Giulio Cesare

Giulio Cesare

Özgün ismi: Giulio Cesare in Egitto HMW27
Müzik: George Frideric Handel
Libretto: "Nicola Francesco Haym" tarafından "Giacomo Francesco Bussani"'den uyarlama
Galası: 20 Şubat 1724
İlk gösterim yeri: King's Tiyatrosu, Haymarket, Londra
Oyuncular: * Giulio Cesare (Jül Sezar) - alto kastrato günümüzde mezzo-soprano veya kontrtenor

Giulio Cesare (Giulio Cesare in Egitto HMW27 dizini) (Jül Sezar Mısır'da) George Frideric Handel tarafından 1723'de İngiltere "Kraliyet Muzik Akademisi" için bestelenmiş üç perdelik dramma per musica janrında bir opera eseridir. Libretto "Giacomo Francesco Bussani" tarafından 1676'da "Antonio Sartorio"'nun bestelediği aynı adlı "Giulio Cesare" operası için hazırladığı librettodan "Nicola Francesco Haym" tarafından uyarlanmasıdır.

Hazırlanış ve sahnelenmeler

Eserin prömiyer temsili 20 Subat 1724'de King's Tiyatrosu, Haymarket, Londra'da yapılmıştır. Bu sahnelenme çok popüler olmuştur ve Handel 1725, 1730 ve 1732 yıllarında bazı değişikliklerle bu eseri Londra'da tekrar sahnelemiştir. Ayni dönemde kıta Avrupa'sında Paris, Hamburg ve Brunswick'de sahneye konulmuştur.

Fakat 19. yüzyılda, Handel'in diğer "opera seria" janrında bestelediği opera eserleri gibi hiç sahnelenmeyip unutulmuştur.

20. yüzyılda 1922'de Oskar Hagen tarafından Gottingen'de (kastrato rolleri bariton, tenör veya bas seslerine değiştirilip yeniden orkestrasyon yapılarak) yeniden sahneye konulmuştur. Modern yapımlanmalarda günümüzde kastrato sesi bulunmadığı için bu eserdeki kastrato ses gerektiren başrol ya kontralto, ya mezzo-soprano ya da son yillarda popüler olarak kontr-tenor sesleri tarafından icra edilmektedir. Diğer kastrato sesi gerektiren roller, yani Tolomeo ve Nireno, normal olarak kontr-tenorler tarafından oynanmaktadır. Ayrıca orijinal olarak soprano ses için hazırlanmış olan Sesto rolünü genellikle günümüzde bir mezzo-soprano yüklenmektedir.

20. yüzyıl devamında çok geçmeden bu eser operaevleri repretuvarına girmiştir ve günümüze kadar birçok sayıda yapımlanması sunulmuştur. Bu eser enfes vokal müziği, gayet dramatik içeriği ve çok ustaca orkestra kullanışı ile günümüzde opera seyircileri tarafından çok beğenilmektedir. Birçok opera sever bu eseri Handel'in en güzel İtalyan operası olarak kabul etmektedirler ve hatta bazı opera kritikleri bu eserin opera seria janrından olan opera eserlerden en iyisi olduğunu iddia etmektedirler.

Roller

Rol Ses tipi Prömiyerde roller, 20 Şubat 1724
(Orkestra şefi: - )
Giulio Cesare (Jül Sezar) alto kastrato günümüzde mezzo-soprano veya kontrtenor Senesino
Kleopatra, Mısır Kraliçesi soprano Francesca Cuzzoni
Tolomeo, Mısır Kralı Kraliçe'nin erkek kardeşi ve kocası alto kastrato Gaetano Berenstadt
Cornelia, Pompey'in ikinci karısı kontralto Anastasia Robinson
Sesto "Sextus Pompey", Cornelia'nın üvey oğlu soprano (erkek olarak rol) Margherita Durastanti
Achilla, Tolomeo'nun Generali bas Giuseppe Maria Boschi
Curio "Gaius Scribonius Curio", Praetor, Sezar'ın Generali bas John Lagarde
Nireno, Kleopatra ve Tolomeo'nun hizmetkarı alto kastrato Giuseppe Bigonzi

Enstrümantasyon

Giulio Cesare operasının orijinal sahnelenmesi için hazırlanan partisyon notalarına göre bu opera için orkestra çalgıları şunlardır: 1., 2. ve 3. keman'lar, viola'lara ve viola da gamba, trompet, 4 korno, 2 obua, fagot, flüt, arp, basso kontinio ve "teorbo" lavtası,

Konu özeti [1]

Zaman: M.Ö 48. yüzyıl Mekan: Antik Mısır

I. Perde

Uvertür'den sonra Cesare hariç tüm şarkıcılar bir koro ile Cesare'yi öven bir şarkı söylerler (koro: Viva, viva il nostro Alcide). Cesare Pompey'in ordusunu yenilgiye uğratmıştır ve Nil Nehri kenarına gelip sevgiyle karşılanır (arya: Presti omai l'Egizia terra) Pompey'in ikinci eşi Cornelia ve oğlu Sesto, Cesare'ye gelip Pompey'yi bağışlaması için ona yalvarır ve Cesare eğer Pompey şahsen gelip af dilerse onu affa hazır olduğunu bildirir. Fakat Mısır ordusunun komutanı Achilla gelir ve Pompey'in kellesini Cesare'ye bir sandık içinde sunar. Bunun Mısır'da kızkardeşi Kraliçe Kleopatra ile birlikte hükümdar olan Kral Tolomeo'nun Cesare'ye bağlılık nişanı olduğunu bildirir. Cesare Tolomeo'nun bu gaddar tutumuna gayet kızmıştır (arya:Empio, dirò, tu sei). Cornelia önce bayılır; sonra intihar etmeye kalkar. Roma generali Curio bunu önleyip ardından ona olan aşkını itiraf edip intikam almak için Tolomeo'yu öldürmeye hazır olduğunu açıklar. Cornelia bunu kabul etmez diğer bir ölümün kendinin çektiği acıyı karşılamayacığını sõyler (aria: Priva, son d'ogni conforto). Sesto babasını õldürten Tolomeo'dan intikam almaya yemin eder (arya:Svegliatevi nel core). Kleopatra byuk çocuk olarak kendine ait olduğuna inanmıştır ve Cesare'yi kandırıp erkek kardeşi ve Mısır Kralı olan Tolomeo'nun yerine, krallığın yönetimini kendi eline almayı planlamaktadır (arya: Non disperar, chi sà?). Acchilla, Cesare'nin Tolomeo'nun bu hareketine gayet kızgın olduğunu bildirince Cesare'yi suikastla ortadan kaldırmak için komplo kurar (aria:L'empio, sleale, indegno). Achilla'yı bunu uygulamaya razı eder. Bunu başarmak için Achilla'nin Cornelia ile evlenmeyi şart koşmuştur. Kleopatra, kimlik değiştirip Lidia adıyla kendisini Cesare'ye tanıtır ve onun kalbini kazanır (arya:Non è si vago e bello). Nireno Kleopatra'nın Cesare'yi kendine aşık yaptıgı acıklar (arya:Tutto può donna vezzosa). Kleopatra Sezar'ı kendine aşık yaptıktan sonra krallık tahtına geçeceğine emindir (arya: Tu la mia stella sei). Bu sırada Cornelia kocasına yas tutmaktadır (arioso: Nel tuo seno, amico sasso) ve Tolomeo'yu öldürmeye hazırlanmaktadır. Fakat üvey oğlu Sesto Tolomeno'yu kendisini öldüreceğini açıklayıp onu bundan caydırır. Casare, Cornelia ve Sesto Mısır Kraliyet Sarayı'na Tolomeo ile görüşmek üzere giderler. Tolomeo, Cesare ve maiyetinde sarayda bir daire tahsis ettiğini bildirir. Cesare bunu kabul eder ama Tolomeo'nun bu daveti kendini öldürtmek için yaptığını generali Curio'ya açıklar (arya:Va tacito e nascosto).

Tolomeo Cornelia'nın güzelliğinden çok etkilenmiştir ama onu Achilla'ya evlendirmek için söz vermiştir. (arya:Tu sei il cor di questo core). Sesto Tolomeo'ya meydan okuyup onu duello etmeye çağırır ama kabul edilmez. Cornelia, Achilla'yı reddedince, Tolomeo da askerlerine Sesto'yu yakalamalarını emreder ve Cornelia'yı da hareme gönderir. (duet:Son nata a lagrimar)

II. Perde

Kleopatra, hizmetkari olan Nireno'dan Cesare'yi Saray'daki kendi dairesine getirmesini ister. Onu 'Lidia' olarak bilen ve kendisinden oldukça etkilenmiş olan Cesare hemen Cleopatra'nın yanına gelir. Kleoptra ask tanrisi Eros'un oklarinin kendine etkisinden bahseden bir sarki soyler. Cesare ona asik olmustir. (arya: V'adoro, pupille).

Haremin bahçesinde ise Cornelia kaderinin ne kadar kotu oldugunu ifade etmektedir (arioso:Deh piangete, oh mesti lumi). Bahceye gelen Achilla ona evlenme teklif edince onu rededer (arioso: Deh piangete, oh mesti lumi). Sonra onun guzelliginden cok etkilenmis olan Tolomeo evlenme teklifi yapar ve Cornelia kocasini oldurtmus olan bir kisi ile hic evlenemiyecegini bildirerek onu reddeder.(Aria: Sì spietata, il tuo rigore). Gayet umitsiz kalan Cornelius tekrar intihar etmeyi dusunur. Fakat Nireno ile birlikte yanina gelen Sresto tarafindna bu fikrinden caydirilir. Nireno Tolomeo'niun Cornelia'yi sarayin haremine gonderilmesine emior verdigi habeini de getirmektedir. Nireno Cornelia ile birlikte uvey oglu Sesto'yu da harem dairesine getirme planini ve buradan Sesto'nun harem dairesine yalniz ve silahsiz olacak Tolomeo'yu oldurmesinin kolay olacagini da aciklar. (arya: Cessa omai di sospirare). Sesto Saray bahcesine Tolomeo'yu oldurme hedefiyle gelir.(arya:L'angue offeso mai riposa

Bu sirada Kleopatra kendi sarayinda Cesare'nin gelmesini beklemektedir (aria:Venere bella). Kleopatra'ya asik olmus Cesare onun sarayina varir. Ama tam bu sirada generali Curio gelip keninin bir suikaste kurban gitmek uzere oldugunu suilkasticiulerin saraya "Ceasare'ye olum" bagisrislarla hucum ettimekte oldugunu ona bildirir ve oradan kacamasini tavsiye eder. Bu sirada Kleopatra da kendisinin kralice oldugunu ifsa eder ve Cesare'ye kac,asini soyler. Cesarae bunlarai dinlemez ve suilastcilara karsi carpismaya hazir oldugunu soyler.(Arya: Al lampo dell'armi), (koro: Morà, Cesare morà). Kleopatra da Sezara' asik olmsutur ve tanrilara onu korumalari icin yalvaririr (Aria:Se pietà di me non senti).

Tolomeo'nun sarayinda ise Tolomeo harem dairesine girmeye hazirlanmaktadir (arioso:Belle dee di questo core). Orada hareme gondermis olan Cordelia'yi kandirmaya calisir. Hareme annesi ile birlikte girmis olan Sesto ona hucum eder. Fakat Achilla tarafindan engel olunur. Achilla kendisine Kleopatra sarayinda suikast yapmaya giden askerlerden kacmakta olan Cesare'nin odanin peneceresinden atlayip oldugunu bildirir. Bu haber Sesto'yu gayet buyuk yeise sokup kendini oldurmeye calismasina neden olur. Fakat uvey annesi buna mani olur. Sesto Tolomeo'yu oldurme yemini tekrarlar (arya:L'aure che spira).

III. Perde

Achilla Tolomeo'nun kendine yapmis oldugu buyuk hizmetler dolayisyla hic bir takdir ifade etmedigi ve evlenemek istedigi kadini kendi haremine aldigi icin Kleopatra tarafina gecmeye hazirlanmaktadir (arya: Dal fulgor di questa spada). Fakat Tolomeo Achilla bicakal hucum edip onu yaralar. Tolomeo'nun ordu birlikleri ile Kelopatra/nin emrinde olan askeri birlikleri birbirleriyle carpismaya girismislerdir. Tolomeo'nun ordusu büyük bir zafer kazanmis ve. Cleopatra esir düşmüştür ve pencereden atlamai olan Cesare ve j=kendieni carpismada kaybettigi icin uzuntu ile sarkiaya baslar. (arya: Domerò la tua fierezza) Cesare ise pencereden atlamakla beraber halen hayattadır ve ordusunun basina gecmek icin colde ilerlemektedir (arya:Aure, deh, per pietà).

Tolomeo'yu oldurmek icin saraya gelmis olan Sesto Achilla'yi ciddi şekilde yaralanmis ve olmek uzere bulur. Achila Sesto'ya Tolomeo'yu öldürmesi için saray girme icini olan kendi mührünü verir. Ölmeden evvel, Pompey'ye yapılan suikastın kendi fikri olduğunu itiraf eder. Ceasre gelir ve Sesto'dan muhru kendisine vermesini ister. Carpisma yaparak hem Cornelia hem de Kleopatra'yi kurtacagini yoksa kendinin de olecegine yemin eder (arya: Quel torrente, che cade dal monte) Sesto Cesare'nin olmemesi ve Achilla'nin olmesi ile kendini moralman cok iyi hissetmektedir ve mucadeleye devam edecegine and icer.(aria:La giustizia ha già sull'arco). Cesare Kleopatra'nin tutuklu oldugu ordugaha gider ve Kelopatra onun pencerden atlayina olmedigine cok sevinmistir (arya:Da tempeste il legno infranto).

Kraliyet sarayi haremine Sesto tam Tolomeo annesine tecavuz etmege hazirlanirken gelmistir. Sesto Tolomeo'yu oldurur. Hem babasinin intiklamina aldigi hem de annesini kurtardigi icin Sesto cok mesut olmustur. Cordelia ve Sesto bunu bir arya ile ifade ederler(arya:Non ha più che temere). Cesare ve Kleopatra carpismalrda galip gelmis ordular basinda baskent Iskenderiye'ye girerler. Cesare Kloepatra'yi Misir Kralicesi olarak ilan eder ve Roam'nin onu ve Misir'i koruyacagini belirtir. Cesare Misir'da tiranlik doneminine son verildigini ve Roma'nin muzafferiyetinin her yere ve her zaman yayilacagini ilan eder. Ceasare ve Kleopatra birbirlerine olan asklarini bir duetle ifade ederler (duet:Caro! Bella! Più amabile beltà).

(Achilla ve Tolomeo rolluler dahil) tum trupun sahneye girerek bir koro halinde askin kudreti ve iyinin katuye daima galebe calacagi hakkain bir koro sarkiyi soylemesi ile opera sona erer. (koro: Ritorni omai nel nostro core).

Seçilmiş müziksel parçalar

Handel'in diğer opera eserleri gibi "Giulio Cesare" operası değişik sahnelenmelerinde yeni aryalar eklenerek ve bazı aryalar kısaltılarak birkaç verziyonda bulunmaktadır. Bu liste 1724 ilk sahnelenmesi içindir.

I. Perde

II. Perde

III. Perde


Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ↑ "Opera Today" websitesi "synopsis" notlari Opera Today : HANDEL: Giulio Cesare in Egitto

Dış bağlantılar


This article is issued from Vikipedi - version of the 1/29/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.