IV. Gustav Adolf

İsveç Kralı

Hüküm süresi

1792 - 1809

Önce gelen

III. Gustav

Sonra gelen

XIII. Karl

Eş(leri)

Fredrika av Baden

Tam ismi
Gustav Adolph

Babası

III. Gustav

Annesi

Danimarkalı Sophia Magdalena

Doğum

1 Kasım 1778
Stockholm, İsveç

Ölüm

7 Şubat 1837 (58 yaşında)
Sankt Gallen, İsviçre

Dini

Riddarholmen Kilisesi

Gustav IV Adolf (d. 1 Kasım 1778, Stockholm, İsveç-ö. 7 Şubat 1837, Sankt Gallen, İsviçre), İsveç kralı. Yanlış dış politikası 1809'da bir darbeyle devrilmesine yol açmıştır.

İsveç kralı III. Gustaf ile Danimarka prensesi Sophia Magdalena'nın oğluydu. Babasının bir suikast sonucunda öldürülmesi üzerine 1792'de tahta çıktı. Henüz reşit olmadığından naipliğini amcası Södermanland dükü Karl üstlendi. 1796'da naiplik dönemi sona erdiyse de Gustaf Jakobenler karşısındaki hastalıklı korkusu yüzünden tahta oturmaktan kaçındı. Ama ülkedeki tarım ve maliye bunalımına çözüm bulmak için Riksdag'ı (Parlamento) toplantıya çağırmak zorunda kalınca taç giyerek yönetimin başına geçti (1800).

Fransız Devrimi ve Napoléon'a düşmandı, kayınpederinin Baden'de topladığı Fransız göçmenlerinin etkisiyle XVIII. Louis'e kucak açtı (1804). 1805'te İsveç'i Avrupa devletlerinin (Büyük Britanya ve Rusya) Napoléon'a karşı oluşturduğu koalisyona soktu. Hannover'a karşı bir saldırıya girişti, ama Schlaskow Ateşkesi üzerine durmak zorunda kaldı (nisan 1807).

Rusya'nın 1807'de Fransa'yla bir antlaşma imzalayarak koalisyondan çekilmesinin ardından savaşı sürdürmekte diretmesi, Finlandiya'yı Rusya'dan gelebilecek bir saldırı tehlikesiyle karşı karşıya bıraktı. Rusların Finlandiya'yı işgal etmesiyle, Gustaf burayı terk etmek zorunda kaldı (Olkioki Antlaşması, Kasım 1808). Aynı dönemde Danimarka'yla Norveç'in İsveç'e savaş ilan etmesiyle ülke tam bir kuşatma altına girdi. Bütün bunlara ordu içinde de başlayan huzursuzluk eklendi. Bu tehlike karşısında harekete geçen bazı liberal devlet görevlileri ile İsveç'in batı ordusunda görevli subaylar bir darbe düzenleyerek Gustaf'ı tahttan indirdiler (13 Mart 1809). Yerine amcası Karl (XIII. Karl) çağrıldı.

Varislerinin de veraset hakkının alınması üzerine ailesiyle birlikte İsveç'i terk ederek sürgüne giden Gustaf, önce Almanya'ya Gottorp Kontu adıyla, daha sonra da Albay Gustaffson adıyla İsviçre'ye yerleşti.

Kaynaklar

Bu maddenini yazılmasında Encyclopædia Britannica Fifteenth Edition ve Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi'ndeki Gustav IV Adolf maddelerinden yararlanılmıştır.

Resmî unvanlar
Önce gelen: III. Gustaf	İsveç Kralı 1792 - 1809	Sonra gelen: XIII. Karl

İsveç hükümdarları

Munsö (970-c. 1060)	Muzaffer Erik Olof Skötkonung Anund Jacob Yaşlı Emund

Stenkil (c. 1060-c. 1130) (1160-1161)	Stænkil Erik Stenkilsson / Pagan Erik Halsten Anund Gårdske Kızıl Håkan Halsten / Yaşlı Inge Blot-Sweyn Yaşlı Inge Philip Halstensson / Genç Inge Ragnvald Knaphövde Güçlü Magnus Sverker ve Eric Hanedanları Magnus Henriksen

Sverker · Eric (c. 1130-1250)	Yaşlı Sverker Aziz Erik² Magnus Henriksen Charles Sverkersson Kol / Boleslas I. Knut Genç Sverker Erik Knutesson² Johan Sverkersson Erik Eriksson² II. Knut ¹ Erik Eriksson²

Bjelbo (1250-1364)	Valdemar Birgersson Magnus Ladulås Birger Magnusson Mats Kettilmundsson ² Magnus Eriksson³ Eric Magnusson Magnus Eriksson / Haakon Magnusson³

Mecklenburg (1364-1389)	Albert

Kalmar Birliği (1389-1523)	I. Margaret⁴ / Pomeranyalı Eric⁴ Engelbrekt Engelbrektsson² Pomeranyalı Erik⁴ Karl Knutsson Pomeranyalı Erik⁴ Karl Knutsson² Bavyeralı Christopher⁴ Bengt Jönsson (Oxenstierna) / Nils Jönsson (Oxenstierna)² Karl Knutsson³ Jöns Bengtsson Oxenstierna / Erik Axelsson Tott² I. Christian⁴ Kettil Karlsson (Vasa)² Karl Knutsson Kettil Karlsson (Vasa)² Jöns Bengtsson Oxenstierna² Erik Axelsson Tott² Karl Knutsson Genç Sten Sture² II. Johan⁴ Genç Sten Sture² Svante Nilsson² Eric Trolle² Genç Sten Sture² II. Christian⁴ Gustav Eriksson (Vasa)²

Vasa (1523-1654)	I. Gustav XIV. Eric III. Johan Sigismund⁵ IX. Karl II. Gustav Adolf Christina

Palatinate-Zweibrücken Hesse-Kassel (1654-1751)	X. Karl Gustav XI. Karl XII. Karl Ulrika Eleonora I. Frederick

Holstein-Gottorp (1751-1818)	Adolf Frederick III. Gustav IV. Gustav Adolf XIII. Karl³

Bernadotte (1818-günümüz)	XIV. Karl Johan³ I. Oscar³ XV. Karl³ II. Oscar³ V. Gustav VI. Gustav Adolf XVI. Carl Gustav

¹ Belirsiz hanedan ² Naip ³ Ayrıca Norveç hükümdarı ⁴ Ayrıca Norveç ve Danimarka hükümdarı ⁵ Ayrıca Polonya hükümdarı

This article is issued from Vikipedi - version of the 3/9/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.