Lüksemburgca

Lüksemburgca
Lëtzebuergesch
Ana dili olanlar	Lüksemburg, Belçika, Fransa, Almanya
Konuşan sayısı	400,000[1] (2010)  (tarih gerekli)
Dil aileleri	Varsayılan Lüksemburgca
Yazı sistemi	Latin
Dil kodları
ISO 639-1	lb
ISO 639-2	ltz
ISO 639-3	ltz

Lüksemburgca (Lüksemburgca: Lëtzebuergesch, Fransızca: Luxembourgeois, Almanca: Luxemburgisch) Lüksemburg'un resmi dillerinden biridir. 1984 yılında Almanca ve Fransızca'nın yanında, Lüksemburg'un resmî dili olarak kabul edilmiştir. Dünya çapında 320,830 kişi Lüksemburgca konuşabilmektedir.^[2]

Dil Ailesi

Lüksemburgca, Hint-Avrupa dil ailesi hiyerarşisinin alt gruplarından Orta Aşağı Almanca dil grubunun Batı Merkezi Almanca kısmında yer alan bir dildir. Zaman zaman Lüksemburgca bir Almanca ağzı olarak görülür.

Alfabe

Lüksemburgca 26 harfli bir Latin Alfabesi'yle yazılır. Diyakritik işaret olarak "é", "ä" ve "ë" olarak 3 farklı harf almıştır.

Değişim

Bir sözcüğün sonunda yer alan -n, başka bir sözcükle birleşme olduğunda silinir.

(Sözcükler arasında) den + Ball → de Ball ("Top"), wann + mer ginn → wa mer ginn ("Biz giderken")

(Birleşik sözcüklerde) Dammen + Schong → Dammeschong ("Kadın ayakkabıları")

Aşağıdaki gibi durumlarda ise -n silinmez:

• n, d, t, z, or h harflerinden önce.

den Tuerm ("kule"), wann hien drénkt ("O (eril) içerken")

Gromperenzalot ("Patates salatası"), fënnefandrësseg ("35")

• Bir sesli harften önce

den Apel ("elma"), wann ech ginn ("Ben giderken")

Ouerenentzündung ("kulak iltihabı")

• Cümlenin sonunda veya bir noktalama işaretinden önce.

Ech hunn (wéi gëschter) vill geschafft. ("Çok iş yaptım (Tıpkı dün olduğu gibi)")

• Bu silme, başlarında s: säin, si/se/s', sech, seng, sou (Ve belki diğerleri) bulunan sözcüklerde ve bunları takip eden sözcüklerden önce isteğe bağlıdır.

Küçük bir sözlük

• eent - 1
• dräi - 3
• véier - 4
• aacht - 8
• siwwenzéng - 17
• Moss - kız
• Schong - ayakkabı
• Suen - para
• Timber - posta pulu
• Wéi al bass du? - Kaç yaşındasın?
• Mäin Num ass ... - Adım ...
• Äddi! - Eyvallah!
• An der Rei. - Tamam.
• Pleséier - sevinç, eğlence
• Tommel-dech! - Haydisene!
• Paräis - Paris
• Zännbiischt - diş fırçası
• Boîte - disko

Kaynakça

1. http://infolux.uni.lu/wp-content/uploads/2012/02/Presse-UNESCO-2010-2009.pdf
2. "Ethnologue report for Luxembourgeois". 3 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130203164620/http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=ltz. Erişim tarihi: 2009-02-09.