Møre og Romsdal

Koordinatlar: 62°30′00″K 07°10′00″D / 62.5°K 7.1666667°D / 62.5; 7.1666667

Møre og Romsdal
—  Eyalet  —
Møre og Romsdal fylke

Arma
Møre og Romsdal'in Norveç'teki konumu
Koordinatlar: 62°30′00″K 07°10′00″D / 62.5°K 7.1666667°D / 62.5; 7.1666667
Ülke Norveç Norveç
Bölge Vestlandet
İdari merkezi Molde
Eyalet 1763 Kuzey Bergen Eyaleti
1919
İdari birimler
Yönetim
 - Vali Lodve Solholm
(2009-günümüz)[2]
 - Belediye başkanı Jon Aasen
(2011-2015)[3] (İşçi Partisi)
Yüzölçümü
 - Toplam 15.121 km2 (5.838,3 mi2)
 - Land 14.590 km2 (5.633,2 sq mi)
Nüfus (2011)
 - Toplam 256 628 [4]
 - Yoğunluk 17/km² (44/sq mi)
Zaman dilimi OAZD (+01)
 - Yaz (YSU) OAYZD (+02)
İnternet sitesi: www.mrfylke.no

Møre og Romsdal (Norveççe:Møre og Romsdal fylke) Norveç'in on dokuz eyaletinden biridir. Bir açıdan “Orta Norveç” bölgesinde bulunan eyalet, “Batı Norveç” bölgesi dahilinde gösterilmektedir. Doğusunda Sør-Trøndelag, güney doğusunda Oppland ve güney batısında Sogn og Fjordane ile komşudur. “Sunnmøre”, “Romsdal” ve “Nordmøre” olmak üzere üç bölgeden oluşmaktadır.

Arması ve adı

Eyaletin arması 15 Mart 1978 tarihinde resmi kraliyet onayını almıştır. Üç altın sarısı Viking gemisi denizcilikteki başarılarını ve eyaletin üç bölgesini simgelemektedir. Mavi fon liman-kentlerinin önemini vurgulamaktadır. Ayrıca haç simgeleriyle güçlü Hristiyan inançlarını göstermektedirler.[5][6]

“Møre og Romsdal” adı 1936 yılında verilmiştir. 1919 yılına kadar "Romsdal amt(valilik)", 1919-1935 yılları arasında ise "Møre fylke " olarak adlandırılmıştır. Møre, eski kökenlere göre “mærr”dan gelmektedir ve deniz anlamına gelmektedir. Romsdal güç anlamına gelmekle birlikte adını aynı adı taşıyan vadiden almıştır. Bu bağlamda adının anlamı deniz bölgesi ve güç vadisidir.[7]

Coğrafya

Møre og Romsdal Batı Norveç'in kuzey kesimind eyer almaktadır. Sør-Trøndelag, Oppland ve Sogn og Fjordane eyaletleri ile çevrelenmiştir. Norveç Denizi'ne 7700 km kıyı şeridine sahiptir ve 15.000 kilometre karelik bir alanı kaplamaktadır.[8]

Kuzeyden güneye, Nordmøre , Romsdal ve Sunnmøre diye üç bölgeye ayrılmıştır. Alanının %4.1 tarım arazisi ve %18.5 verimli ormanlarla kaplıdır. Yerleşim özellikle kıyısında, bazı fiyortların içlerinde ve bir ölçüde vadilerin aşağı kısımlarında azdır. Nüfusun büyük bir bölümü adalarda yaşamaktadır. Nüfusunun % 67.7'si ilçe ve kasabalarda yaşamaktadır.[9]

İklim

Eyaletin iklimi kuzeyinde denizden, doğu ve güneyinde yüksek dağlarından etkilenmektedir. Kış aylarında sahilinde güney ve güney-batı yönlerinde kuvvetli rüzgarlar esmektedir. Kıyı bölgelerde yaz aylarında ise kuzey-doğuya tipik Föhn Rüzgarları, sıcak rüzgarlar esmektedir. Vadilerde genelde kuzey-batı sert rüzgarları hakimdir.

Eyaletin en soğuk ayı Şubat'tır ve Fiyort bölgeler ile iç vadilerde soğukluklar 0 °C'nin altındadır. Ölçülen en düşük veriler kıyıda -10 °C, iç bölgelerde -20 °C'dir. Ağustos en sıcak ayı olmasına rağmen ortalama sıcaklıkları 14-15 °C'dir. Ölçülen en yüksek sıcaklıklar kıyıda 30 °C, vadilerde 25 °C'dir. Genel hava sıcaklıklarını temsilen bazı belediyelerin Ekim , Kasım , Aralık , Ocak ve Şubaat aylarındaki en yüksek ve en düşük sıcaklıkları şöyledir: Molde (25,6 °C), Tafjord (21,8 °C), Sunndalsøra (18,3 °C), Tafjord (17,9 °C) ve Sunndalsøra (18,9 °C).

Yıllık yağış miktarı 1000–2000 mm'dir. Genellikle batı ve kuzeyden gelen hava akımlarıyla, sonbahar en çok yağış düşen mevsimdir. İç bölgelerde ve kıyıda sis oluşmaktadır. Yıllık genel sis oranı % 1'in altındadır.[10]

Ulaşım

Havayolu
Kara, deniz ve demir yolu

“Raumabanen” tek demiryolu hattıdır ve “Andalsnes”'den geçmektedir. E39 ve E136 Avrupa yollarına bağlantıları yanı sıra otobandan geçiş mevcuttur. Eyaletin üç büyük şehrinde, Ålesund, Molde ve Kristiansund, limanlar bulunmaktadır.

Nüfus

Çeyrek milyonun üstünde nüfusa sahip olan eyaletin en yoğun nüfuslu bölgesi güneyinde yer alan Sunnmøre bölgesidir. Kırk binin üstündeki nüfusuyla, en yoğun nüfusa sahip olan şehir de bu bölgede bulunan Ålesunddur. En düşük nüfuslu belediyesi ise Stordaldır. Nüfusun %56'sını kadınlar, %44'ünü erkekler oluşturmaktadır. 2010 yılı sonu verilerine göre yaş ortalaması 50'dir.[11]

Tarihsel popülasyonları
Yıl Toplam %±
1951 191.621 —
1961 213.286 %11artış
1971 223.709 %5artış
1981 236.062 %6artış
1991 238.278 %1artış
2001 243.810 %2artış
2011 253.904 %4artış
2021? 282.661 %11artış
2031? 303.810 %7artış
Kaynak:[12]- Norveç İst.

Belediyeler

Møre og Romsdal'daki ilçe ve kentler
Møre og Romsdal

Møre og Romsdal 36 belediyeye ayrılmıştır:

Nr Harita Arma Ad Merkez Nüfus Alan
km² 		Dil Bölge
1502
Molde Molde 25488 363,00 Karışık Romsdal
1504
Ålesund Ålesund 44416 98,48 Karışık Sunnmøre
1505
Kristiansund Kristiansund 23813 87,46 Bokmål Nordmøre
1511
Vanylven Fiskåbygd 3388 385,19 Norveççe Sunnmøre
1514
Sande Larsnes 2588 93,14 Norveççe Sunnmøre
1515
Herøy Fosnavåg 8727 119,77 Norveççe Sunnmøre
1516
Ulstein Ulsteinvik 7828 97,30 Norveççe Sunnmøre
1517
Hareid Hareid 5000 82,50 Norveççe Sunnmøre
1519
Volda Volda 8693 547,24 Norveççe Sunnmøre
1520
Ørsta Ørsta 10398 804,79 Norveççe Sunnmøre
1523
Ørskog Sjøholt 2202 132,30 Norveççe Sunnmøre
1524
Norddal Valldal 1738 943,54 Norveççe Sunnmøre
1525
Stranda Stranda 4602 866,08 Norveççe Sunnmøre
1526
Stordal Stordal 1026 247,05 Norveççe Sunnmøre
1528
Sykkylven Sykkylven 7664 337,71 Norveççe Sunnmøre
1529
Skodje Skodje 4184 120,28 Norveççe Sunnmøre
1531
Sula Langevåg 8256 58,67 Norveççe Sunnmøre
1532
Giske Valderøya 7312 40,11 Norveççe Sunnmøre
1534
Haram Brattvåg 8973 260,51 Norveççe Sunnmøre
1535
Vestnes Vestnes 6539 352,08 Norveççe Romsdal
1539
Rauma Åndalsnes 7428 1.502,37 Karışık Romsdal
1543
Nesset Eidsvåg 3004 1.046,03 Norveççe Romsdal
1545
Midsund Midsund 1988 94,74 Norveççe Romsdal
1546
Sandøy Steinshamn 1315 20,43 Norveççe Romsdal
1547
Aukra Aukra 3289 58,87 Norveççe Romsdal
1548
Fræna Elnesvågen 9484 369,45 Norveççe Romsdal
1551
Eide Eide 3442 152,08 Bokmål Nordmøre
1554
Averøy Bruhagen 5593 175,94 Karışık Nordmøre
1557
Gjemnes Batnfjordsøra 2579 381,96 Karışık Nordmøre
1560
Tingvoll Tingvoll 3101 336,91 Karışık Nordmøre
1563
Sunndal Sunndalsøra 7196 1.713,44 Karışık Nordmøre
1566
Surnadal Skei 5952 1.365,26 Norveççe Nordmøre
1567
Rindal Rindal 2088 632,36 Karışık Nordmøre
1571
Halsa Liabø 1641 300,84 Bokmål Nordmøre
1573
Smøla Hopen 2182 281,86 Karışık Nordmøre
1576
Aure Aure 3511 643,93 Karışık Nordmøre
15
Møre og Romsdal Molde 256 628 15.115,09 Norveççe Vestlandet

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ↑ MØRE & ROMSDAL COUNTY-erişim 07 Nisan 2012(İngilizce)
  2. ↑ 29/03/2012Om fylkesmannen -erişim 07 Nisan 2012 (Norveççe)
  3. ↑ Fylkesting i Geiranger-erişim 07 Nisan 2012 (Norveççe)
  4. ↑ Norveç nüfus istatistikleri 2012
  5. ↑ Norske KommunevåpenNorwegian Civic HeraldryHeraldik-erişim 07 Nisan 2012, (İngilizce)
  6. ↑ Büyük Norveç Ans.:Fylkesvåpenet, erişim 07 Nisan 2012 (Norveççe)
  7. ↑ Büyük Norveç Ans.:Møre og Romsdal, erişim 07 Nisan 2012 (Norveççe)
  8. ↑ Om Møre og Romsdal>Møre og Romsdal-erişim 07 Nisan 2012, (Norveççe)
  9. ↑ Büyük Norveç Ans.:Møre og Romsdal-Nüfus, erişim 07 Nisan 2012 (Norveççe)
  10. ↑ Büyük Norveç Ans.:Møre og Romsdal – klima, erişim 07 Nisan 2012 (Norveççe)
  11. ↑ Møre og Romsdal fylkeskommune-erişim 07 Nisan 2012, (Norveççe)
  12. ↑ Norveç İstatistikleri Population changes in municipalities. 1951-2011


    Norveç'in eyaletleri
    This article is issued from Vikipedi - version of the 9/15/2013. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.