Vakfıkebir

Koordinatlar: 41°2′50.98″K 39°16′47.29″D / 41.0474944°K 39.2798028°D

Vakfıkebir
—  İlçe  —
Türkiye'de yeri
Vakfıkebir
Koordinatlar: 41°2′50.98″K 39°16′47.29″D / 41.0474944°K 39.2798028°D
Ülke	Türkiye
İl	Trabzon
Coğrafi bölge	Karadeniz Bölgesi
Yönetim
- Kaymakam	Yıldıray Malğaç
- Belediye başkanı	Muhammet Balta (AK Parti)
Yüzölçümü [1]
- Toplam	143 km^2 (55,2 mi^2)
Rakım	20 m (66 ft)
Nüfus (2015)[2]
- Toplam	26,560
- Kır	-
- Şehir	26,560
Zaman dilimi	UDAZD (+3)
Posta kodu	61400
İl alan kodu	462
İl plaka kodu	61
İnternet sitesi: Vakfıkebir Belediyesi

Vakfıkebir (Vakf-ı Kebir, eski adları: Büyük Liman, Fol (Rumca Pholí, yuva)), Trabzon'un ilçesi.

Tarih

Vakfıkebir, kuruluş tarihi kesin olarak bilinmemekle beraber eski bir yerleşim yeridir. Tarih boyunca Hitit, Pers, Roma, Bizans ve Trabzon İmparatorluğu’nun hâkimiyetinde kalmış, 1461 yılında Osmanlı İmparatorluğu yönetimine girmiştir. Doğal liman olması nedeniyle tarihte deniz ulaşımının önemli merkezlerinden biri olmuştur.

Bugünkü adını, Osmanlı sultanı I. Selim'in annesi Gülbahar Hatun'dan almıştır. Gülbahar Hatun Trabzon’da kurmuş olduğu Hatuniye Vakfı’na Vakfıkebir topraklarının gelirlerini de dahil etmiş, o zamanki adıyla Büyükliman olarak anılan kasaba bu tarihten sonra Vakfıkebir olarak (Büyük Vakıf) olarak anılmaya başlanmıştır.

Bir rivayete göre ilçenin adının ortaya çıkış kaynağı bir hikâyeye dayanmaktadır. İstanbul'dan Trabzon'da bulunan I. Selim'i ziyarete gelen Gülbahar Hatun, denizde fırtınaya yakalanmış ve karaya çıkacağı ilk yeri vakfedeceğini söylemiştir. Fırtına dinip, Trabzon'a ulaştığı yer Vakfıkebir sahili olunca, Gülbahar Hatun Vakfıkebir topraklarının gelirini kurduğu vakfa dahil etmiştir.^[3]

Vakfıkebir 1874 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun bir kazası olmuştur. Bu tarihte ilçe Akçaabat, Maçka, Yomra ilçeleriyle Trabzon’a bağlıdır. Belediye Teşkilatı 1877 yılında kurulmuştur. ilk Belediye Başkanı Bahadırzade Yusuf Ağa’dır. İlçede 1888 yılında ilk Rüştiye okulu, 1892 yılında ilk banka olarak Ziraat Bankası açılmıştır.

Vakfıkebir I.Dünya Savaşı sırasında 20 Temmuz 1916’da Rusya İmparatorluğu'nun işgaline uğramış. Bu işgal 14 Şubat 1918 tarihine kadar sürmüştür.

Vakfıkebir ilçesinden 1954 yılında güneyindeki Tonya, daha sonra 80 ve 90’lı yıllarda sırası ile batısındaki Beşikdüzü, Şalpazarı ve doğusundaki Çarşıbaşı ilçeleri ayrılarak bağımsız ilçe olmuşlardır. 1994 yılından beri ilçede Vakfıkebir Ekmek Festivali yapılmaktadır. İlçe merkezinin nüfusu 42.500'dür, ilçenin toplam nüfusu ise 72.750 kişidir.

Coğrafi yapı

Vakfıkebir, Trabzonun 40 km batısında olup, ilçe toprakları Doğuda Çarşıbaşı, Batıda Beşikdüzü, Güneyde Tonya ilçeleri ve Kuzeyde Karadeniz ile çevrilidir. İlçe merkezi; doğuda Işıklı (Yeros), batıda Zeytin (Yobol) burunları arasında meydana gelmiş genişçe bir merkezin en uç noktasında kuruludur. Bu nedenle ilçe adı, Coğrafi kitaplarında Büyükliman olarak da gösterilir. Işıklı fenerinden itibaren kıyı, Güney Batıya ve daha sonra Kuzey Batıya yönelerek Büyükliman adıyla anılan geniş koyu meydana geldikten sonra Zeytinburnuna ulaşır. Büyükliman koyu, karayele kısmen kapalı olup, denizciler için iyi sayılan bir demir atma yeridir.

Vakfıkebir, Karadeniz Bölgesi Doğu bölümünün iklim şartlarının etkisi altında olup burada iklim, ılıman iklimin denizsel karakterini taşır. Yazlar orta sıcaklıkta, kışlar ılık ve mevsimler yağışlı geçer. Yağmurun en yoğun olduğu mevsim sonbahar, ilkbahar ve kıştır.

Ekonomi

İlçenin başlıca gelir kaynağı tarım, hayvancılık, fındık ve balıkçılıktır. İlçede bir organize sanayi bölgesi ile çeşitli mandıralar bulunmaktadır. Şehir, taş fırınlarında pişen Vakfıkebir Ekmeği ve tereyağı ile ünlüdür.

Eğitim

İlköğretim okulları

Okulun Adı	Derslik Sayısı	Öğrenci Sayısı
Kemaliye İ.Ö.O	42	1239
Cumhuriyet İ.Ö.O	38	650
Büyükliman İ.Ö.O	24	400
Osman Tan İ.Ö.O	18	392
Yalıköy İ.Ö.O	13	265

İlçenin başlıca okulları yukarıda verilmiştir,

Lise ve Dengi Okullar

Okulun Adı	Derslik Sayısı	Öğrenci Sayısı
Anadolu Lisesi	38	902
Gülbahar Hatun Anadolu Lisesi	37	723
Ömer Nakkaş Anadolu Sağlık Meslek Lisesi	25	529
Anadolu İmam Hatip Lisesi	34	367
İMKB Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi	31	556

Yükseköğretim

Vakfıkebir Meslek Yüksek Okulu, KTÜ bünyesinde 1992 yılında açılmış; 1994-1995 eğitim öğretim yılında Akçaabat'ta 2000-2001 eğitim öğretim yılında Vakfıkebir ilçemizde faaliyete geçmiş olup; makine programı, bilgisayar teknolojisi ve programlama programı, muhasebe, pazarlama, iklimlendirme-soğutma programı, büro yönetimi ve sekreterlik, elektronik-haberleşme ve işletme programı bölümleri vb. gibi bölümlerle eğitim vermeye devam etmektedir. Bu bölümlerde 435 kız ve 697 erkek olmak üzere toplam 1156 öğrenci eğitim-öğretim görmektedir.

Özel Eğitim

İlçede İMKB Vakfıkebir Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi, Vakfıkebir Anadolu Lisesi, Vakfıkebir Gülbahar Hatun Anadolu Lisesi K.T.Ü. ye bağlı olarak 1992 yılında eğitim öğretime açılan Vakfıkebir Meslek Yüksek Okulu, , Vakfıkebir Ömer Nakkaş Anadolu Sağlık Meslek Lisesi, Vakfıkebir Anadolu İmam Hatip Lisesi, Vakfıkebir Kemaliye İlköğretim Okulu, Vakfıkebir Atatürk İlköğretim Okulu, Vakfıkebir Cumhuriyet İlköğretim Okulu, Vakfıkebir Büyükliman İlköğretim Okulu ve Vakfıkebir Osman Tan İlköğretim Okulu ve Yalıköy beldesinde Yalıköy İlköğretim Okulu bulunur. Yetişkinler için Vakfıkebir halk eğitimi merkezi müdürlüğü faaliyetlerine sosyal ve kültürel alanda yürütmektedir.

Spor

İlçenin futbol takımı Vakfıkebir Büyükliman Belediyespor'dur. Ayrıca Vakfıkebir Kirazlıkspor'da ilçenin diğer bir futbol takımıdır. Vakfıkebir Büyükliman Belediyespor

Nüfus

Yıl	Toplam	Şehir	Kır
1965[4]	79.570	5.032	74.538
1970[5]	93.566	8.891	84.675
1975[6]	104.623	12.556	92.067
1980[7]	100.046	13.681	86.365
1985[8]	99.896	15.303	84.593
1990[9]	38.244	20.564	17.680
2000[10]	53.227	33.394	19.833
2007[11]	26.551	13.401	13.150
2008[12]	26.670	13.779	12.891
2009[13]	26.498	13.936	12.562
2010[14]	26.434	14.111	12.323
2011[15]	26.107	13.916	12.191
2012[16]	26.291	13.434	12.857
2013[17]	26.320	26.320	veri yok
2014[18]	26.636	26.636	veri yok
2015[19]	26.560	26.560	veri yok

Ayrıca bakınız

• Vakfıkebir Ekmeği

Kaynakça

1. http://www.yerelnet.org.tr/ilceler/ilce_belediye_koordinat.php?ilceid=199056
2. "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFDWjCy9. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
3. http://www.vakfikebir.bel.tr/S.aspx?id=1
4. "1965 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtmTHT0A. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
5. "1970 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bto6q8OI. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
6. "1975 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Btr5w9EU. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
7. "1980 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Btv1weKA. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
8. "1985 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Btx8pWt9. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
9. "1990 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtypffSp. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
10. "2000 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu11CjRq. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
11. "2007 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu2JngDv. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
12. "2008 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuCHSqek. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
13. "2009 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuEKYQ0B. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
14. "2010 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuG05axP. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
15. "2011 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuHDdFkM. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
16. "2012 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6EZySf41M. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
17. "2013 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6NPVRB1ez. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
18. "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFDWjCy9. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
19. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.