Guo Moruo
Guo Moruo (Çince: 郭沫若; pinyin: Guō Mòruò; Wade–Giles: Kuo Mo-jo; d. Kasım 1892, Shawan, Loshan, Siçuan - ö. 12 Haziran 1978, Pekin, Çin), Çinli yazar, şair, senaryo yazarı, tarihçi, arkeolog ve antik yazı uzmanı.[1]
Yaşamı
Varlıklı bir tüccarın oğluydu. Geleneksel bir eğitim gördü. Görücü usulüyle evlendirildiği karısını terk ederek tıp öğrenimi görmek üzere Japonya'ya gitti (1914). Bir Japon kadına aşık oldu ve onunla birlikte yaşamaya başladı. Tıp eğitimini bırakarak edebiyatla ilgilenmeye başladı; zamanının büyük bölümünü yabancı dil öğrenmeye ve edebiyata ayırarak Spinoza, Goethe, Bengalli şair Tagore ve Walt Whitman'ın yapıtlarını okudu. Serbest ölçüyle ve çok duygusal bir dille yazdığı ilk şiirlerinde Whitman ve Shelley'in etkileri görülür. Goethe'nin ünlü yapıtı Genç Werther'in Acıları'nı Çinceye çevirdi. 1922'de yayımlanan çeviri, Çin gençliği üzerinde derin bir etki bıraktı. İki yıl sonra Japon Marksist Hacime Kavakami'nin Sosyal Örgütlenme ve Sosyal Devrim adlı yapıtını Çinceye çeviren Guo, bu kitaptan etkilenerek Marksist görüşleri benimsedi. Yapıtlarında, özellikle de düz yazılarında Romantizmin etkileri sürmesine karşın, bireyci edebiyatı reddettiğini açıklayarak "proleteryay yakınlık duyan bir sosyalist edebiyat" anlayışını savunmaya başladı. Japonya'da Yü Dafu ile birlikte "Yaratılış" adlı bir edebiyat topluluğu kurdu ve ülkesini sarsan siyasi olayları, özellikle 4 Mayıs Hareketi'ni izledi.
Kanton'a dönüşünde, Edebiyat fakültesi dekanı oldu. Çan Kay-şek'in savaş ağalarını yenilgiye uğratarak Çin'i birleştirmek amacıyla düzenlediği Kuzey Seferi sırasında siyasal komiser olarak görev yaptı (1926). Çan Kay-şek'in komünistleri Kuomintang'tan atması (1927) üzerine başlayan Nançang Ayaklanması'na katıldı. Bu ayaklanmanın başarısızlığa uğrmasından sonra Japonya'ya kaçtı ve orada kaldığı 10 yıl boyunca eski Çin uygarlığı üzerine bilimsel araştırmalar yaptı. 1937'de işgalci Japonlara karşı yürütülen direniş hareketine katılmak için ülkesine döndü. Çin'e dönünce, Çongçing'de Çan Kay-şek tarafından yönetilen koalisyon hükümetine girdi. Çin-Japon Savaşı'nın sonunda bir süre Sovyetler Birliği'nde kaldı.
Guo çeşitli türlerde çok sayıda ürün vermiştir. Şiir ve düzyazıları dışındaki yapıtları arasında oyunlar, dokuz ciltlik bir otobiyografi, Goethe, Schiller, Turgenyev, Tolstoy, Upton Sinclair ve öteki Batı yazarlarından yaptığı pek çok çeviri sayılabilir. Ayrıca çok sayıda tarih ve felsefe incelemesi vardır. Bunların en önemlisi kahinlerin kullandığı kemikler ve tunç kaplar üzerindeki yazıtları incelediği Liang Zhou Jin wen ci da xi tu lu kao shi (1935; İki Zhou Hanedanı Dönemine Ait Tunç Kaplar Üzerindeki Yazıtlar) adlı yapıtıdır. Bu yapıtta Eski Çin'in "köleci toplum" özellikler taşıdığı yolundaki Marksist görüşü kanıtlamaya çalışır.
Guo 1949'dan sonra Çin Halkı Siyasal Danışma Meclisi başkanı, başbakan yardımcısı ve Çin Bilimler Akademisi başkanlığının da bulunduğu pek çok önemli görevde bulundu. 1966'da başlayan Kültür Devrimi'nin ilk hedef aldığı kişilerden biri oldu. Baskılar karşısında Mao Zedong'un düşüncelerini doğru anlayamadığını ve bütün yapıtlarının yakılması gerektiğini kabul etti. Çoğu meslektaşının tersine resmi görevlerinden alınmadı ve 1970'lerin başlarında yeniden büyük nüfuz sahibi oldu. 1976'da Dörtler Çetesi'nin düşüşünü kutlayan bir şiir yazdı.
12 Haziran 1978'de 86 yaşındaki Guo Moruo, Pekin'de vefat etti. Guo Moruo'nun yazdığı "Jiagu Yazısı Araştırması" gibi eski yazıları araştıran eserleri akademik çevrede büyük yankı uyandırdı.[1]
Kaynakça
| Yeni makam | Çin Bilimler Akademisi Başkanı 1949–1978 |
Sonra gelen Fang Yi 1979'a kadar boş kaldı |
| Çin Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Rektörü 1958–1978 |
Sonra gelen Yan Jici 1980'e kadar boş kaldı | |
| ||||||||||||||||||||||
