyatın omuriliğini oluşturacak kadar önemli eserler veren” yazarların yapıtlarına yer veren Marg (Omurilik) serisine girdi.[8]

1999-2000 yıllarında Radikal gazetesinde köşe yazarlığı yaptı. Köşe yazıları "Bir Delinin Güncesi" ve "Bir Kez Daha" adlı kitaplarında toplandı.

MEET bursunu kazanarak Fransa'ya St.Nazaire'deki Yabancı Yazarlar Evi'ne davet edildi.[9] Üzerinde çalıştığı "Hayatın Sessizliğinde" adlı şiirsel- düzyazı metni burada tamamladı. "Hayatın Sessizliğinde" metninin bir bölümü kitap haline getirilmeden önce Milano'da Piccolo Tiyatrosu'nda sahnelendi.[10] Ayrıca kitaptan bölümler, dans tiyatrosuna dönüştü.[11] Birçok okuma günü, bienal, festival ve toplantıya katılan Erdoğan, 2005 yılında Fransız edebiyat dergisi Lire tarafından "geleceğin 50 yazarı" arasında gösterildi.[12] Aynı yıl kitap olarak yayımlanan ve Erdoğan'ın yazarlığında bir dönüm noktası kabul edilen[1] Hayatın Sessizliğinde, Dünya Yayınları tarafından düzenlenen yılın kitabı ödülünü kazandı.

2010 yılında yayımlanan "Taş Bina ve Diğerleri" adlı kitapta işkenceyi anlattığı öyküleri bir araya getirdi.[13] Bu eseriyle Sait Faik Hikâye Armağanı'nı kazandı.[14]

2010-2011 yıllarında tekrar Radikal'de köşe yazarlığı yapan Erdoğan, Nisan 2011’de Özgür Gündem gazetesinde köşe yazarlığına başladı.

Literaturhaus ve Uluslararası PEN Kulübü'nün değerlendirmesiyle[15] 2012 "Zürih kent yazarı" seçildi ve altı aylık bir burs alarak kent üzerine yazıp okuma günlerine katılmak üzere Zürih'te yaşadı. 2013 yılında Norveç'te kadınların seçme ve seçilme hakkını elde edişinin 100. yılı adına konan "Sınırda Sözcükler Ödülü" (Ord i Grenseland Prisen)'ne layık görüldü.[16]

2016 yılında Özgür Gündem gazetesine yönelik yapılan soruşturmada silahlı terör örgütü üyeliği ve halkı kışkırtmak[17] iddiasıyla tutuklandı.[18] Tutukluluğu devam eden Erdoğan, İsveç Pen tarafından sürgünde, tehdit altında ya da cezaevinde bulunan bir yazar ya da gazeteciye verilen Tucholsky Ödülü'ne layık görüldü.[19] İlerleyen dönemlerde "Devletin birliği ve ülke bütünlüğünü bozma" yönündeki suçlamalardan delil yetersizliği sebebiyle tahliyesine karar verilirken, "Terör örgütü üyeliği" suçlaması ile de tutukluğu devam etti.[20] Aslı Erdoğan 133 gün süren tutukluluğunun ardından 29 Aralık 2016 tarihinde tahliye edildi.[21]

Kitapları

Kaynakça

  1. 1 2 Özilhan, Esra. "Sesten Yazıya Uzanan Yol: Aslı Erdoğan yapıtlarında yazarın sessiz aracılığıyla dilin önem kazanması". İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi 2013. 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160923030436/https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=vVNzTGHHhjH-u3WMToxQ-kMQqIyX7DQJJi_cGC-OyrHU-9AxFbke_FBR7pTMxwta. Erişim tarihi: 22 Eylül 2016.
  2. ↑ Özger, Mehmet. "Aslı Erdoğan Anlatılarında Ontolojik Sorunlar". Turkish Studies -International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Cilt 7/4, Güz 2012, Ankara. https://www.academia.edu/8422083/Asl%C4%B1_Erdo%C4%9Fan_Anlat%C4%B1lar%C4%B1nda_Ontolojik_Sorunlar. Erişim tarihi: 22 Eylül 2016.
  3. ↑ "Erdoğan Breaks Seven Year Silence with Poetic New Novel". RC Quarterly, Sayı 28, Güz/kış 2005. 29 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20121029040721/http://webportal.robcol.k12.tr/Alumni-Development/RC-quarterly/RC%20Quarterly/RCQ028.pdf. Erişim tarihi: 22 Eylül 2016.
  4. ↑ Belge, Burçin. ""Konuşmayı 22 Yaşımda Öğrendim ve Israrla Yazmayı Deniyorum"". Biamag Cumartesi, 10 Temmuz 2010. 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160923053214/https://bianet.org/biamag/diger/123320-konusmayi-22-yasimda-ogrendim-ve-israrla-yazmayi-deniyorum. Erişim tarihi: 22 Eylül 2016.
  5. ↑ Altan, Sanem. "Aslı'nın 'Ötekiler'i". Radikal gazetesi, 23 Haziran 1998. 4 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090404104326/http://www.radikal.com.tr:80/1998/06/23/insan/01asli.html. Erişim tarihi: 22 Eylül 2016.
  6. ↑ Bağcı, Sena Tekin. "İzlek açısından Aslı Erdoğan anlatıları". Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek lisans tezi, 2010. 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160923034555/https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=ZeTyprYuef2HkaF3xt4wYqYnEjxfE8GpOFET8Cl8Qq0vYgl5TliUZ1LC4oFjzEkS. Erişim tarihi: 22 Eylül 2016.
  7. ↑ "Aslı Erdoğan: “Ben delirmeyim de kim delirsin şimdi?”". Egoist Okur, 10 Kasım 2013. 7 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140707014121/http://egoistokur.com/asli-erdogan-ben-delirmeyim-de-kim-delirsin-simdi/. Erişim tarihi: 22 Eylül 2016.
  8. ↑ Savaş, Neslihan. "Asli Erdogan'ın Norveç Başarısı". Biamag Cumartesi, 3 Kasım 2014. 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160923044135/http://bianet.org/biamag/medya/47535-asli-erdoganin-norvec-basarisi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2016.
  9. ↑ "Aslı Erdogan". Meetingsaintnazaire.com sitesi. 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160923042416/http://www.meetingsaintnazaire.com/Asli-Erdogan,701.html. Erişim tarihi: 22 Eylül 2016.
  10. ↑ Arcan, Bahar. "Aslı Erdoğandan Hayatın Sessizliğinde". Biamag Cumartesi, 23 Ağustos 2005. 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160923050407/http://bianet.org/biamag/kultur/65695-asli-erdogandan-hayatin-sessizliginde. Erişim tarihi: 22 Eylül 2016.
  11. ↑ "Şort, postal ve gelinlikle dans". Radikal gazetesi, 1 Şubat 2009. 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160923033605/http://www.radikal.com.tr/kultur/sort-postal-ve-gelinlikle-dans-919585/. Erişim tarihi: 22 Eylül 2016.
  12. ↑ "Aslı Erdoğan geleceğin 50 yazarı arasında". Hürriyet gazetesi 21 Mayıs 2005. 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160923043420/http://www.hurriyet.com.tr/asli-erdogan-gelecegin-50-yazari-arasinda-38731313. Erişim tarihi: 22 Eylül 2016.
  13. ↑ Aslan, Sema. "Şiddetle yüzleşmek istedim". Radikal gazetesi, 15 Mayıs 2009. 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160923182558/http://www.radikal.com.tr/kitap/siddetle-yuzlesmek-istedim-936022/. Erişim tarihi: 22 Eylül 2016.
  14. ↑ Sait Faik hikaye armağanı, Daruşşafaka Cemiyeti, Erişim tarihi: 31 Mayıs 2016
  15. ↑ " TEDA Projesi desteğiyle yayınlanan “Kırmızı Pelerinli Kent” İsveç’te Büyük Yankı Uyandırdı!". TEDA Türkiye'nin Çeviri ve Yayın Destek Programı web sitesi. 24 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160924121147/http://www.tedaproject.gov.tr/TR,53527/teda-projesi-destegiyle-yayinlanan-kirmizi-pelerinli-ke-.html. Erişim tarihi: 22 Eylül 2016.
  16. ↑ "Aslı Erdoğan’a Norveç’ten ”Özgürlük Ödülü”". Dağ Medya 16 Eylül 2013. 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160923183349/http://dagmedya.net/2013/09/16/ilki-bu-yil-verilen-uluslararasi-edebiyat-odulu-ord-i-grenseland-prisen-sinirda-sozcukler-odulu-yazar-asli-erdogana-verildi/.
  17. ↑ "Aslı Erdoğan tutuklanmadan 10 gün önce izlendiğini yazmış". Cumhuriyet. 21 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160821183652/http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/587704/Asli_Erdogan_tutuklanmadan_10_gun_once_izlendigini_yazmis.html. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2016.
  18. ↑ "Aslı Erdoğan tutuklandı". NTV. http://www.ntv.com.tr/turkiye/asli-erdogan-tutuklandi,od6bBQtHYkeCDSQPlEI27g?_ref=infinite. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2016.
  19. ↑ "Aslı Erdoğan 2016 Tucholsky Ödülü'ne layık görüldü". Sabit Fikir, 23 Eylül 2016. 24 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160924121157/http://www.sabitfikir.com/haber/asli-erdogan-2016-tucholsky-odulune-layik-goruldu. Erişim tarihi: 24 Eylül 2016.
  20. ↑ "Aslı Erdoğan ve Necmiye Alpay cezaevinden çıkamayacak". Sözcü. http://www.sozcu.com.tr/2016/gundem/asli-erdogan-ve-necmiye-alpaya-tahliye-1525286/. Erişim tarihi: 14 Aralık 2016.
  21. ↑ "Aslı Erdoğan ve Necmiye Alpay tahliye edildi". Habertürk. http://www.haberturk.com/gundem/haber/1342469-asli-erdogan-venecmiye-alpay-tahliye-edildi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2016.

Dış bağlantılar

Sait Faik Hikâye Armağanı
1955-1959
1964-1969
Adnan Özyalçıner, Mehmet Seyda (1964) · Mahmut Özay, Kâmuran Şipal (1965) · Cengiz Yörük (1966) · Tarık Dursun K. (1967) · Muzaffer Buyrukçu (1968) · Faik Baysal, Orhan Kemal (1969)
1970-1979
Zeyyat Selimoğlu (1970) · Bilge Karasu, Bekir Yıldız (1971) · Füruzan (1972) · Demirtaş Ceyhun (1973) · Fakir Baykurt (1974) · Adalet Ağaoğlu (1975) · Selim İleri (1976) · Necati Cumalı (1977) · Adnan Özyalçıner, Selçuk Baran (1978) · Ferit Edgü (1979)
1980-1989
Tomris Uyar (1980) · Verilmedi (1981) · Verilmedi (1982) · Nursel Duruel (1983) · Pınar Kür (1984) · Tarık Dursun K. (1985) · Feyza Hepçilingirler (1986) · Tomris Uyar (1987) · Gülderen Bilgili, Mahir Öztaş (1988) · Demir Özlü (1989)
1990-1999
Nezihe Meriç (1990) · Ayla Kutlu (1991) · Oya Baydar (1992) · Verilmedi (1993) · Osman Şahin (1994) · Mehmet Zaman Saçlıoğlu (1995) · Cemil Kavukçu (1996) · Ayşe Kulin (1997) · Orhan Duru, Erdal Öz (1998) · Necati Tosuner (1999)
2000-2009
Faruk Duman (2000) · Murat Gülsoy (2001) · Yekta Kopan (2002) · Mehmet Günsür (2003) · Başar Başarır (2004) · Ayşe Sarısayın (2005) · Refik Algan (2006) · Selma Fındıklı (2007) · Behçet Çelik (2008) · Feryal Tilmaç (2009)
2010-
Aslı Erdoğan (2010) · Ahmet Büke (2011) · Yalçın Tosun (2012) · Sine Ergün (2013) · Mahir Ünsal Eriş (2014) · Bora Abdo (2015) · Muzaffer Kale (2016)
This article is issued from Vikipedi - version of the 1/6/2017. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.