Maçka
Maçka | |
— İlçe — | |
Maçka'dan bir görünüm, 1990 |
|
Trabzon'un Türkiye'deki konumu | |
Trabzon'un ilçeleri | |
Ülke | Türkiye |
---|---|
İl | Trabzon |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Yönetim | |
- Kaymakam | Deniz Pişkin [1] |
- Belediye başkanı | Koray Koçhan (AK Parti) |
Yüzölçümü | |
- Toplam | 10.000 km2 (3.861 mi2) |
Rakım | 365 m (1.198 ft) |
Nüfus (2015)[2] | |
- Toplam | 23,603 |
- Kır | - |
- Şehir | 23,603 |
Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
Posta kodu | 61750 |
İl alan kodu | 0462 |
İl plaka kodu | 61 |
İnternet sitesi: www.macka.bel.tr |
Maçka (Rumca: Matsuka, Lazca: Maçxa), Trabzon iline bağlı bir ilçedir. Gümüşhane karayolu üzerinde ve Trabzon'a 29 km uzaklıktadır. Denizden yüksekliği 365 metre olan ilçenin yüzölçümü 1000 km²'dir. 2009 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi göre ilçe nüfusu 25.723 kişidir.
Konum
Ladin ormanlarının ağırlıkta olduğu vadilerin ortasındaki bir dere yatağına kurulmuş olan ilçe merkezi, doğal güzellikler bakımından Trabzon'un en zengin yerlerindendir. İlçenin 17 km kadar güneyindeki Sümela Manastırı (Meryem Ana), Trabzon ili ve Maçka ilçesinin turizm gelirleri bakımından önem arz etmektedir.
Tamamıyla yüksek dağlardan oluşan Maçka arazisi, 2000 metreye kadar ormanlarla, daha yükseklerde ise otlaklar ve dağ bitkileri ile kaplıdır. Yayla denilen bu yüksek yerler manzarası, temiz havası ve kaynak suları ile doğal güzellikler yönünden eşsizdir. Meşhur Zigana Geçidi de buradadır. Ünlü ve Trabzon ilinin turizm potansiyeli en yüksek yörelerinden biri olan Şolma Yaylası, turizm merkezi olarak ilan edilmiştir.
İlçenin Şolma Yaylası; merkeze 22 km uzaklıkta çam ormanları ile çevrilmiş, soğuk suyu düz çimenleri ve çeşitli kokulu çiçekleri ile görülmeye değer bir yayla konumundadır.
Maçka ilçesinde turistik değerlere sahip görülmeye değer birçok yayla vardır. Bunlardan bazıları; Kiraz Yaylası, Labazen Yaylası, Kulindağı Yaylası, Mağura Yaylası (her yıl Ağustos ayının ilk pazarı Mağura Yayla Şenliği olarak kutlanmaktadır), Figanoy Yaylası ve Lişer Yaylası'dır. Ocaklı-İspela'da yer alan Lişer Yaylası'nda her yıl 7 Temmuz günü çevre yaylalar ve köylerden gelen insanlarla "Soğuksu Şenlikleri" kutlanmaktadır.
Tarihi eserler
Turizm bakımından Doğu Karadeniz'in ve Trabzon'un en önemli ilçelerinden olan Maçka'da birçok tarihi eser bulunuyor. İlçede bulunan tarihi eserler ise şunlardır:
Sümela Manastırı
İlk olarak 4. yüzyıl'da Atinalı iki keşiş tarafından mevcut bir mağarayı genişleterek yapılan kilise, 6. ve 13. yüzyıllarda da genişletilmiştir. Meryem Ana'ya ithaf edilen manastır, bir iddiaya göre ismini Rumcadaki "Panaghia sou Mela" dan (Karadağın Bakiresi) almaktadır. 1461 yılında bölgenin Osmanlı egemenliğine girmesinden sonra da faaliyetlerine devam etmiştir.
Su kemerleri, kilise ayazma, mutfak, öğrenci odaları, kütüphane, erzak depoları ve mahzenler bulunan manastırdaki frensklerin bir bölümü tahrip edilmiştir. Trabzona 47 kilometre, Maçka'ya 17 kilometre uzaklıkta Altındere Milli Parkı içinde bulunan manastıra, Trabzon Maçka Sümela arası çalışan minibüslerle kolay, güvenli ve ucuz bir şekilde yaz, kış istediğiniz an gidebilmeniz mümkün.Bu araçlar, Trabzon Liman'ı karşısında bulunan Çömlekçi Minibüs Duraklarından her 15 dakikada bir hareket etmektedir.
Vazelon Manastırı
Maçka'ya 8 kilometre uzaklıkta Gümüşhane karayolu üzerinde Kiremitli Köyü'nün çam ormanları arasında yer almaktadır. Manastırın ilk kurucusu ve yapım tarihi bilinmemektedir.Bununla birlikte bazı araştırmacılar MS 270 ve MS 317 tarihleri arasında kurulduğunu belirtiyorlar. Günümüze oldukça büyük değişiklerle gelebilen manastırı, imparotor Justinianus onartmıştır. Bugünkü görünümünde manastırın sağır duvarlı birinci katına batısına merdivenle çıkılmakta ve buradan da küçük bir hole ulaşılmaktadır.
Bu girişin iki yanındaki koridorlar ve çevresinde üçerden altı oda yer almaktadır. Son derece harap ve perişan durumdaki manastırda yalnızca yapı kalıntıları vardır. Manastır 1923 yılında terkedilmiştir. Tüm bunlara rağmen hâlen eski ihtişamının izlerini taşımaktadır. Vadi boyunca akan ırmakta kültür balıkçılıği manastıra yakın bir alanda yetiştirilmektedir. Manastıra günü birlik turlar acentelar tarafından düzenlenmektedir.
Kuştul Manastırı
Maçka'nın Atasu (Galyan) Beldesi Kostoulantôn (Şimşirli) Köyü'nde bulunan manastır, vadiye hakim bir tepe üzerinde kurulmuştur. Diğer manastırlar kadar tanınmış olmamakla birlikte gelen yabancı turistlerin büyük ilgisini çekmektedir.
Nüfus
Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
---|---|---|---|
1965[3] | 40.848 | 2.000 | 38.848 |
1970[4] | 40.641 | 2.311 | 38.330 |
1975[5] | 41.042 | 3.076 | 37.966 |
1980[6] | 41.208 | 3.989 | 37.219 |
1985[7] | 37.680 | 4.614 | 33.066 |
1990[8] | 42.324 | 7.673 | 34.651 |
2000[9] | 42.557 | 11.060 | 31.497 |
2007[10] | 24.832 | 5.063 | 19.769 |
2008[11] | 26.984 | 6.262 | 20.722 |
2009[12] | 25.723 | 5.943 | 19.780 |
2010[13] | 24.494 | 5.750 | 18.744 |
2011[14] | 24.006 | 5.645 | 18.361 |
2012[15] | 23.647 | 5.742 | 17.905 |
2013[16] | 24.971 | 24.971 | veri yok |
2015[17] | 23.603 | 23.603 | veri yok |
Mahalleler
- Ağurzanos/Kınalı Köprü: Arzonoz, Arzonos, Alikinos, Agour, Zanos
- Akarsu: Larhan
- Akmescit; Zanoy, Zanoi, Mantzanton
- Alaçam: Konga, Kongo
- Alataş: Mandiranyon, Mandranoy
- Altındere: İstalita
- Anayurt: Kransa, Kıransa
- Ardıçlıyayla: İskopya
- Arıkaya: Valena
- Armağan: Kok
- Atasu/Şahinkaya: Galyan, Kalíana, Galiana
- Bağışlı: Konaka, Bereneia
- Bahçekaya: Olasa, Ohsa
- Bakımlı: Ağursa
- Bakırcılar: Kizera
- Barışlı: Zagena, Zakeni
- Başar: İstama, Stama (4 mahallesi vardır; Raxin, Xalav, Skeria ve Kouiroukarton)
- Cinali: Cinalı
- Coşandere: Kosbitiyos, Kospidiyos
- Çamkonak: Mesohor
- Çamlıdüz: Paparaza, Paparza, Papara
- Çatak: Meksila
- Çayırlar: Livadia
- Çeşmeler: Zenha
- Çıralı/Çınarlı: Melanlı, Meli-Anton, Melanu
- Dikkaya Aşağı: Zavera (2 mahallesi vardır; Dabar/Davar, Zeftil/Zeytil)
- Dikkaya Yukarı: Zeftil, Zeytil
- Duralı: Oksa
- Ergin: Armanos
- Esiroğlu: Anbela (Mahallesi; Mezera)
- Gayretli: Hozari, Hozarı
- Günay: Sesara, Şira
- Gürgenağaç: Yanakandoz
- Güzelce: Pontila
- Güzelyayla: Ferğanlı, Ferganlı
- Haldiyen: Kadroul
- Hamsiköy/Hapsiköy/Hamseköy: Ciharlı, Tsaxar, Anton Çiharlı, Tsaxaranton, Tsaxarantton (4 mahallesi vardır; Mytikaren, Age, Sananton ve Mardita)
- Hızarlı: Hozarı
- Hortokop Aşağı: Agia
- Işıklar: İpsori
- İskalit: Skali, Skala
- Kapıköy: Zouza (4 mahallesi vardır; Mourouzanton, Ampela, Kizera ve Tziaxa/Tzaha)
- Kaynarca: Limli
- Kırankaş: Verana, Verena
- Kırantaş: Kudula, Kutula
- Kiremitli: Sersa
- Konaklar: Galyan Mesohor
- Kozağaç: Hortokop-i Zir (Mahalleleri; Lorka, Habrea/Havrea, Moutoulou, Xasnea, Troxanton, Flareanton, Marnanton ve Tekestanton)
- Köprüyanı: Sahanoy
- Kumrulu: Lolengela
- Kuşçu: Çipanos
- Mataracı: İlaksa
- Mulaka Aşağı/Sındıran: Sanogia, Sania, Sanogtanitikon, Mulaga, Mulaka, Moxoulexa
- Mulaka Yukarı/Yaylabaşı
- Mudanya: Mountantos
- Ocaklı/Hava: İspela (Mahallesi; Kostordos)
- Oğulağaç: Kadrul, Kodroul, Haldiyan
- Ormanüstü: Kusera
- Ormaniçi: Kodila, Kotila
- Ortaköy: Hordokop, Hortokop-i Vusta, Orta Hortokop
- Öğütlü: Guryeni
- Örnekalan: Magura, Mağura
- Sakızlı: Muhacena
- Sevinç: Soldoy
- Sukenarı: Hamurya
- Şimşirli: Kostoulantôn, Kuştul
- Taşalan: Mesailli, Misailanton
- Temelli: Partiyos, Pipat
- Üçgedik: Boğoç, Zavil
- Yazılıtaş: Yanandoz
- Yazlık: Livera
- Yemişli: Kutala
- Yerlice: Yeri
- Yeşilyurt: Hacevera
- Yeşilyurt Yukarı: Sivoy
- Yukarıköy: Hortokop-i Bala
- Yüzüncü Yıl: Vasiloy
- Zaferli: Zerfili, Zelfiri
- Zabria/Zavria
- Zanoy: Zanoi
- Zigana: Zygana
- Zilma
Kaynakça
- ↑ http://www.macka.gov.tr/
- ↑ "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFDWjCy9. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ↑ "1965 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtmTHT0A. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "1970 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bto6q8OI. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "1975 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Btr5w9EU. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "1980 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Btv1weKA. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "1985 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Btx8pWt9. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "1990 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtypffSp. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2000 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu11CjRq. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2007 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu2JngDv. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2008 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuCHSqek. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2009 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuEKYQ0B. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2010 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuG05axP. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2011 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuHDdFkM. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2012 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6EZySf41M. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ↑ "2013 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6NPVRB1ez. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ↑ "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
|
|