Münir Özkul
| Münir Özkul | |
|---|---|
| Doğum |
15 Ağustos 1925 İstanbul, Türkiye |
| Milliyet | Türk |
| Meslek | Sinema ve tiyatro oyuncusu |
| Etkin yıllar | 1950-2003 |
| Evlilik(ler) |
Suna Selen Umman Özkul (e. 1986) |
| Çocuk(lar) | Güner Özkul |
Münir Özkul (d. 15 Ağustos 1922, İstanbul), Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu.
Biyografi
İstanbul Erkek Lisesi mezunudur. Sanat hayatına henüz lise öğrencisiyken 1940 yılında Bakırköy Halkevi'nde tiyatro ile başladı. Bir süre İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi'ne ve Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü'ne devam etti. 1948'de Ses Tiyatrosu'nda sahnelenen Aşk Köprüsü oyunuyla profesyonel oldu. Daha sonra Muhsin Ertuğrul'un yönetimindeki Küçük Sahne'ye geçti.[1] Bu dönemde John Steinbeck'ten Fareler ve İnsanlar (1951), John Millington Synge'den Babayiğit, George Axelrod'dan Yaz Bekarı (1954), John Patrick'ten Çayhane (1955) gibi oyunlarda oynadı. Daha sonra İstanbul Şehir Tiyatroları'nda (1958-59), Ankara Devlet Tiyatrosu'nda (1959-60) ve Aksaray'daki Bulvar Tiyatrosu'nda arkadaşlarıyla kurduğu kendi topluluğunda (1960-62) çalıştı. 1963-67 arasında çeşitli topluluklarla turnelere çıktı; zaman zaman sahneden uzak kaldığı dönemler oldu. Yer aldığı özel tiyatrolarda Sadri Alışık, Cahit Irgat, Nevin Akkaya ve Şükran Güngör gibi oyuncularla görev aldı.
1978'de yeniden Şehir Tiyatroları'na döndü. 1983-84'te, daha önce kendi topluluğunda (1961) sahneye konan ve büyük ilgi gören, Jean Anouilh'in Generalin Aşkı oyunuyla Dormen Tiyatrosu'nda sahneye çıktı. 1980'lerin ortalarında Ferhan Şensoy'un Ortaoyuncular topluluğuna katıldı, aralarında İstanbul'u Satıyorum'un da yer aldığı dört oyunda rol aldıktan sonra sahnelere veda etti.
Özkul 1968'de Altan Karındaş topluluğunda oynanan Sadık Şendil'in Kanlı Nigar oyunundaki rolüyle İlhan İskender Armağanı'nı kazandı. Gene bu başarısı üzerine İsmail Dümbüllü, Kel Hasan'dan devraldığı 50 yıllık simgesel kavuğu Özkul'a verdi (Özkul bu kavuğu 1989'da Ferhan Şensoy'a devretti.). Daha önce de oynadığı Haldun Taner'in Sersem Kocanın Kurnaz Karısı (1978) oyunundaki rolüyle Avni Dilligil (1978), Ulvi Uraz (1979), İsmet Küntay (1979) ve İsmail Dümbüllü (1980) ödüllerini kazandı.
Özkul 1950'lerden itibaren sinemada da rol almaya başlamıştır. İlk dönem filmlerinden dikkat çekenleri Edi ile Büdü, Balıkçı Güzeli ve Kalbimin Şarkısı'dır. 1965'ten sonra sinemadaki karakter rolleriyle övgü toplayan Özkul, özellikle 1970'li yıllarda, kalabalık kadrolu ve genellikle Ertem Eğilmez'in yönettiği filmlerde önemli roller aldı. En bilinen rollerinden biri onunla özdeşleşen Hababam Sınıfı serisindeki Özel Çamlıca Lisesi'nin tatlı sert müdür yardımcısı Kel Mahmut tiplemesi oldu. Özkul'un kadrosunda yer aldığı bu dönemde çekilen kalabalık kadrolu aile filmlerinden bazıları Mavi Boncuk, Bizim Aile, Aile Şerefi, Gülen Gözler, Neşeli Günler, Gırgıriye ve Görgüsüzler olarak sayılabilir. Bu filmlerin büyük kısmında Adile Naşit'le beraber, Türk sinemasının unutulmaz ikililerinden birini oluşturmuştur. 1980 sonrası ise dönemin akımı olan video için çekilen pek çok filmde rol almıştır.
Kariyeri boyunca 200'den fazla filmde rol alan Özkul, Sev Kardeşim filmindeki oyunuyla 1972 Altın Portakal Film Festivali'nde En İyi Erkek Karakter Oyuncu seçildi. Bizim Aile filmindeki Yaşar Usta rolüyle de 1977 Azerbaycan Film Festivali'nde özel ödül kazandı. Süt Kardeşler filminde yönetmen yardımcılığı da yapmıştır.
Tarık Buğra'nın romanından televizyona aktarılan ve Naşit Özcan'ın yaşamöyküsünden bir kesiti canlandıran İbiş'in Rüyası'nda canlandırdığı İbiş karakteri de unutulmazlar arasındadır. Televizyon dizilerinin yaygınlaştığı dönemde dizi oyunculuğundan uzak dursa da Uzaylı Zekiye, Ana Kuzusu ve Şaban ile Şirin gibi dizilerde rol aldı. Son olarak 2000'li yılların başında, Hamdi Alkan'ın canlandırdığı "Yarmagül" karakterinin dedesini oynadığı Reyting Hamdi televizyon programında kamera karşısına çıktı.
1980'de yapılan bir jübileyle 40. Sanat Yılı, 1996 yılında da Atatürk Kültür Merkezi'nde gerçekleştirilen gecede 55. Sanat Yılı kutlandı. Özkul'a 1998 yılında Kültür Bakanlığı tarafından Devlet Sanatçısı unvanı verildi.[2].
Özel yaşamı
Özkul dört kez evlendi ve üç çocuğu oldu.[1] İlk eşi Şadan, ikinci eşi Suna Selen, üçüncü eşi Yaşar ve son eşi 1986'da evlendiği Umman Özkul'dur. Oyuncu ve sunucu Güner Özkul'un babasıdır. Güner Özkul'a göre babası "evlilikten korkmazdı ama boşanamamaktan korkardı".[3]
Hayatının önemli bir kısmını alkolle savaşarak geçiren Özkul, 1990'lı yılların ortasında alkolü tamamen bıraktı.[3]
Demans hastalığı ile yaşayan Özkul, 2003 yılından bu yana evinden dışarıya çıkmak ve kimseyle görüşmek istememektedir. Hastalığı yüzünden geçmişe dair birçok şeyi hatırlamamakta ve ölen arkadaşlarının yaşadıklarını sanmaktadır.[4]
Rol aldığı tiyatro oyunları
- Aşk Köprüsü
- İstanbul'u Satıyorum (1987-88)
- Soyut Padişah
- Sersem Kocanın Kurnaz Karısı
- Çayhane
- Fareler ve İnsanlar
- Keşanlı Ali Destanı
- Yorgun Matador
- Hababam Sınıfı
- Babayiğit
- Yaz Bekarı
- Generalin Aşkı
- Kanlı Nigar
Filmografi
Filmleri
| Filmler | |||
|---|---|---|---|
| Yıl | Film | Rol | |
| 1950 | Üçüncü Selim'in Gözdesi | ||
| 1951 | Barbaros Hayreddin Paşa | ||
| 1951 | Evli Mi Bekar Mı | ||
| 1951 | Lale Devri | ||
| 1951 | Vatan ve Namık Kemal | ||
| 1951 | Yavuz Sultan Selim ve Yeniçeri Hasan | ||
| 1952 | Edi ile Büdü | ||
| 1952 | Edi ile Büdü Tiyatrocu | ||
| 1953 | Balıkçı Güzeli | ||
| 1953 | Halıcı Kız | ||
| 1955 | Bir Aşk Hikayesi | ||
| 1955 | Tuş / Bir Aşk Hikayesi | ||
| 1956 | Kalbimin Şarkısı | Münir | |
| 1956 | Miras Uğrunda | ||
| 1958 | Altın Kafes | ||
| 1958 | İftira | ||
| 1959 | Gurbet | ||
| 1960 | Taş Bebek | ||
| 1960 | Yaman Gazeteci | Yaman | |
| 1961 | Bir Bahar Akşamı | ||
| 1961 | Yumurcak | ||
| 1965 | 65 Hüsnü | ||
| 1965 | Bilen Kazanıyor | ||
| 1965 | Cezmi Band 007.5 | ||
| 1965 | Dokunma Bozulurum | ||
| 1965 | Gönül Kuşu | ||
| 1965 | Kahreden Kurşun | Tencere Münir | |
| 1965 | 'Kan Gövdeyi Götürdü | Zehir Hafiye | |
| 1965 | Kart Horoz | ||
| 1965 | Senede Bir Gün | ||
| 1965 | Seveceksen Yiğit Sev | ||
| 1965 | Sonsuz Geceler | Zühtü | |
| 1965 | Yalancının Mumu | ||
| 1965 | İnatçı Gelin | ||
| 1965 | Şekerli misin Vay Vay | ||
| 1965 | Şoför Nebahat Bizde Kabahat | ||
| 1966 | Ben Bir Sokak Kadınıyım | ||
| 1966 | Bir Millet Uyanıyor | Tilki Onbaşı | |
| 1966 | Denizciler Geliyor | ||
| 1966 | Fakir Bir Kız Sevdim | ||
| 1966 | Seni Seviyorum | ||
| 1966 | Sevgilim Bir Artistti | ||
| 1967 | Elveda | ||
| 1967 | Sürtüğün Kızı | ||
| 1967 | Yaşlı Gözler | ||
| 1967 | Çifte Tabancalı Damat | ||
| 1967 | Ölünceye Kadar | ||
| 1968 | Artık Sevmeyeceğim | Ahmet | |
| 1968 | Kalbimdeki Yabancı | ||
| 1968 | Kanlı Nigar | Apti | |
| 1968 | Kara Gözlüm Efkarlanma | ||
| 1968 | 'Nilgün | ||
| 1968 | Urfa İstanbul | Doktor | |
| 1968 | Yayla Kartalı | ||
| 1968 | İstanbul'da Cümbüş Var | ||
| 1969 | Ayşecik'le Ömercik | Sansar Nuri | |
| 1969 | Bana Derler Fosforlu | ||
| 1969 | Boş Çerçeve | Ferhat | |
| 1969 | Fakir Kızı Leyla | ||
| 1969 | Gelin Ayşem | ||
| 1969 | Nisan Yağmuru | ||
| 1969 | Sevdalı Gelin | ||
| 1969 | Sevgili Babam | ||
| 1969 | Uykusuz Geceler | ||
| 1970 | Ali İle Veli | ||
| 1970 | Arım, Balım, Peteğim | ||
| 1970 | Berduş Kız | ||
| 1970 | Bütün Aşklar Tatlı Başlar | ||
| 1970: | Dikkat Kan Aranıyor | ||
| 1970 | Dönme Bana Sevgilim | ||
| 1970 | Hayatım Sana Feda | Mehmet | |
| 1970 | Kalbimin Efendisi | ||
| 1970 | Kara Dutum | ||
| 1970 | Küçük Hanımefendi | ||
| 1970 | Seven Ne Yapmaz | ||
| 1970 | Son Kızgın Adam | ||
| 1970 | Tatlı Meleğim | ||
| 1970 | Yavrum | ||
| 1970 | Yumruk Pazarı | ||
| 1970 | Yuvasız Kuşlar | ||
| 1970 | 'Şoför Nebahat | ||
| 1971 | Ayşecik ve Sihirli Cüceler Rüyalar Ülkesinde | ||
| 1971 | Aşk Hikâyesi | Şeker Ahmet | |
| 1971 | Aşk Uğruna | ||
| 1971 | Bebek Gibi Maşallah | ||
| 1971 | Beklenen Şarkı | ||
| 1971 | Beyaz Kelebekler | ||
| 1971 | Beyoğlu Güzeli | ||
| 1971 | Donkişot Sahte Şövalye | ||
| 1971 | Gönül Hırsızı | Salih Reis | |
| 1971 | Hayat Sevince Güzel | ||
| 1971 | Hayatım Senindir | ||
| 1971 | Kadifeden Kesesi | ||
| 1971 | Senede Bir Gün | ||
| 1971 | Solan Bir Yaprak Gibi | ||
| 1971 | Son Hıçkırık | ||
| 1971 | Tophaneli Ahmet | ||
| 1971 | 7 Kocalı Hürmüz | ||
| 1971 | İbiş Gangsterlere Karşı | ||
| 1971 | İşte Deve İşte Hendek | ||
| 1972 | Aslanların Ölümü | ||
| 1972 | Karamanın Koyunu | ||
| 1972 | O Ağacın Altında | ||
| 1972 : | Sev Kardeşim | Mesut Güler | |
| 1972 | Tatlı Dillim | ||
| 1972 | Tövbekar | ||
| 1972 | Ver Allahım Ver | ||
| 1972 | Yiğitlerin Kaderi | ||
| 1972 | Üç Sevgili | ||
| 1973 | Izdırap | Ahmet | |
| 1973 | Niyet | ||
| 1973 | Oh Olsun | Burhan Usta | |
| 1973 | Yalancı Yarim | ||
| 1973 | Çulsuz Ali | ||
| 1973 | Şaban İstanbul'da | ||
| 1974 | Beş Tavuk Bir Horoz | ||
| 1974 | Gariban | Şair Cevat | |
| 1974 | Hasret | ||
| 1974 | Mavi Boncuk | Baba Yaşar | |
| 1974 | Salak Milyoner | Mehmet Çavus | |
| 1974 | Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz | ||
| 1975 | Beş Milyoncuk Borç Verir misin | ||
| 1975 | Bizim Aile | Yaşar | |
| 1975 | Gece Kuşu Zehra | ||
| 1975 | Gülşah | ||
| 1975 | Hababam Sınıfı | Kel Mahmut | |
| 1975 | Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı | Kel Mahmut | |
| 1976 | Aile Şerefi | Rıza | |
| 1976 | Hababam Sınıfı Uyanıyor | Kel Mahmut | |
| 1977 | Cennetin Çocukları | Hasan | |
| 1977 | Gülen Gözler | Yaşar Usta | |
| 1977 | Hababam Sınıfı Tatilde | Kel Mahmut | |
| 1978 | Hababam Sınıfı Dokuz Doğuruyor | Kel Mahmut | |
| 1978 | Neşeli Günler | Kazım | |
| 1979 | Aşkın Gözyaşları | ||
| 1979 | Erkek Güzeli Sefil Bilo | Hüso | |
| 1979 | İbiş'in Rüyası | Nahit | |
| 1980 | Banker Bilo | Hasan | |
| 1980 | Deliler Almanya'da | ||
| 1980 | İbişo | ||
| 1981 | Bizim Sokak | ||
| 1981 | Deliler Koğuşu | ||
| 1981 | Gırgıriye | Emin | |
| 1981 | Gırgıriyede Şenlik Var | Emin | |
| 1982 | Altın Kafes | ||
| 1982 | Ağlayan Gülmedi mi? | ||
| 1982 | Beni Unutma | ||
| 1982 | Bir Yudum Mutluluk | ||
| 1982 | Buyurun Cümbüşe | ||
| 1982 | Gazap Rüzgârı | ||
| 1982 | Görgüsüzler | ||
| 1982 | Islak Mendil | Kadir | |
| 1982 | Talih Kuşu | ||
| 1982 | Şıngırdak Şadiye | ||
| 1983 | Dostlar Sağolsun | Tahir Baba | |
| 1983 | Gırgıriyede Cümbüş Var | Emin | |
| 1983 | İlişki | ||
| 1983 | Şaşkın Ördek | ||
| 1984 | Geçim Otobüsü | Nasrettin | |
| 1984 | Gırgıriyede Büyük Seçim | Emin | |
| 1984 | Kızlar Sınıfı | Mahmut Hoca | |
| 1984 | Çaresizim | ||
| 1984 | Şaşkın Gelin | ||
| 1985 | Büyük Günah | ||
| 1985 | Deliye Hergün Bayram | ||
| 1985 | Duyar mısın Feryadımı | ||
| 1985 | Garibim Ceylan | ||
| 1985 | Köşeyi Dönenler | ||
| 1985 | Muhabbet Kuşları | ||
| 1985 | Palavracılar | ||
| 1985 | Sarı Öküz Parası | ||
| 1985 | Ya Ya Ya Şa Şa Şa | ||
| 1985 | Çalınan Hayat | ||
| 1985 | Şişeli Köy | ||
| 1986 | Alın Yazımız Bu | ||
| 1986 | Ana Kucağı | ||
| 1986 | Babalar da Ağlar | ||
| 1986 | Dayak Cennetten Çıkma | ||
| 1986 | Efkarlıyım Abiler | ||
| 1986 | Ekmek Parası | ||
| 1986 | Elmayı Kim Isırdı | ||
| 1986 | Gülmece Güldürmece / Gelinciklerim | ||
| 1986 | Kuzucuklarım | ||
| 1986 | Küçük Ağam | ||
| 1986 | Kısmetin En Güzeli | ||
| 1986 | Kızlar Sınıfı Tatilde | ||
| 1986 | Melek Hanım'ın Fendi | ||
| 1986 | Milyarder | Mahmut | |
| 1986 | Neşeye Bak Neşeye | ||
| 1986 | Töre | ||
| 1987 | Afife Jale | ||
| 1987 | Aile Pansiyonu | Murtaza | |
| 1987 | Etme Bulma | ||
| 1987 | Füze Nuri | ||
| 1987 | Günah | ||
| 1987 | Kadersiz Kullar | ||
| 1987 | Kuşatma 2 / Şok | ||
| 1987 | Otobüs Yolcuları / İhsaniye - Karasu | ||
| 1987 | Püf Noktası | ||
| 1987 | Yaşamaya Mecburum | ||
| 1987 | Yıkılan Yuva | ||
| 1987 | Yıllar | ||
| 1988 | A Ay | ||
| 1988 | Acı Gurbet | ||
| 1988 | Arabesk | ||
| 1993 | Al Dudaklım | ||
| 1996 | Ay, Işığında Saklıdır | ||
Televizyon
| Televizyon | |||
|---|---|---|---|
| Yıl | Dizi | ||
| 1979 | İbiş'in Rüyası | ||
| 1984 | Köşe Dönücü | ||
| 1987 | Uzaylı Zekiye | ||
| 1991 | Bir Ömrün Bedeli | ||
| 1991 | Varsayalım İsmail | ||
| 1993 | Nasreddin Hoca | ||
| 1994 | Kızlar Sınıfı | ||
| 1996-1997 | Ana Kuzusu | ||
| 1997 | Şaban ile Şirin | ||
| 2000-2002 | Reyting Hamdi | ||
Ödülleri
| Yıl | Ödül | Notlar |
|---|---|---|
| 1967 | İlhan İskender Armağanı | Kanlı Nigâr oyunuyla |
| 1972 | 9. Altın Portakal Film Festivali, En İyi Erkek Karakter Oyuncu Ödülü | Sev Kardeşim |
| 1991 | Dümbüllü Ödülü | |
| 1997 | Altın Kelebek Ödülleri Onur Ödülü | |
| 1999 | Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi Sahne Sanatları Bölümü "Muhsin Ertuğrul Tiyatro Emek Ödülü" | |
| 2004 | 37. Sinema Yazarları Derneği Ödülleri Onur Ödülü | |
| 2006 | Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali Onur Ödülü | |
| 2014 | 18. Afife Tiyatro Ödülleri, Muhsin Ertuğrul Özel Ödülü | : |
| 2015 | T.C. Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü.[5] |
Kaynakça
- 1 2 "Aktör dediğin nedir ki? Er geç unutuluyorsun", Sabah, 20 Ağustos 2004 Son erişim tarihi: 15 Eylül 2007
- ↑ http://www.discoverturkey.com/haberler/haberler-sanatcilar.html Son erişim tarihi: 15 Eylül 2007
- 1 2 "Babam evlenmekten korkmaz boşanamamaktan korkar", Hürriyet, 8 Ocak 2006 Son erişim tarihi: 15 Eylül 2007
- ↑ ",28 Ocak 2013 Son erişim tarihi: 17 Ağustos 2013
- ↑ Türkiye Cumhurbaşkanı. "Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödüllerinin Sahipleri Belli Oldu". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160305025934/http://www.tccb.gov.tr/haberler/410/35811/cumhurbaskanligi-kultur-ve-sanat-buyuk-odullerinin-sahipleri-belli-oldu.html. Erişim tarihi: 29 Ekim 2015.
Dış bağlantılar
- Internet Movie Database'te Münir Özkul
- SinemaTürk'te Münir Özkul
- Biyografi.net sayfası
- Babam Münir Özkul - Kızı Güner Özkul'un Aktör Dediğin Nedir Ki? Münir Özkul Kitabı'nda yer alan yazısı.
- 1981 yılında SES Dergisinde yayınlanan röportajı
| ||||||
| ||||||||||||||||
