Gerardus 't Hooft

Gerard 't Hooft
“Gerardus (Gerard) ’t Hooft”

Gerard 't Hooft , 2008
Doğum 5 Temmuz 1946 (1946-07-05)
Den Helder, Hollanda
Vatandaşlığı Hollanda
Milliyeti Hollandalı
Dalı Teorik fizik
Parçacık fiziği
Çalıştığı yerler Utrecht Üniversitesi
Öğrenim Utrecht Üniversitesi
Doktora hocası Martinus J.G. Veltman
Doktora öğrencileri Robbert Dijkgraaf
Herman Verlinde
Önemli başarıları "Fizikte elektro-zayıf etkileşimlerin Kuantum yapısı keşfi"
Kuantum mekaniği
Kuantum alan kuramı
Aldığı ödüller Wolf Fizik Ödülü (1981)
Lorentz Madalyası (1986)
Spinoza Ödülü (1995)
Franklin Madalyası (1995)
Nobel Fizik Ödülü (1999)
Lomonosov Altın Madalyası (2010)
Ek bilgi Amcası Frits Zernike 1953 yılında Nobel Fizik Ödülü'nü kazanmıştır.
Uzay Derneği Sempezyumu, 2007
Harvard Üniversitesi ziyaretinden, Aralık 2003

Gerardus't Hooft (5 Temmuz 1946- Den Helder, Hollanda), halen Utrecht Üniversitesine bağlı Spinoza Enstitüsü ve Teorik Fizik Enstitüsünde[1] profesörlük yapan Hollandalı teorik fizikçidir. 1999 yılında, tez danışmanı Martinus J.G. Veltman ile elektrozayıf etkileşimlerin kuantum yapısını keşifleri dolayısıyla Nobel Fizik Ödülünü kazanmışlardır.[2][3][4]

Biyografisi

Gerard 't Hooft Hollanda'nın Den Helder şehrinde 1946 yılında gemi mühendisi “H. 'T Hooft” ve “MA van Kampen” çiftinin çocukları olarak dünyaya gelmiştir. Annesi daha on sekiz yaşındayken hayata veda eden babasını, 't Hooft, çok küçük yaşta kaybetmiştir. “Ita” adında bir kız kardeşi vardır. Sanat okuluna giden annesi, Fransızca dersleri aldıktan sonra özel Fransızca dersleri vermektedir. 1972 yılında evlendiği “Albertha A. Schik” ile iki kız çocuk sahibi olmuşlardır.[5]

Eğitimi

Sekiz yaşındayken 'büyünce ne olacaksın?' sorusuna “her şeyi bilen adam olacağım” diyen, 't Hooft, bilim adamı olmaya o zamandan karar vermiştir. Nobel için yazdığı otobiyografisinde bilimin ailesinin temelinde, genlerinde olduğunu ifade eden fizikçinin büyük amcası Frits Zernike, 1953 yılında faz kontrast mikroskobunu keşfettiğinde kararına daha sıkı sarılır.[6] Diğer amcası, “Nicolaas Godfried van Kampen” Utrecht Üniversitesi'nde Teorik Fizik dalında profesörlüğe atandığında annesi küçük 't Hooft için bilimsel bir kariyer yerine sanat okumasını tavsiye etmiştir.[5]

Kariyeri

16 yaşında, Hollanda Ulusal Matematik Olimpiyatı'nda ikinci olan 't Hooft, Lahey'deki ‘Dalton Lisesi’'ne gitmiştir. Ünlü bilim adamı, lisans ve lisans üstü eğitimini aldığı Utrecht Üniversitesi'nden 1972 yılında doktorasını almıştır. Utrecht Üniversitesinde 1974 yılında akademik kariyeri başlayan 't Hooft 1977'den günümüze “Spinoza Enstitüsü” ve “Teorik Fizik Enstitüsü”nde profesörlük yapmaktadır.

Doktorasını aldıktan sonra Cenevre, CERNde araştırmalara katılmıştır. Burada Veltman ile birlikte Yang-Mills kuramının kuvvetli etkileşimlerde uygulanılabilecek şekilde renormalize edilebilir olduğunu (Kuvantum Kromodinamiği (QCD) )göstermişlerdir. Böylece, yerçekimi dışındaki üç temel etkileşim ve parçacıklar bugün Standart Model olarak isimlendirilen kuvantum alan kuramı ile açıklanır olmuştur.[7]

Ödül ve başarıları

Ödülleri ve başarıları [8][9][9]
Ödül & Kurum Tarih Notlar
Nobel Fizik Ödülü 1999 ( Martinus JG Veltman ile )
Franklin Madalyası 1995
Lorentz Madalyası 1986 [10]
Hollanda Bilim Akademisi 1982 üye
Wolf Fizik Ödülü 1981 (Freeman Dyson ve Victor Frederick Weisskopf ile [11] )
Dannie Heineman Ödülü 1979
Amerikan Fizik Birliği Ödülü
Spinoza Ödülü [12] 1995

Nobel Fizik Ödülü

1999 yılı Nobel Fizik Ödülünü Gerardus ’t Hooft ile Martinus J. G. Veltman kazanmıştır.[3] İsveç Kraliyet Bilimler Akademisinin, “fizikte elektrozayıf etkileşmelerin kuantumlu yapısını açıklığa kavuşturmaları” nedeniyle verildiğini açıkladığı bu çalışma, aslında 1971 yılında Utrecht Üniversitesi’nde Veltman’ın yanında doktora yapmakta olan ‘t Hooft’un hazırladığı tez çalışmasıdır. O sıralar 24 yaşında bir öğrenci olan ‘t Hooft’un, bu zor problemi orijinal matematik yöntemler geliştirerek çözebilmesi dünyada ve Türkiye'de de yankılar uyandırmıştır.[13]

Fizik otorilerince yıllardır beklenen,‘t Hooft ve Veltman’ın kazandıkları bu ödülün, biraz gecikmiş olduğu belirtilmiştir. Kendiliğinden simetri bozulması yoluyla kütle kazanımı sağlayan elektrozayıf etkileşme modelleri, 1960’ların başından beri gündemdeydi. Bu modeller arasından birisi, 1967’de Amerikalı Steven Weinberg ve İngiltere’de bulunan Pakistan’lı Abdus Salam tarafından önerilen ve bugün standard model olarak bilinen bir tanesi, zamanla öne çıkmıştır.[14]

Öncesinde kuantumlu ayar alanteorileri olarak bu tür modellerin kesin hesaplamalara imkan verip vermedikleri bilinmemekteydi. Yani bir elekrozayıf bozunma için yarı-süre veya bir parçacık saçılımı için tesir kesiti, kuantum elektrodinamiğinden bilinen yöntemlerle hesaplanırsa, bu hesaplardan belli sayılar bulunacağı, yani bir öngülerinin olup olmadığı henüz kuşkuluydu. Utrecht Üniversitesi’nde teorik fizik profesörü olan Martinus Veltman bu zor ve uzun bu hesapları yapabilmek için ilk bilgisayarla sembolik hesap program paketi olan “SCHOONSHIP”i geliştirmiştir. O dönemde onun yanında bu programı kullanan öğrencisi olan ‘t Hooft sonsuz çıkan Feynman integrallerinin boyutsal regülarizasyonunu yaparak, standart model türü kuantumlu ayar alan teorilerinin renormalizasyonunu göstermiştir.Dolayısıyla bu modellerin belirli ve kesin öngörülerinin hesaplanabileceğini kanıtlamış olmuştur.[13][15]

“İyi bir araştırmacı, elde ettiği sonuçları abartmak yerine mütevazı göstermeye dikkat eder.” diyen 't Hooft, bilimin başarılı olmasının nedenlerinden birinin özünde bir hata düzeltme mekanizması ile birlikte yapılanmış olmasını göstermektedir.[16][17]

Dış bağlantılar

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ↑ http://tfd27.turkfizikdernegi.org/1/ Türk fizik derneği
  2. ↑ 't Hooft Britannica İng. 10 Mart 2012‎ erişim
  3. 1 2 1999 Nobel Ödülü İng. 10 Mart 2012‎ erişim
  4. ↑ 't Hooft İng. 10 Mart 2012‎ erişim
  5. 1 2 't Hooft Nobel Otobiyografisi İng. 10 Mart 2012‎ erişim
  6. ↑ G Ekspong ,: Nobel Lectures in Physics 1996-2000', ISBN 981-238-003-5 —
  7. ↑ ‘t Hooft, G. ve Veltman, M. (1972). Nucl. Phys. B44, 189.
  8. ↑ 't Hooft Biy.İng. 10 Mart 2012‎ erişim
  9. 1 2 't' Hooft Biy. U. Üniversitesi İng. 10 Mart 2012‎ erişim
  10. ↑ http://www.lorentz.leidenuniv.nl/lorentzmedal/ Lorentz Madalyası Sahipleri
  11. ↑ Wolf Fizik Ödülü sahipleri listesi İng. 07 Mart 2012‎ erişim
  12. ↑ http://www.nwo.nl/nwohome.nsf/pages/NWOP_8FVBQR Spinoza Ödülü Sahipleri
  13. 1 2 Biltek Prof. Dr.Tekin Dereli- ODTÜ Fizik Dalı(Türkçe) — PDF
  14. ↑ Standart Model Biltek (Türkçe) —
  15. ↑ Gerard't Hooft (2008) (Türkçe). Maddenin Son Yapı Taşlar. TÜBİTAK YAYINLARI. ISBN 9754032994. http://www.kitapyurdu.com/kitap/default.asp?id=116786.
  16. ↑ Bilim İnsanı Sultan Tarlacı (Türkçe) — doc
  17. ↑ Gerard’t Hooft.‘ Maddenin Son Yapıtaşları’, TÜBİTAK, 1999; syf149, ISBN 978-975-403-193-5
This article is issued from Vikipedi - version of the 11/9/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.