III. Henri (Fransa Kralı)

Başlığın diğer anlamları için III. Henry sayfasına bakınız.

III. Henri
Henri'nin François Quesnel tarafından yapılan bir portresi

Fransa Kralı
Hüküm süresi	30 Mayıs 1574 – 2 Ağustos 1589
Önce gelen	IX. Charles
Sonra gelen	IV. Henri
II.Lehistan-Litvanya Kralı
Hüküm süresi	1573 - 1574
Taç giymesi	1573
Önce gelen	III.Sigismund
Sonra gelen	Maximilian

Eş(leri)	Louise de Vaudémont
Hanedan	Valois Hanedanı
Babası	II. Henri
Annesi	Catherine de Médicis
Doğum	19 Eylül 1551(1551-09-19) Fontainebleau
Ölüm	2 Ağustos 1589 (37 yaşında) Saint Cloud
Defin	Saint-Denis Bazilikası

III. Henri, Anjou Dükü (1574'e değin) ya da Valois'li Henri olarak da bilinir (19 Eylül 1551, Fontainebleau-2 Ağustos 1589, Saint Cloud, Fransa), 1574 -1589 arasında Fransa kralı. Fransa'nın Valois Hanedanı üyesi son kralı olduğu için hanedanlar arasında doğan çekişme Din Savaşları'nın neden olduğu bunalımı daha da derinleştirmiştir.

Hayatı

Gençliği

Henri, Anjou dükü
François Clouet'nin portresi

Fransa kralı II. Henri'yle Catherine de Médicis'nin oğluydu. Önce Anjou dükü unvanını aldı. Kardeşi IX. Charles'ın hükümdarlığı sırasında ülkenin gerçek egemeni olan annesi Catherine de Médicis tarafından Huguenot'lara (Fransız Protestanları) karşı savaşan krallık ordusunun komutanlığına getirildi. Bu görevi sırasında Huguenot önderlerinden Condé prensi Louis I de Bourbon'u Mart 1569'da Jarnac'ta, Gaspard de Coligny'yi ise aynı yılın ekiminde Moncontour'da yenilgiye uğrattı. 1572'de annesinin binlerce protestanın katledildiği Aziz Bartolomeus Yortusu Kıyımı'nı düzenlemesine yardımcı oldu.

Henri'yi öteki kardeşlerinden daha çok seven ve yükselmesi için nüfuzunu kullanan annesi Catherine onu 1572'de boş bulunan Polonya tahtına aday gösterdi. Henri Mayıs 1573'te Polonya kralı seçildi. Ama Charles'ın Mayıs 1574'te ölmesi üzerine Polonya'dan Fransa'ya dönerek 13 Şubat 1575'te Reims'de Fransa kralı olarak taç giydi. İki gün sonra da Lorraine Hanedanından gelen Louise de Vaudémont'la evlendi ve hiç çocukları olmadı.

Hükümdarlığı

Fransız Din Savaşları (1562-1598) III. Henri'nin hükümdarlığı sırasında da sürdü. Henri Huguenot'lara yeniden savaş açtıysa da 1576'da Blois'de toplanan États Généraux kralın aşırı harcamalarından bunaldığı için ona gerekli maddi yardımı sağlamayı reddetti. 1576'da sürüpgiden din savaşlarından bıkmış olan Henri, Monsieur Barışı'nda Katoliklerin savaş alanı zaferlerini göz ardı edip din özgürlüğü başta gelmek üzere Huguenot'lara bir takım ayrıcalıklar tanıdı. Bu ayrıcalıklara öfkelenen aşırı Katolikler, İspanya'nın da desteğiyle Guise Dükü Henri'nin önderliğinde Kutsal Birlik'i oluşturdular. Henri, Kutsal Birliğin baskısıyla Huguenot'lara yeniden savaş açmak zorunda kaldı.

1577'de imzalanan Bergerac Antlaşması'yla çatışmalar geçici olarak sona erdi. Poitiers Fermanı'yla Huguenot'lar bazı özgürlüklerini yitirirken, Katoliklerce kurulan Kutsal Birlik de dağıldı. Ama Henri'nin kardeşi François'nın ölümünün ardından, Huguenot'ların önderi Navarre'lı Henri'nin (sonradan IV. Henri) tahtın varisi olması (1584) üzerine harekete geçen Katolikler, Guise 3. dükü Henri'nin önderliğinde Kutsal Birlik'i yeniden kurdular.

Henri'nin fanatik bir Dominiken keşişi olan Jacques Clément tarafından uğradığı suikasti betimleyen resim.

Annesinin öğütlerine uyan III. Henri, Huguenot'lara hoşgörü gösterilmesi amacıyla çıkarılan eski fermanları yürürlükten kaldırarak Kutsal Birlik'i yatıştırmaya çalıştı. Ama Katolikliği yeterince güçlü biçimde savunmadığını düşünen birlik üyeleri Henri'yi tahttan indirmek için harekete geçtiler. Henri, Kutsal Birlik'in kalelerinden olan Paris'te Protestan bir kral istemeyen ve Birlik'in kışkırttığı halkın ayaklanması üzerine 12 Mayıs 1588'de (Barikatlar Günü) Chartres'a kaçmak zorunda kaldı. Ama Aralık 1588'de Blois'da États Généraux'nun toplanmasından yararlanarak Guise dükünü ve Lorraine kardinali olan kardeşi Louis'yi öldürttü. Kutsal Birlik'in düşmanlığını daha da artıran bu olayın ardından, Navarre'lı Henri'yle ittifak kurmak zorunda kalan kral onunla birlikte Paris'i kuşattı.

Ama 1 Ağustos 1589'da, huzuruna çıkmayı başaran Jacques Clément adlı fanatik bir Dominiken keşişince hançerle ağır bir biçimde yaralandı, ertesi sabah da yaşamını kaybetti. Ölmeden önce veliaht ilan ettiği Navarre'lı Henri tahta çıktı.

Özellikleri

III. Henri hükümdarlık görevlerini yerine getirmekten çok, tahtın gösterişine meraklı bir kraldı. Mignons (tontonlar) diye seslendiği birkaç yakışıklı delikanlıyla ilişkisinde çok ileriye giderek onları kayırması ve saraydaki soğuk davranışları nedeniyle nüfuzlu kişilerin saygısını yitirdi. Aşırı savurganlığıyla da krallık hazinesini gerçek bir iflasın eşiğine getirdi.

Akıllı ve ileri görüşlü bir hükümdardı, ancaki ahlaki zaafları ve kararsızlığı onu çoğu zaman kesin tavırlar almaktan alıkoydu.

Kaynakça

Dış kaynaklar

Pernot, Michel (2013) Henri III, le roi décrié Paris, Éditions de Fallois, (Fransızca)
Solnon, Jean-François (2001) Henri III : un désir de majesté, Paris Perrin,. (Fransızca)

Resmî unvanlar
III. Henri (Fransa Kralı) Valois Hanedanı Doğumu: 19 Eylül 1551 Ölümü: 2 Ağustos 1589
Önce gelen II. Zygmunt	Polonya Kralı 16 Mayıs 1573–12 Mayıs 1575	Sonra gelen Anna ve Stefan Batory
Önce gelen II. Zygmunt	Litvanya Büyük Dükü 16 Mayıs 1573–12 Mayıs 1575	Sonra gelen Anna ve Stefan Batory
Önce gelen IX. Charles	Fransa Kralı 30 Mayıs 1574–2 Ağustos 1589	Sonra gelen IV. Henri

Fransa hükümdarları listesi

Merovenjler	Chlodio * Merovech * I. Childeric * I. Clovis * I. Childebert * I. Chlothar * I. Charibert * Guntram * I. Chilperic * I. Sigebert * II. Childebert * II. Chlothar * I. Dagobert * II. Sigebert * II. Clovis * III. Chlothar * II. Childeric * III. Theuderic * IV. Clovis * III. Childebert * III. Dagobert * II. Chilperic * IV. Chlothar * IV. Theuderic * III. Childeric

Karolenjler, Robertienler ^R, Bosonidler ^B	Kısa Pepin * I. Charles * Karloman * I. Louis * II. Charles * II. Louis * III. Louis * II. Carloman * Şişman Karl * Odo ^R * III. Charles * I. Robert^R * Rudolph^B * IV. Louis * Lothaire * V. Louis * Eudes

Capet	Hugues Capet * II. Robert * I. Henri * I. Philippe * VI. Louis * VII. Louis * II. Philippe * VIII. Louis * IX. Louis * III. Philippe* IV. PhilippeI. Jean (1316) VII. Louis * V. Philippe * IV. Charles

Valois	VI. Philippe * II. Jean * V. Charles * VI. Charles * VII. Charles * XI. Louis * VIII. Charles * XII. Louis * I. François * II. Henri * II. François · IX. Charles * III. Henri

Bourbon	IV. Henri * XIII. Louis * XIV. Louis * XV. Louis * XVI. Louis * XVII. Louis

Bonapart (1. İmparatorluk)	Napolyon Bonapart * II. Napolyon

Bourbon(Restorasyon)	XVIII. Louis * X. Charles * V. Henri

Orléans(Temmuz Monarşisi)	Louis-Philippe

Bonapart(2. İmparatorluk)	III. Napolyon

Fransa Portalı

Polonya hükümdarları (Lehistan Krallığı ve Lehistan-Litvanya Birliği)

Efsanevi ve yarı-efsanevi	Lech Krak II. Krak II. Lech Wanda I. Leszko II. Leszko III. Leszko I. Popiel II. Popiel Chościsko Piast Wheelwright Bolesław Forgotten

Piast hanedanı	Siemowit Lestko Siemomysł I. Mieszko I. Bolesław Chrobry Bezprym II. Mieszko Lambert I. Casimir II. Bolesław Generous I. Władysław Herman Zbigniew III. Bolesław Wrymouth

Parçalanma dönemi (Yüce Prensleri)	II. Władysław IV. Bolesław Yaşlı Mieszko II. Casimir Beyaz Leszek III. Władysław Spindleshanks Władysław Odonic IV. Mieszko I. Konrad I. Henry II. Henry V. Bolesław Kara Leszek IV. Henryk II. Przemysł

Přemyslid hanedanı	II. Wenceslaus III. Wenceslaus

Piast Hanedanı	I. Władysław III. Casimir

Capet-Anjou hanedanı	I. Louis Jadwiga

Jagiellonian hanedanı	II. Władysław Jagiełło III. Władysław IV. Casimir I. John Albert Alexander I. Zygmunt II. Zygmunt August

Sejm ile seçilen	III. Henry Anna Jagiellon Stephen Báthory III. Zygmunt Waza IV. Władysław Waza II. Jan Kazimierz Waza Michał Korybut Wiśniowiecki III. John Sobieski II. August Stanisław Leszczyński III. August Stanisław August Poniatowski

Romanov hanedanı	I. Aleksandr I. Nikolay

This article is issued from Vikipedi - version of the 11/13/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.