Köprübaşı, Trabzon

Başlığın diğer anlamları için Köprübaşı sayfasına bakınız.

Köprübaşı
—  İlçe  —
Trabzon’un Türkiye'deki konumu
Trabzon’un ilçeleri
Köprübaşı'nda Kış
Ülke	Türkiye
İl	Trabzon
Coğrafi bölge	Karadeniz Bölgesi
Yönetim
- Kaymakam	Hasan Sadebıyık [1]
- Belediye başkanı	Ahmet Tekke (AK Parti)
Yüzölçümü
- Toplam	132 km^2 (51 mi^2)
Rakım	200 m (656 ft)
Nüfus (2015)[2]
- Toplam	4,577
- Kır	-
- Şehir	4,577
Zaman dilimi	UDAZD (+3)
Posta kodu	61630
İl alan kodu	462
İl plaka kodu	61
İnternet sitesi: http://www.koprubasi.net/index.php?option=com_smf&Itemid=27

Köprübaşı, Trabzon ilinin bir ilçesidir.

Sürmene, Araklı ve Çaykara ilçeleri arasında kalır.

1998 yılında Köprübaşı'nın Beşköy beldesinde bir sel felaketi olmuş ve 47 vatandaş hayatını kaybetmiştir. Merhum Adnan Kahveci, merhum Recep Yazıcıoğlu ve Mustafa Sait Yazıcıoğlu bu ilçeye bağlı Beşköy beldesinin yetiştirdiği devlet adamlarıdır. Milli futbolcu Fatih Tekke bu ilçede doğmuştur.

Tarihçe

Köprübaşı ilçesinin tarihçesi ve ilk yerleşmeler hakkında ilmi bilgi yok denecek kadar azdır. Eldeki tarihi bilgilere göre Trabzon ve havalisinin Orta Asya'dan gelen kavimlerce iskan edilmesi ile, önce sahil şeridi, daha sonra da Köprübaşı iskan edilmiştir.

Köprübaşı'nı ilk iskan eden kavimler gür ormanlar arasında Güneş'ten ara bir yer bularak buraya yerleşmişlerdir. İlk iskan edilen bu yer ilk önce Güneş'ten ar, daha sonra GÜNEŞARA adını almıştır. Bugünkü Fidanlı, Gündoğan ve Akpınar Mahalleleri ile Çifte Köprü, Güneşli (GÜNEŞERA) Köyü adı altında tek muhtarlık olarak 1929 yılına kadar devam etmiştir.

1929 yılında bugünkü Kahraman, Yağmurlu, Koyuncular, Konuklu, Dağardı, Büyük Doğanlı, Yılmazlar ve Arpalı köylerinin iştirakiyle KÖPRÜBAŞI (İki dere ve birbirine çok yakın iki köprü arasında kaldığından bu ismi almıştır) adı altında KÖPRÜBAŞI bucağı teşekkül ettirilmiştir. Daha sonra Fidanlı, Akpınar ve Gündoğan Mahallelerinin birleştirilmesi ile 1965 yılında KÖPRÜBAŞI BELDESİ kurulmuştur. 05 Mayıs 1990 tarihinde 3644 sayılı Kanunla Sürmene İlçesinden ayrılarak yeni bir İlçe olarak kurulmuştur.

Köprübaşı 1929 yılında 15 mahalleden oluşan bucak teşkilatına dönüştürülerek bucak olmuştur.

Fidanlı, Akpınar ve Gündoğan Mahallelerinin tüzel kişiliklerinin birleştirilmesi ile 1965 yılında Köprübaşı Belediyesi kurulmuştur.

5 Mayıs 1990 tarihinde 3644 sayılı kanunla Sürmene İlçesinden ayrılarak yeni bir ilçe olarak kurulmuş olup; 12 Ağustos 1991 tarihinde ilk Kaymakamı göreve başlamıştır.^[3]

Coğrafya

Köprübaşı, Kuzeyde Sürmene ilçesi, Güneyinde Bayburt ili, Doğusunda Çaykara, Of ve Dernekpazarı ilçeleri, Batısında Sürmene lçesine bağlı Oylum beldesi vardır. 8 mahallesi vardır. İlçe merkezinde rakım 200 metre, yüzölçümü ise 132 km dir. Trabzon ilinin Bayburt iline bağlayan en yakın yola sahiptir.

Nüfus

Yıl	Toplam	Şehir	Kır
1990[4]	14.416	4.343	10.073
2000[5]	10.827	4.998	5.829
2007[6]	5.866	2.609	3.257
2008[7]	5.899	2.492	3.407
2009[8]	5.454	2.297	3.157
2010[9]	5.755	2.204	3.551
2011[10]	5.298	2.021	3.277
2012[11]	4.925	1.884	3.041
2013[12]	5.212	5.212	veri yok
2014[13]	4.940	4.940	veri yok
2015[14]	4.577	4.577	veri yok

İdari yapı

Mahallelerin ilçe merkezine uzaklıkları:

Beşköy 3 km

Arpalı Köyü 27 km

Çifteköprü Köyü 5 km

Güneşli Köyü 7 km

Yağmurlu Köyü 7 km

Akpınar Mahallesi -

Fidanlı Mahallesi -

Gündoğan Mahallesi -

Konuklu Mahallesi 4 km

Küçükdoğanlı Mahallesi 5 km

Yılmazlar Mahallesi 7 km

Dağardı Mahallesi 9 km

Emirgan Mahallesi 9 km

Büyükdoğanlı Mahallesi 15 km

Büyükdoğanlı mahallesi oldukça yüksek ve engebeli bir arazi yapısına sahiptir. Mahallenin ulaşımı kışın sekteğe uğramakla beraber yolu stabilizedir. Köy bir dağın yamacınakurulmuş olup köy halkı geçimini zor şartlardaki tarım ve hayvancılıktan karşılamaktadır.

İlçenin Köprübaşı Merkez Belediyesi ile Beşköy Belde Belediyesi olmak üzere 2 adet belediyesi bulunmaktadır. İlçede toplu yerleşim alanlarını oluşturan köy ve mahalleler ayrı ayrı dağınık bir şekilde yerleşim alanlarına sahiptir. Bu da yörenin meyilli ve dik yamaçlı olmasından kaynaklanmaktadır.Köprübaşı ilçesinin iklimi Karadeniz Bölgesi’nin iklim özelliklerini taşımaktadır. Yazları serin, kışları ise ılık geçer. Her mevsim yağış görülmektedir.

Bölgede güneyden kuzeye doğru akan MANAHOZ deresi bulunur. Bu dere ilçenin en önemli akarsuyu durumundadır. Yeni Yayla ve Gezge kuronlarından doğar, Madur Dağının eteklerinden çıkan en bol kolu alır. Hamzaağa Yaylasından doğan ikinci kolla Arpalı Köyü’nde birleşerek kuzeye doğru akmaya devam eder. Doğuda Sultanmurat yamaçlarından akan Vartan ile, batıdan akan Vizera deresi, Ehşoho deresi, Çifteköprü deresi ve Ormanseven deresini alarak Sürmene ilçe merkezinden Karadeniz’e dökülür.

İlçede arazi yapısı yamaç ve dağlıktır. Dağlar ilçenin güneyinde doğu- batı doğrultusunda uzanırlar. Dağlar ormanla kaplıdır.

İlçede en önemli yükseltiler Manahoz Vadisi ve Küçükdere Vadisi arasında Kuzeyden güneye doğru artarak yükselen sırtlardır. Bu yükseltiler sırası ile; Ayluka Tepesi, Yeniyol Tepesi, Kangeller Tepesi, Harman Kayalıkları Tepesi ve güneyde yörenin ve ilçenin en yüksek yeri ve simgesi olan MADUR dağıdır. (Yükeskliği 2742 metre) ^[3]

Sosyal ve kültürel yapı

Ataerkil aile düzeni denilen ve babanın kesin söz sahibi olduğu düzen son yıllara kadar etkinliğini sürdürmüştür. Eğitim ve gurbetçiliğin etkisi giderek bu düzeni bozmuş ve bugün hemen her bireyin söz sahibi olduğu aile şekli ortaya çıkmıştır.Evler genellikle köylerde karışık yapıda olup, kısmen ahşap yapı özelliği taşırlar. Ancak son yıllarda yapılan evler betonarme yapılmaktadır.

Halkın okuma - yazma oranı yüksektir. Eğitime verilen önem her geçen gün artmaktadır. Özellikle kız öğrencilerin ilköğretimden sonra lise ve üniversiteye devam ederek eğitimlerini sürdürmeleri konusunda velilerden kaynaklanan sıkıntılar günümüzde yaşanmamaktadır.

Okuma – yazma bilmeyen vatandaşlar için okuma – yazmayı öğretici kurslar açılmaktadır. İlçede gençlerin eğitimi ve el becerilerini geliştirmek için çeşitli kurslar açılmakta, bu kurslara gençlerin devam etmeleri sağlanmaktadir.

İlçede çok programlı lise bulunmaktadır.^[3]

Ekonomi

İlçede en önemli gelir kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Tarım ürünü olarak fındık, çay ve mısır başlıca ekilen ürünlerdir. Son yıllarda kivi yetiştiriciliği de yaygın olarak yapılmaya başlanmıştır.

Genel olarak büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık yaygın olarak yapılmaktadır. Köy ve mahallelerde yaşayan hemen herkesin evinde hayvancılık yapılmaktadır.

Gelir kaynaklarından birisi de ağaç işleri ve el sanatlarıdır. Beşik yapımı, kaşık yapımı ile uğraşıp geçimini sağlayan pek çok kisi bulunmaktadır. İlçede insanların bir arada çalışıp üretim yapabileceği fabrika vb. üretim tesisi bulunmamaktadır.

Ekilen alanların az olması beraberinde geçimin güçlüklerini getirmektedir. Bu nedenle cogunlukla İstanbul, İzmit, Samsun , Sakarya ve Zonguldak’a gurbete gidilmektedir.

Tarihi eserler

İlçemize bağlı Harmantepe Yaylası tarihi bir öneme sahiptir. 1916 yılında Doğu Anadolu ve Karadeniz Bölgesi’ni işgal eden Rus Ordusuna karşı verilen savaşta Sultanmurat ve Harmantepe’de büyük savaşlar yaşanmış ve Rus ordularının sahildeki kuvvetleriyle birleşmesi bu cephelerde önlenmiştir. Harmantepe’de şehit düşen askerlerimiz için her yıl 29 Haziran tarihinde anma törenleri düzenlenmektedir.

Yaylalar

İlçenin güneyinde doğu – batı ekseninde uzanan dağ eteklerinde 1750 – 2200 metre yüksekliklerde yaylalar vardır. Bu yaylaların denize doğru alçalan kesimleri, özellikle vadi yamaçları ormanlarla kaplıdır. Yaylalar geniş otlakları, temiz havası ve soğuk suları nedeni ile yaz aylarında hayvancılıkla geçinen halkın uğrak yerleridir. Mayıs ayından Eylül ayının sonuna kadar bu yaylalar canlılığını korur.

Köprübaşı İlçesine bağlı olarak; Soğuksu , Ebeler, Küçük Kangel, Harman, Ağaçbaşı, Yangın, Vizera, Mincena (Bu yaylalar Yedipare Mincena Yaylaları olarak bilinir) Sulak, Köşk, Kutlusu, Taşlı ve İsmailağa yaylaları bulunmaktadır.^[3]

Kaynakça

1. http://www.koprubasi.gov.tr/index.php/kaymakamimiz/kaymakam
2. "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFDWjCy9. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
3. http://www.koprubasiliyiz.biz/sitesi/koprubasi-beskoy.html?topic=691.0
4. "1990 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtypffSp. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
5. "2000 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu11CjRq. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
6. "2007 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu2JngDv. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
7. "2008 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuCHSqek. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
8. "2009 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuEKYQ0B. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
9. "2010 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuG05axP. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
10. "2011 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuHDdFkM. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
11. "2012 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6EZySf41M. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
12. "2013 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6NPVRB1ez. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
13. "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFDWjCy9. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
14. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 

Dış bağlantılar

• Köprübaşı Kaymakamlığı